Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Përgatiti: Shefki OLLOMANI

Pjesa e katërtë

UFO-t / JASHTËTOKËSORËT (1)

“Universi është më shumë se 13 miliardë vjet i vjetër”, ka thënë Sullivan . “Kjo i bie që edhe nëse ka pasur mbi 1000 civilizime në galaksinë tonë dhe nëse ata kanë ekzistuar afërsisht sa ne - rreth 10,000 vjet - atëherë me gjasë që të gjithë janë zhdukur. Pra, në mënyrë që ne të jemi në gjendje të vëmë kontakt me ndonjë civilizim jashtëtokësorësh, që është i përparuar në aspektin teknologjik, atëherë ata duhet të kenë jetëgjatësi shumë më të madhe se ne”. 

21. Jetë të reja në Rrugën e Qumështit

Richter, i specializuar në kërkimet mbi gazin ndëryjor, ka shpjeguar që pas origjinës së kozmosit, gazi ishte i përbërë vetëm nga hidrogjeni dhe heliumi.

Që ne nuk jemi të vetëm në univers kjo është thënë kush e di sa herë. I vetmi ndryshim është se, sot thuhet dhe nga shkencëtarët, jo vetëm adhuruesit e faktashkencës. Këtë e tregojnë rezultatet e një kërkimi mbi lindjen e yjeve dhe sistemeve planetare të ngjashme me tonin që duket se konfirmojnë teoritë e Frank Drake. Shkencëtari amerikan është i bindur që jetojnë miliarda civilizime inteligjente vetëm në Rrugën e Qumështit.

Phillipp Richter, astrofizikan i universitetit të Potsdamit, e prezantoi teorinë e tij. Richter, i specializuar në kërkimet mbi gazin ndëryjor, ka shpjeguar që pas origjinës së kozmosit, gazi ishte i përbërë vetëm nga hidrogjeni dhe heliumi.

Pasi kaluan disa miliona vjet nga Big Bang-u, u ndezën diejt e parë që shpërndanë në hapësirë karbon, hidrogjen, dhe elemente të tjerë thelbësorë. Në këtë pikë, me hidrogjenin dhe me elementët e tjerë të rëndë të shpërndarë në hapësirë u formuan, sipas kësaj teorie, “disqe gjigante” brenda të cilëve, ashtu si për yjet e parë, u ndezën diej të rinj. Një fenomen ky, që vazhdon të përsëritet.

”Vetëm në Rrugën e Qumështit kjo ndodh nga 4 deri në 19 herë në vit.” - tha Richter. Në brendësi të “disqeve” bëhen në formë mase atomet më të rënda, me hidrogjenin që nuk është shpërndarë jashtë. Dhe kështu lindin trupat qiellorë që i ngjajnë Tokës dhe planetëve të tjera si Marsi dhe Mërkuri.

”Në hapësirë duhet të ketë planetë shumë të ngjashëm me Tokën”, - rrëfeu Richter. Shkencëtarët konfirmojnë që rreth 50% e diejve bëjnë pjesë në një sistem planetar. Teoria e Richter konfirmon teorinë e Frank Drake.

22. Shkencëtarët: Alienët banojnë në 5 mijë planete

Shkencëtarët italianë nuk kanë më fije dyshimesh për ekzistencën e alienëve.

Romë (Itali) - Astrofizikanti Stephen Hawking pohon se ekzistojnë jashtëtokësorët dhe kjo është një siguri shkencore tashmë që shfaqet nëpërmjet ekuacioneve. Teza mbështetet dhe nga bioastronomi italian Cristiano Cosmovici, i Institutit të fizikës së hapësirës interplanetare dhe Institutit kombëtar të astrofizikës (Inaf).

Eksperti italian nuk ka fije dyshimi mbi ekzistencën e një universi ose të civilizimeve të tjera të evoluara nga ana teknologjike. Kjo nuk shpjegohet vetëm në bazë të UFO-ve ose elementeve të tjera akoma të pavlerësuara me siguri, por duke u nisur në mënyrë ekskluzive nga faktet shkencore.

Një pjesë e tyre janë zhvilluar drejtpërdrejt në praktikë nëpërmjet projekteve të Itasel (Italian Search for Extraterrestrial Life), një projekt italian që po zbulon prezencën e ujit në 35 planetë të sistemit të jashtëm diellor dhe që deri në atë kohë ka treguar në mënyrë të sigurt që ndodhen në një distancë prej 100 vite dritë larg nesh.

Profesor Cosmovici, Hawking mbështet se nga ana matematikore është i sigurt për ekzistencën e jashtëtokësorëve dhe që për qenien njerëzore mund të jenë shumë të rrezikshme. Çfarë mendoni ju?

