Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

Vegėza

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZĖRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRĖ

ZĖRI I AMERIKĖS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHĖNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Tema tė tjera 2 - Sokrati edhe pas 25 shekujsh prapė do tė helmohej (2)

Bhagwan Shree Rajneesh - OSHO

 Shqipėroi: Valdet FETAHU   

SOKRATI EDHE PAS 25 SHEKUJSH PRAPĖ DO TĖ HELMOHEJ (2)

 

Kapitulli i pestė i ligjėrimeve tė filozofit tė madh Indian, OSHO (marr nga libri “Sokrati edhe pas 25 shekujsh prapė do tė helmohej”, qė ėshtė nė pėrkthim e sipėr nga V. Fetahu), qė u mbajt nė Greqi prej datės 19/02/86 deri mė 15/04/86

 

 

            Pyetja e pestė

 

            Dėshironi tė na tregoni diēka pėr politikanėt grek dhe liderėt religjioz, duke folur pėr ta nė mėnyrė direkte?

 

            Unė kurrė nuk flas nė tjetėr mėnyrė!

            Unė dua qė politikanėt ta kuptojnė se ata e bartin fajėsinė pėr vrasjen e Sokratit, dhe e vetmja mėnyrė pėr t’u ēliruar nga fajėsia ėshtė qė Greqia pėrsėri tė bėhet gjurmuese e tė vėrtetės, e vėrteta e donė vendin pa asnjė pengesė pėr zhvillimin intelektual. E kjo ėshtė e mundur vetėm nėse politikanėt janė tė gatshėm t’i sakrifikojnė interesat e tyre personale.

            Nėse ata i sakrifikojnė interesat e tyre personale, pėrsėri do tė ketė shumė Sokrata, dhe vendi pėrsėri mund tė bėhet ajkė e inteligjencės botėrore.

            Pėr liderėt religjioz dua tė them se ata nuk janė as lider religjioz. Nė bazė tė ēkahit ata mendojnė se janė religjioz? Ajo nuk ėshtė pėrvoja e tyre. Ata mund ta pėrfaqėsojnė Jezu Krishtin… Jezu Krishti paraqitet si njė Zot, hipotezė e cila nuk ėshtė dėshmuar. Nuk ka dėshmi pėr ēfarėdo Zoti, dhe asnjė teolog nė gjithė historinė nuk ka qenė nė gjendje ta jep njė tė vetme dėshmi pėr ekzistencėn e Zotit.

            Pėr njė Zot tė tillė hipotetik, Jezu Krishti vazhdon tė fletė: “Unė jam i vetmi djalė i Zotit. Nuk mund tė lindė djali i hipotezės. Kjo ėshtė marrėzi e thjeshtė. Hipotezat nuk lindin fėmijė!

            Dhe kėta tė ashtuquajtur lider religjioz – kardinalėt, peshkopėt, kryepeshkopėt – ata e pėrfaqėsojnė tė vetmin djalė tė hipotezės. Ata janė njerėzit mė injorant nė kėtė botė. Ata jetojnė nė halucinacione.

            Unė kisha dashtė qė ata, nėse me tė vėrtetė janė tė ndershėm dhe tė sinqertė, tė deklarohen qartė para botės: “Kjo nuk ėshtė pėrvoja jonė vetjake. Ne nuk kemi pėrjetuar asgjė nė vetėdije, asgjė nga jeta universale, asgjė nga pėrjetėsia. Ne vetėm e kemi lexuar BIBLĖN. Ne e kemi pėrqafuar atė, e tėrė njohuria jonė ėshtė huamarrėse.” Dhe mos harroni, njohuria e huazuar nuk ėshtė njohuri. Njohuria duhet tė burojė nga pėrvoja juaj vetjake. E vėrteta nuk mund tė huazohet.