E para është një pohim absolutisht logjik, e dyta është tërësisht fantashkencë.

E shoh që për këtë nuk keni asnjë dyshim...

Radioastronomi amerikan Frank Drake ka zbuluar një ekuacion, prej të cilit në galaktikën tone ekzistojnë 5 milionë planetë te banuar nga qenie të tjera jetësore, prej tyre pesë mijë me një qytetërim të evoluar, në gjendje të realizojë aktivitete komplekse si komunikimi, transmetimi i informacioneve dhe udhëtime në hapësirë. Secili prej këtyre trupave qiellorë ndodhet në fakt brenda sistemit të tyre diellor, të ngjashëm me Tokën, ku është e mundur që të zhvillohen forma jete të avancuara në inteligjencë.

Por, përveç llogaritjeve matematikore, a ka prova të tjera për ekzistencën e këtyre formave te jetës?

Kjo është ajo për të cilën po punoj gjithë këtë kohë për llogari të Inaf. Në Itali ekzistojnë dy radioteleskopë binjakë, të dy të gjatë 32 metra, një në provincën e Bologna-s, një në Noto, te Siracusano-s. Objektivi ynë është të zbulojmë ujin tek planetët jashtë sistemit tonë diellor. Deri tani kemi individualizuar pesë raste, prej të cilave në mënyrë të sigurt dy, brenda konstelacionti te Eridanit: Epsilon dhe Lalande.

Kur gjeni ujin çfarë bëni?

Vazhdojmë me kërkimet për shenja të tjera jete, në mënyrë të veçantë për prezencën e oksigjenit dhe anhidritit karbonik. Është e vërtetë që e gjithë kjo vëzhgohet nëpërmjet teleskopëve hapësinorë, meqë atmosfera e Tokës thith rrezet ultraviolete dhe infra te kuqe, mbi të cilat bazohet zbulimi. Por ne mbi të gjitha kërkojmë provën vendimtare të ekzistencës se alienëve.

Dhe cila është kjo provë?

Ekzistenca e mesazheve të dërguara nëpërmjet valëve të radios. Sistemi i zbulimeve Seti (një i ngjashëm me “kërkime për inteligjencën jashtëtokësore”) janë në dëgjim për 24 orë në 24, duke marrë në mënyrë të njëkohshme 364 milionë frekuenca. Në Areciba, në ishullin e Porto Ricos, ekziston në mënyrë të veçantë një parabolë me një diametër 300 metra, që mbulon një kodër të tërë. Sinjale radioje ne kapim vazhdimisht, problemi është se kurrë nuk janë të njëjtë.

Nëse është e sigurt se jashtëtokësorët ekzistojnë, përse është kaq e vështirë të komunikojmë me to?

Arsyeja është e thjeshtë. Mjafton të mendojmë se për të arritur, yllin me të afërt, Proxima Centauri, një anijeje kozmike do t’i duhet 40 mijë vite. Ndërsa një sinjal radioje do të arrinte pas katër viteve dhe 2 muajve.

Vega, një tjetër rast, ndodhet 32 vite larg nesh, që do të thotë se një mesazh hipotetik i yni, do të arrinte tek alienët pas 64 vite pasi ata të na kenë dërguar të parin. Tamam si në filmin “Contact” me Jodie Foster. Por ekzistojnë yje që ndodhen mijëra vite larg Tokës. Dhe civilizimi ynë ka shpikur valët e radios para 100 viteve dhe nuk është e thënë që kjo të jetë instrumenti që alienët mund të përdorin për të dërguar mesazhe. Civilizimet e alienëve mund të jenë me miliona vite para nesh, dhe mund të mos përdorin më valët e radios që prej kush e di sa viteve, por mund të flasin nëpërmjet telepatisë.

Nëse ende mungon kjo provë përfundimtare, në çfarë shpejtësie po ecin njohuritë tona?

Në vetëm dhjete vite janë zbuluar 450 planetë jashtë sistemit tonë diellor, duke arritur që të kalojmë shumë vështirësi, edhe pse është ende e pamundur t’i shohim edhe me teleskopët më modern. Drita e yjeve në fakt ia fsheh syrit njerëzor, dhe e vetmja mënyrë për t’i parë ishte duke u nisur nga Luhatja e konstelacioneve e provokuar nga planetët nëpërmjet gravitetit. Dhe pikërisht mbi këto planetë ne po ndërtojmë kërkime për forma të tjera të panjohura më parë.

Nga një pikëpamje biologjike, si shfaqen alienët?