            Nėse liderėt e juaj tė ashtuquajtur religjioz janė tė sinqertė, ata duhet kokulur tė deklarojnė se ata nuk dinė se ēfarė po bėjnė, dhe ata duhet tė ndalen sė vepruari. Ata po bėjnė diēka qė nuk ka rrėnjė nė botėn reale. Vetėm mendoni pėr njė ēast: njeriu i cili kurrė s’e ka ditė se ēfarė ėshtė dashuria thotė se para njėzet e pesė shekujsh dikush e paska dashtė dhe i beson atij. A nuk do tė jetė ky i pėrqeshur? Para njėzet e pesė shekujsh dikush e paska dashtė. Ju nuk jeni tė sigurt se ēfarė lloj dashurie ka qenė. Ky njeri beson nė dashuri, ai asgjė s’di pėr dashurinė. Ai nuk ka pasur eksperiencė, ai asgjė s’ka shijuar nga dashuria. Dhe kjo ėshtė situata rreth dashurisė.

            Jezu Krishti e ka njohur tė vėrtetėn, dhe pėr njėzet shekuj pėrfaqėsuesit e tij kanė besuar nė tė. Por nėse ju keni mendje tė hapur, do ta kuptoni. Bashkėkohėsit e Jezu Krishtin nuk e kanė pranuar atė si njeri religjioz. Ai ka qenė ēifut. Ka lindur si ēifut, ka jetuar si ēifut, ai ka vdekur si ēifut. Ai kurrė se ka dėgjuar fjalėn i “krishterė”, sepse nė gjuhė hebreje nuk ka fjalė siē janė Krisht apo i Krishterė.

            Kėta njerėz besojnė nė Jezu Krishtin se ai ka ecur mbi ujė, se me dy bukė i ka ushqyer mijėra njerėz, ai ka shėruar mijėra njerėz vetėm me prekje, ai i ka kthyer njerėzit e vdekur prapė nė jetė. Vetėm mendoni, nėse dikush do i kishte bėrė tė gjitha kėto gjėra, bashkėkohėsit e tij nuk janė impresionuar me tė? Bashkėkohėsit e tij plotėsisht e kanė injoruar atė. Asnjė skripte ēifute, e ai ka qenė ēifut, madje as nuk e pėrmendin emrin e tij!

            Nė literaturėn konteporare nuk ka asgjė tė shkruar rreth Jezusit dhe mrekullive tė tij – e ato mrekulli nuk janė mrekulli ordinare. E dikush i cili i ka bėrė tė gjitha kėto gjėra, mendoni se ka merituar tė jetė i kryqėzuar? Ai do tė ngritej si mė i madhi zot!

            Vetėm shikoni apostojtė e tij: asnjė rabin, asnjė dijetar i shkolluar, asnjė njeri i kulturuar, njeri i arsimuar nė radhėt e nxėnėsve tė tij. Te dymbėdhjetė apostojtė e tij kanė qenė tė paarsimuar tė paedukuar – peshkatar, fermer, druvar. Dhe kėta kanė qenė nė ato ditė kur nė Judeja dituria ka qenė nė majėn mė tė lartė. Ka pasur rabin tė mėdhenj. Asnjėri prej tyre as qė janė mėrzitė ta takojnė atė, as nuk janė mėrzitė ta dėgjojnė. Dhe ai i ka bėrė tė gjitha ato mrekulli tė cilat asnjė profet mė pėrpara nuk i ka bėrė.

            Vetėm njė gjė ėshtė e mundur, se tė gjitha ato mrekulli ai i ka shpikė, ato nuk kanė ngjarė. Se ato janė vetėm shpikje krishtere pėr tė cilat ēifutėt nuk janė fare tė informuar; pėrndryshe, burimet bashkėkohore do t’ua kishin pėrshkruar atyre apo dikujt tjetėr, nė njėrėn apo tjetrėn mėnyrė.

            Madje edhe nėse kanė qenė kundėrshtar tė Jezusit, edhe atėherė  do tė kishte pasur ndonjė raport, shėnim. Pėr Budėn ėshtė shkruar nė skriptet hinduaiste, nė Xhaina skriptet. Lao Ce pėrmendet nė shkrimet e Konfucies. Ata kanė qenė bashkėkohės.

            E njeriu i cili ka bėrė asisoj gjėrash tė mbinatyrshme do tė kishte dominuar nė tėrė skenėn. Por ai ka fituar shpėrblim tė tillė, qė e kanė gozhduar nė kryq.