Për t’iu përgjigjur kësaj duhet të kemi parasysh faktin që struktura kimike e materies është e njëjtë në të gjithë universin dhe është e përbërë nga katër atome: karboni, hidrogjeni, oksigjeni dhe azoti. Si pasojë, edhe pse morfologjia e qenieve njerëzore është shumë më ndryshe, për të njëjtën arsye për të cilën edhe mbi Tokë ekzistojnë shumë specie të ndryshme, nga pikëpamja biologjike, jashtëtokësorët janë më të ngjashëm me ne. Për shembull, për të jetuar kanë nevojë për ujë, dhe pikërisht për këtë po fokusohemi mbi kërkimet e kësaj substance për të individualizuar planetët potencialisht të banuar.

Është e mundur që të ekzistojnë forma të tjera të jetës edhe në sistemin tonë diellor?

Po, dhe mund të ndodhen vetëm në dy pika: Mars dhe sateliti i Jupiterit, Europa, edhe pse tek të dy rastet bëhet fjalë për organizma shumë pak të evoluara, si viruse dhe baktere. Mbi Mars, në fakt, uji në gjendje të lëngshme shfaqet vetëm nën tokë, edhe pse format e jetës mund të gjenden dhe nën koren tokësore. Përsa i përket Europës nuk janë aprovuar ende as misioni hapësinor i Nasa-s dhe as ai i Agjencisë hapësinore europiane (Esa), që vinin theksin, e para për shpimin e sipërfaqes, dhe e dyta eksplorimin e saj duke u sjelle rrotull një sateliti artificial. Por para se të realizohen një prej këtyre projekteve duhet të presim akoma gjatë.

E ndërsa ne presim, alienët mund të na kenë gjetur me kohë...

Këtë do t’a përjashtoja. Nëse e kanë bërë do tu ishte dashur të merrnin një udhëtim prej mijëra vitesh. Nëse qëllimet e tyre janë paqësore do të ishin shfaqur menjëherë, nëse nuk do të ishin, do të na kishin shkatërruar me kohë. Por e sigurt se nuk do te luanin kukafshehti me ne.

23. Zbulohet planeti me shenja jete

Planeti është i pozicionuar në distancën e duhur nga dielli i vet që të ketë ujë, e ka madhësinë e duhur për të pasur gravitet dhe atmosferë.

Astronomët në Shtetet e Bashkuara kanë thënë se për të parën herë kanë zbuluar një planet, në të cilin duket se ekzistojnë kushtet themelore për jetë.

Planeti është i pozicionuar në distancën e duhur nga dielli i vet që të ketë ujë, e ka madhësinë e duhur për të pasur gravitet dhe atmosferë.

Planeti njihet me emrin “Gliese 581g” dhe është vetëm 20 vjet drita larg nga Toka, në yjësinë Libra.

Astronomët në Universitetin Santa Kruz në Kaliforni thonë se ai rrotullohet në distancën e duhur nga dielli i vet, kështu që nuk është shumë i nxehtë dhe as shumë i ftohtë. Ai ofron kushte ideale për krijimin e ujit të lëngët, që është i domosdoshëm për jetën.

Planeti gjithashtu ka madhësi të përshtatshme, tri herë më i madh se Toka, ka atmosferë dhe sipërfaqe jo të lëmuar.

Profesori i astronomisë në universitetin Santa Kruz, Stefan Vogt, u tha gazetarëve se “shanset për jetë në planet janë 100 për qind”.

Ekspertët thonë se nëse në planetin Gliese 581g do të kishte një bakterie të thjeshtë, jeta e tillë jashtëtokësore do t’i ndryshonte të gjitha idetë tona për atë nëse banorët e tokës janë të vetmit që lundrojnë në gjithësi.

Vogt tha se metodat krahasuese lënë të kuptohet se mund të ketë edhe planetë të tjerë që mund të kenë kondita të ngjashme për jetë.

Ai tha se në qindra-miliarda yjet në Rrugën e Qumështit mund të ketë dhjetëra miliarda sisteme diellore, që mund të kenë planetë me mundësi për jetë.

Për eksplorimin praktik të planetit Gliese 581g do të duhet kohë. Megjithëse në parametrat e gjithësisë ai është afër Tokës vetëm 20 vjet drite, do të duhen dy gjenerata që një anije kozmike të mbërrijë atje.

Vogt dha edhe detaje të tjera të planetit, i cili u zbulua nga observatori në Havai. Ai rrotullohet rreth diellit të vet çdo 37 ditë, që përafërsisht është sa një e dhjeta e Tokës. Dielli i tij është i vogël dhe relativisht i ftohtë.