            Jezusi ka qenė i paarsimuar, dhe atė qė ka thėnė ka qenė thashetheme; ai i ka dėgjuar ato. E pasi qė ai vetveten e ka proklamuar si djalė tė Zotit, ēifutėt janė ofenduar shumė. Ai s’ka pasur dėshmi pėr kėtė, kurrfarė certifikate, e ai pandėrprerė ka insistuar nė atė se ėshtė i vetmi djalė i Zotit. Ky ka qenė krimi i tij.

            Unė nuk po i pėrkrahi ēifutėt, unė vetėm thjesht po them se ky njeri ėshtė bėrė burim i liderėve tuaj tė ashtuquajtur religjioz. Gati se gjysma e njerėzimit ėshtė e krishtere, dhe njeriu qė ėshtė nė qendėr s’ka asgjė nė tė. E keni njerėz si Sokrati i cili i ka pasur tė gjitha, ēdo potencial, depėrtim tė hatashėm nė qeniet njerėzore, nė univers, e nuk ekziston religjioni i tij, nuk ka pasues tė Sokratit.

            Kjo ėshtė botė e ēuditshme, ku tė vėrtetat injorohet e gėnjeshtra adhurohen.

            Unė dua t’ju them tė ashtuquajturve liderėve tuaj: “Bėhuni tė ndershėm dhe tė sinqertė, dhe shikoni brenda vetes suaj. A ėshtė kjo tė cilėn po e bėni vetėm profesion pėr ta fituar bukėn dhe gjalpin? Apo ju me tė vėrtetė po i ndihmoni njerėzit tė bėhen religjioz? E nėse ju nuk jeni religjioz, si do tė mund t’i ndihmoni tė tjerėt tė bėhen religjioz?”

            Unė thash se nuk pajtohem me ēifutėt pėr kryqėzimin e Jezusit – kjo ka qenė idiotike, njeriu thjesht ka qenė i ēmendur. Ju keni mundur tė qeshni me tė, keni mundur tė kėnaqeni me tė, por s’kanė pasur nevojė ta kryqėzojnė. Nėse dikush ka pasur idenė se ai ka qenė i vetmi djalė i Zotit, ēfarė dėmi do t’i kishte bėrė kjo dikujt?

            Do t’jua pėrkujtoj njė tregim:

            Kjo ka ndodhė nė Bagdad nė kohėn e Kalifit Omar. Njė njeri ishte sjellė i pranguar dhe i rrahur nė gjyq, sepse i kishte thėnė ushtarėve se ai vetė ėshtė lajmėtari i fundit i Zotit – derisa myslimanėt besojnė se Muhamedi ėshtė lajmėtari i fundit. Tash mė nuk do tė vjen asnjė porosi; Zoti e ka dhėnė porosinė e fundit. E ky njeri kishte bėrtitur nė rrugė: “Unė kam ardhur drejtpėrdrejt nga Zoti. Muhamedi gjithsesi se ka qenė profet, lajmėtar, por kanė kaluar shumė kohė kėshtu qė porosia kėrkon pėrmirėsim, dhe unė e kam sjellė porosinė e pėrmirėsuar.” E kjo ėshtė kundėr Islamit.

            Omar kishte thėnė: “Futeni nė burg. Jepni rrahje tė mirė, pėr shtatė ditė pa ushqim, dhe pas shtatė ditėve unė do tė vij ta pyes se a mendon ai akoma se ėshtė lajmėtar i Zotit.” Pas shtatė ditėve ai kishte shkuar. Burri kishte qenė gati se i vdekur. I lodhur dhe i lidhur pėr shtylle lakuriq; tėrė trupin e kishte pasur tė mbuluar me njolla gjaku, kishte qenė keq i rrahur… pa ushqim. Nuk e kishin lėrė tė flejė pėr shtatė ditė.

            E kur e kishte pyetur Omari: “Ēfarė tash mendon? A e ke ndryshuar idenė apo jo?” Burri ishte pėrgjigjur: “A je ti i marrė? Kur kam ardhur, vetė Zoti mė ka thėnė: “Do tė jesh i torturuar, i persekutuar, i rrahur, dhe kjo do tė jetė dėshmi se ti me tė vėrtetė je lajmėtari im.” Ti e ke dėshmuar se unė jam lajmėtari i fundit i Zotit.”