Planeti Gliese 581g nuk rrotullohet rreth boshtit të vet, që nënkupton se gjysma ndriçohet nga dielli, e gjysma tjetër është në errësirë.

Kjo i bën sipërfaqet e tij të papërshtatshme për jetën, të cilën e njohim ne, por në kufijtë e dy gjysmave, në zonat e agimit dhe të muzgut, klima mund të jetë ajo që Vogt e përshkruan si “mot të mirë”.

               24. Në univers kanë jetuar shumë civilizime

               Shumë planetë të tjerë në univers me gjasë kanë qenë vendbanim të shoqërive inteligjente, shumë kohë para se Toka të bëhej vendbanim i njerëzve. Kështu pretendojnë disa hulumtues, që së fundmi kanë dalë me rezultatet e hulumtimit të tyre, sipas të cilave, probabiliteti që njerëzit të jenë krijesat e para të përparuara, që kanë jetuar në kozmos, sipas këtij studimi, është një në 10 miliardë-trilionë - ose një në 10 në fuqinë e 22-të. “Për mua, kjo do të thotë që në univers kanë jetuar edhe specie të tjera inteligjente, që janë marrë me prodhime teknologjike, shumë kohë para nesh”, ka thënë autori kryesor i studimit, Adam Frank, profesor i fizikës dhe astronomisë në Universitetin e Roçesterit në Nju-Jork. “Rezultatet e kërkimeve tona tregojnë që ajo që ka ndodhur me evoluimin e njerëzve në Tokë ka ndodhur edhe rreth 10 miliardë herë të tjera në histori të kozmosit”, ka thënë Frank-u.

               Formula për llogaritjen e planetëve të përshtatshëm për jetesë

               Në vitin 1961, astronomi Frank Drake kishte krijuar një formulë për llogaritjen e civilizimeve jashtëtokësore, që mund të ekzistojnë sot në Rrugën e Qumështit. Adam Frank dhe autori tjetër i këtij studimi, Woodruff Sullivan, që të dy nga Universiteti i Uashingtonit, kanë qenë të interesuar në llogaritjen e numrit të mundshëm të civilizimeve inteligjente të jashtëtokësorëve, që kanë ekzistuar ndonjëherë në univers. Andaj, ata e kishin marrë për bazë ekuacionin e Drake duke krijuar një 'version arkeologjik' që nuk merr për bazë jetëgjatësinë që mund të kenë pasur këta civilizime jashtëtokësorësh. Frank dhe Sullivan kanë inkorporuar edhe observimet e realizuar nga teleskopi hapësinor i NASA-s, Kepler, si dhe instrumente të tjera, që tregojnë që rreth 20 për qind e të gjithë yjeve kanë planetë në 'zonën e jetueshme', ku uji i lëngët mund të ekzistojë në sipërfaqe.

               E, pas llogaritjes së kësaj shifre, ata janë munduar ta gjejnë probabilitetin që Toka të ketë qenë planeti i parë i banuar me civilizim inteligjent dhe si rezultat ka dalë numri i lartcekur - një në 10 miliardë-trilionë. "Nga perspektiva fundamentale, çështja është nëse civilizimet e zhvilluara kanë ekzistuar ndonjëherë, bë ndonjë planet jashtë Tokës", ka thënë Frank. "Rezultatet tona janë në gjendje që t'i japin përgjigje empirike kësaj pyetjeje dhe mund të themi me plot gojë që gjasat janë shumë të vogla që ne të jemi krijesat e para inteligjente, pasi krijesa të tilla kanë ekzistuar edhe në të kaluarën, në planetë tjerë". 

               Kontakti me jashtëtokësorët, i vështirë

               Mirëpo, kjo nuk do të thotë që ka shumë jashtëtokësorë inteligjentë, të cilët presin për t'u kontaktuar nga ne, thuhet më tutje në hulumtim. “Universi është më shumë se 13 miliardë vjet i vjetër”, ka thënë Sullivan në deklaratën e përbashkët. “Kjo i bie që edhe nëse ka pasur mbi 1000 civilizime në galaksinë tonë dhe nëse ata kanë ekzistuar afërsisht sa ne - rreth 10,000 vjet - atëherë me gjasë që të gjithë janë zhdukur. Pra, në mënyrë që ne të jemi në gjendje të vëmë kontakt me ndonjë civilizim jashtëtokësorësh, që është i përparuar në aspektin teknologjik, atëherë ata duhet të kenë jetëgjatësi shumë më të madhe se ne”. 

(2)       (3)