            Nė atė moment, nga shtylla tjetėr, burri tjetėr qė kishte qenė shumė ditė mė gjatė i rrahur, bėrtet: “Omar! Mos e dėgjo atė. Unė askėnd nuk e kam dėrguar pas Muhamedit!” Ai burrė kishte qenė i arrestuar njė muaj mė herėt, sepse kishte deklaruar se ėshtė vetė Zoti.

            Tash, nė botė tė shėndosh ju do tė qeshni me kėta njerėz. Ata s’duhet tė jenė tė rrahur, ata s’duhet tė jenė tė torturuar. Ata s’i kanė shkaktuar kurrė njė dėm askujt; ata vetėm kanė qenė pak tė krisur!

            Por kėta tė krisur mund tė krijojnė religjione. Dhe pasuesit e kėtyre tė krisurve janė liderėt e juaj religjioz!

            Porosia ime pėr liderėt e juaj religjioz ėshtė: nėse janė qenie autentike njerėzore, dhe nėse kanė ēfarėdo respekti pėr tė vėrtetėn, ata vetė duhet tė deklarohen se nuk dinė asgjė, e tėrė ajo qė ata ligjėrojnė ėshtė e huazuar, dhe duhet tė ndalen sė ligjėruari.

            Ata duhet tė fillojnė tė kėrkojnė. Tė mos humbin kohė nė ligjėrime. Sė pari kėrko, gjej, pėrjeto – dhe nėse ke diēka tė ndash, atėherė ndaje.

            Tash peshkopi ka thirrur mbledhjen e banorėve lokal t’i provokojė ndjenjat e tyre kundėr meje. A ėshtė ky lloj kushti religjioz? Ai ėshtė duhur tė vijė tek unė apo tė mė ftojė tek ai. Kemi mundur tė bisedojmė, kemi mundur tė flasim, kemi mundur tė njoftohemi njėri me tjetrin.

            Kjo kishte me qenė njerėzore, religjioze. E nėse ai ka guxim unė jam akoma i gatshėm. Ai mund tė vijė kėtu apo unė tė shkoj nė vendin e tij, dhe ne mund t’i diskutojmė ēėshtjet tė cilat kanė tė bėjnė me esencėn e religjionit. Ekziston vetėm njė kusht: nėse ai nuk mund tė pėrgjigjet nė pyetjet e mia, atėherė ai duhet tė bėhet sanjasin; nėse unė nuk mund t’i pėrgjigjem pyetjeve tė tij, unė jam i gatshėm tė bėhem katolik!

 

 

            Pyetja e gjashtė

 

            Cilėt filozof ju kanė influencuar, dhe cilėt i keni mė tė afėrt?

 

            Nuk mė pėlqen fjala “influencė”. Unė nuk kam qenė i influencuar nga askush, dhe unė nuk dua ta influencoj askėnd, sepse ky ėshtė vetėm emėr delikat pėr skllavėrinė shpirtėrore. Por janė disa njerėz tė mėdhenj tė cilėt i kam dashur.

            I pari vjen Sokrati, sepse devotshmėria e tij pėr tė vėrtetėn ėshtė absolute dhe totale. Ai ėshtė i gatshėm ta pranojė vdekjen, por nuk ėshtė i gatshėm ta pranojė ēfarėdo qoftė kushti. E kushtet kanė qenė tė atilla saqė dikush kishte mundur tė mendojė se janė tė pranueshme.

            Gjyqtarėt personalisht duhet tė kenė pasur keqardhje…Sokrati i ka argumentuar tė gjitha aq mirė, dhe kundėrshtarėt e tij s’kanė pasur ēfarė tė thonė, por pasi qė ka qenė qytet-shtet dhe qytet i demokracisė, ēdokush ka pasur mundėsinė tė votojė, e masa nuk ka qenė nė gjendje ta kuptojė atė qė ka thėnė Sokrati. Kjo ka shkuar pėrtej kokave tė tyre. Tė gjithė ata kanė qenė pėr helmimin e Sokratit.

            Por gjyqtarėt ia kanė dhėnė Sokratit tri mundėsi. Ata i kanė thėnė: “Mund tė shkosh nga Athina dhe mos tė kthehesh mė kurrė. Nė kėtė mėnyrė qytetarėt e Athinės nuk do tė irritohen prej teje, nuk do tė jenė tė ngacmuar prej teje - do tė jeni si i vdekur si mundėsi. Vetėm mos tė kthehesh nė Athinė. Bota ėshtė e madhe. Mund tė shkosh kudoqoftė.”

            Alternativa e dytė ka qenė: “Nėse aq shumė e donė Athinėn saqė nuk mund ta lėsh atė, atėherė mos ligjėro mė. Mos fol pėr tė vėrtetėn, e cila e ka bėrė tėrė kėtė kaos dhe tė ka sjellė ty nė pikėn ku njerėzit janė tė gatshėm tė tė vrasin.

            Nėse nuk i dėgjon kėto dy mundėsi, atėherė e treta, ne s’mund tė tė ndihmojmė, shumica janė pėr helmimin tėnd.”

            Sokrati kishte thėnė: “Unė nuk mund tė ndalem tė mos e ligjėroj tė vėrtetėn sepse ajo ėshtė vetė jeta ime. Ēfarė do tė bėj? Tė jetoj duke mos pasur mundėsi tė ligjėroj… atėherė vdekja ėshtė shumė mė e mirė. Unė do tė vdes pėr tė vėrtetėn, sepse nuk mund tė jetoj pa tė vėrtetėn. Unė nuk mund tė lė Athinėn sepse Athina ėshtė pjesa mė e qytetėruar e botės. E nėse nė Athinė jam i helmuar, unė nuk mund tė shpresoj se diku tjetėr mund tė mbijetoj. Do tė ishte mė mirė qė unė tė jem i vrarė kėtu, e fajėsia do tė duhej tė mbetej nė kokat e njerėzve tė Athinės, tė cilėt i kam mėsuar gjithė jetėn time, e tė cilėt akoma nuk kanė mundur ta kuptojnė. Mė mirė sesa tė shkoj nė ndonjė vend tė ri dhe tė mė vrasin njerėzit tė cilėt nuk mė kuptojnė…”

            Ai ka zgjedhur tė jetė i helmuar nė Athinė. Unė Sokratin e dua mė sė shumti. Ai nuk ka lėnė asnjė pasues, ai nuk ka lėnė asnjė organizatė, ai nuk ka lėnė asnjė kishė. Kėto janė bukuritė e njeriut. Ai qėndron vetėm, dhe akoma ėshtė njeriu mė influencor nė tėrė botėn.

            I dua edhe disa njerėz tjerė…e dua Lao Ce nė Kinė, i cili gjithashtu nuk ka lėnė asnjė pasues, i cili nuk ka qenė ndonjėherė i gatshėm tė shkruajė libėr, sepse ka mundur tė bėhet libėr i shenjėt; njerėzit do tė kishin mundur tė fillojnė t’i pėrkulen – dhe pėr njė arsye gjithashtu tė thjeshtė se e vėrteta nuk mund tė shprehet. Ēfarėdo qė t’ju them pėr diēka qė ėshtė larg matanė; diēka do tė mungojė nė tė.

            E vėrteta mund tė mėsohet vetėm nė afėrsi tė drejtpėrdrejtė me mjeshtrin. Ėshtė njė lloj transferimi, sinkronizimi. Nė prezencėn e mjeshtrit, diēka lulėzon brenda jush. Nė qetėsinė tuaj diēka ndjeni. Nė dashurinė e thellė, shumė tė thellė, zemra juaj fillon tė vallėzoj nė melodinė e re.

            E dua Gautam Buda sepse ka qenė revolucionari mė i madh prej tė gjithė mėsuesve tė botės, kundėr tė gjithave qė janė tė vjetra tė shkuara dhe tė vdekura.

            I dua edhe shumė njerėz tjerė: Heraklitin, i cili mė sė afėrmi i afrohet shkencės moderne, fizikės moderne… Asnjė njeri tjetėr nė tėrė historinė nuk ėshtė aq afėr qasjes sė fizikės moderne sesa Herakliti. Ai ka qenė njeriu i cili ka thėnė: “Nuk mund tė shkelni dy herė nė tė njėjtin lum sepse ēdo gjė ndryshon aq shpejtė.”

            Nuk mund tė shkelni nė tė njėjtin lum edhe njė herė.

            Por unė nuk jam i influencuar nga askush. Unė i dua ata. I dua pėr kualitetet e tyre, pėr qeniet e tyre tė mrekullueshme, pėr pavarėsinė e tyre, pėr lirinė e tyre, pėr rebelimin e tyre, por nuk jam i influencuar, sepse nuk jam pasues i askujt. Unė jam vetja ime.

            Ēfarėdo qė ju them, ju them nga autoriteti im. Kjo ėshtė pėrvoja ime vetjake. Nėse nuk e kam pėrjetuar, atėherė nuk do t’jua them. Madje edhe nėse e tėrė bota thotė se ėshtė ashtu, kjo nuk ėshtė me rėndėsi, sepse e vėrteta nuk mund tė vendoset me mazhorancė; kjo nuk ėshtė ēėshtje votimi. E vėrteta ka pėr tė qenė ndjenja mė e thellė e imja. Zemra ime duhet tė jep nėnshkrim pėr kėtė.

            Kėshtu qė unė nuk jam i influencuar nga askush, por kam dashuri ndaj shumė njerėzve nga tė gjitha viset dhe nga tė gjitha civilizimet – ka shumė emrat e tė cilėve nuk po me kujtohen.

 

 

            Pyetja e shtatė

 

            Populli grekė, si dhe miliona njerėz tjerė nė botė, rriten si tė krishterė. Si mund t’i ndryshoni ata, pas dymijė vjet krishterimi?

 

            Ėshtė sistem i vjetruar, tash mė ėshtė i kalbur. Ėshtė sikurse ndėrtesė e vjetėr. Ju kurrė mos thuani ajo ndėrtesė ėshtė dymijė vjet e vjetėr, si mund ta rrėnojmė tash? Kjo ndėrtesė veē ėshtė vjetruar; madje edhe pa rrėnimin tuaj, ajo veē ka pėrfunduar.

            Ka miliona tė krishterė, por kurrė nuk kam ardhur nė kontakt me njė tė vetmin Krisht. Krishterimi ėshtė vetėm sistem shoqėror; ju nuk keni lindur si tė krishterė. Nėse jeni rritur nė shtėpinė myslimane, do tė bėheni mysliman. Nėse jeni rritur nė shtėpinė budiste, ju do tė bėheni budist, dhe juve kurrė s’do t’ju kujtohet se keni lindur si tė krishterė. S’ka fėmijė qė lindė si i krishterė, hinduaist apo mysliman. Ēdo fėmijė lindė i pastėr, i freskėt, vetėm si qenie njerėzore, i ēiltėr, tabulla rasa.

            Sistemi i vjetėr sido qė tė jetė, mė nuk ėshtė me rėndėsi. Kur e kuptoni se ajo nuk ėshtė e vėrteta juaj, se ajo nuk ėshtė pėrvoja juaj, se ai nuk ėshtė realizimi juaj, ai fillon tė rrėshqet. Ajo nuk ėshtė fytyra juaj, ajo ėshtė maskė. Ju do ta hiqni atė; askush nuk mund t’ju ndaloj. Ēdokush e ka tė drejtėn ta ketė fytyrėn e vet origjinale, dhe fytyra juaj origjinale ėshtė vetėm e qenies njerėzore.

            Njėherė kur ta kapėrceni sistemin tuaj, pėr tė cilin kam thėnė se ėshtė gjėja mė e thjeshtė nė kėtė botė, sepse unė kam me miliona sanjasinė nė tėrė botėn tė cilėt kanė ardhur nga tė gjitha llojet e traditave… Krishterimi ėshtė i vjetėr dymijė vjet, judaizmi ėshtė i vjetėr katėrmijė vjet, hinduaizmi ėshtė i vjetėr dhjetėmijė vjet, xhainizmi ėshtė i vjetėr dymbėdhjetė mijė vjet. tė gjithė kėta njerėz kanė ardhur tek unė dhe nuk kanė hasė nė vėshtirėsi pėr ta kapėrcyer atė, sepse ajo nuk ėshtė personalisht e tyre. Ajo ėshtė barrė; ju po thyheni nėn tė. Nuk po mund tė lėvizni, nuk po mund tė rriteni, jeni tė pranguar.

            Njėherė kur ta kuptoni se shtėpia nė tė cilėn po jetoni nuk ėshtė shtėpi por burg, ju do tė kėrceni jashtė nga dritarja, nga dera, nga ēdo vend. Do ta gjeni mėnyrėn.

            Nėse shtėpia juaj ėshtė nė zjarr, do ta pyetni dikė pėr drejtimet se si tė dilni jashtė nga shtėpia? Madje edhe nėse shtėpia nuk ėshtė e juaja, ju do tė gjeni mėnyrė tė dilni jashtė. Shtėpia ėshtė nė zjarr, nuk ka kohė tė gjendet dikush pėr ta pyetur, dhe askush nuk ėshtė i gatshėm t’ju jep pėrgjigje. Tė gjithė vrapojnė jashtė. Tė gjithė janė nė veten e tyre – ata duhet ta shpėtojnė jetėn e vet. Dhe nuk do tė brengoseni pėr traditat dhe zakonet. Nėse jeni duke u pastruar nėn dush dhe shtėpia fillon tė digjet, ju do tė kėrceni jashtė lakuriq. Ju madje nuk do tė mendoni dy herė qė jeni lakuriq.

            Sistemet – krishterimi, hinduaizmi apo budizmi, komunizmi apo fashizmi – janė njėjtė burgim. Ato ju shkatėrrojnė. Ato e shkatėrrojnė tėrė jetėn tuaj. Ato e thithin gjakut tuaj, dhe nuk ju lejojnė tė jetoni totalisht. Ato nuk ju lejojnė tė bėheni Zorba, dhe nuk ju lejojnė, natyrisht, tė bėheni Buda. Tash ėshtė nė juve tė vendosni. Nėse dėshironi tė bėheni i tėrė potenciali juaj, ashtu qė ju mund tė lulėzoni dhe tė vallėzoni nė erė, nė diell, atėherė i keni hedh pėrtokė tė gjitha kėto ngarkesa.

            Thjesht, vija e demarkacionit ėshtė: nėse nuk ėshtė pėrvojė e juaj, atėherė nuk ėshtė e rėndėsishme atė qė e thotė Jezusi, Buda, Mahavira, Krishna, Konfucie – ēfarėdo qė thonė ata, nuk ėshtė e rėndėsishme. Ju nuk po thoni ata e kanė gabim, ju thjesht po thoni ajo nuk ėshtė e vėrteta juaj. Ndoshta Konfucie e ka pasur tė vėrtetėn, ndoshta Mojsiu e ka pasur tė vėrtetėn, por nėse Mojsiu ha, kjo s’do tė thotė se uria juaj do tė shkojė. Ju do ta hani vetveten. Nėse Krishna pi, etja tij do tė shuhet, por kjo nuk do ta ndihmojė etjen tuaj.

            Pasi qė ėshtė kuptuar se asgjė nuk ėshtė pėrvojė e imja personale, vetja ime kėrkon, vetja ime gjen, nuk vazhdon tė mė ushqej, nuk vazhdon tė mė ndihmoj sepse jam bėrė vetja ime…

            Mos e harroni njė gjė, ekzistencės nuk i pėlqejnė kopjet. Kjo ėshtė arsye pėrse ju nuk mund ta gjeni asnjė person tė pėrsėritur. Gautam Buda ndoshta ka qenė shumė i bukur, por ekzistenca nuk do ta pėrsėritė mė. Tė gjithė budistėt pėrpiqen tė bėhen Gautam Buda; dhe shumica prej tyre bėhen kopje, aktorė. Ju mund tė aktroni si Gautam Buda, por aktrimi ėshtė sipėrfaqėsor, kjo nuk do t’ju jep ekstazėn e njėjtė tė cilėn e ka pasur Buda.

            Kėshtu qė nuk ėshtė me rėndėsi se sa i vjetėr ėshtė sistemi juaj, e vetmja kuptueshmėri ėshtė: “ai nuk ėshtė i imi”, dhe ju e pėrfundoni me kėtė. Kjo ėshtė mėnyrė me tė cilėn unė e kam pėrfunduar.

            Edhe unė gjithashtu jam i lindur pėrbrenda religjionit mė tė vjetėr nė botė, por unė nuk kam hasur nė kurrfarė vėshtirėsie. Nė momentin kur e kam kuptuar, “se ato nuk janė pėrvojat e mia, dhe se unė duhet t’i gjej pėrvojat e mia vetjake”, pėrnjėherė jam ēliruar; tė gjitha barrat thjeshtė janė zhdukur.

            Nė fakt, barra nuk mė ka mbajtur mua, unė jam mbajtur pėr barrėn. Nė njė moment unė kam ra duke u mbajtur pėr tė, ka ra edhe barra, ėshtė pėrplasur pėr toke, dhe mė ka dhėnė liri tė hatashme pėr tė lėvizur; ndryshe njerėzit janė ngjitur pėr tė.

            Kjo nuk ėshtė e vėshtirė. Vetėm lėreni atė dhe provoni – asgjė. Shikoni thellė nė tė – a ėshtė kjo pėrvoja juaj personale?

            Do t’jua tregoj njė incident P.D.Ospenski (Peter Demianovich Ouspensky) njė prej matematikanėve mė tė mėdhenj tė shekullit njėzet, kishte shkuar pėr ta vizituar njė prej mistikėve mė tė mėdhenj Xhorxh Gurdxhief ( George Gurdjieff) Ospenski kishte qenė i famshėm nė botė e Gurdxhief absolutisht i panjohur. Ai ishte bėrė i popullarizuar tek pasi qė Ospenski ishte bėrė nxėnės i tij. Si mėsues i Ospenskit ishte bėrė i popullarizuar; pėrndryshe askush nuk e kishte dėgjuar emrin e tij.

            Kur Ospenski kishte ardhur pėr t’u takuar me tė, ai me vete kishte pasur disa libra tė mėdha. Edhe librin e tij: “TERTIUM ORGANUM”, duket se ėshtė njė prej librave mė tė mėdha nė botė. Nėse mė duhet t’i pėrmend dhjetė libra tė mėdha, unė do ta kisha pėrfshirė TERTIUM ORGANUM njė prej tė cilėve; nuk mund ta pėrjashtoj.

            Dhe ēfarėdo qė e ka pyetur Ospenski Gurdxhiefin, ky ju ka pėrgjigjur: “Ti je ai i cili e ke shkruar TERTIUM ORGANUM. Merre kėtė letėr e kėtė laps, dhe shko nė dhomėn tjetėr. Shkruaj nė letėr, nė njė faqe, atė qė e di vetė, pėrvojat e tua personale, dhe nė faqen tjetėr, atė qė nuk e dinė, krejt ēka ėshtė e huazuar. Nganjėherė e di ēfarė di ti, s’do tė flas kurrė pėr kėtė. Ajo ka pėrfunduar; ti e di atė. Unė do tė punoj vetėm nė ato ēėshtje tė cilat ti nuk i di.”

            Ka qenė krejtėsisht e qartė. Ospenski kishte shkuar nė dhomėn tjetėr. Kishte qenė natė e ftohtė ruse dhe kishte ra borė, por Ospenski ishte djersitur sepse nuk kishe mundur tė shkruaj asnjė fjalė si pėrvojė tė tij personale. E ai kishte shkruar libra tė mėdha, jashtėzakonisht tė mėdha.

            Pas gjysmė ore ishte kthyer, i djersitur, ia kishte dhėnė Gurdxhiefit fletėn e zbrazėt. Dhe i kishte thėnė: “Unė nuk di asgjė.”

            Gurdxhief i kishte thėnė: “Nė kėtė rast diēka ėshtė e mundur. Ti je njeriu tė cilit mund t’i besohet. Je i sinqertė, je autentik. Tash mbaje mend, ēfarėdo qė nuk di veē ka pėrfunduar. Po fillojmė nga injoranca e personit. Kėshtu qė mbaje mend nga ky ēast ti je ai personi injorant, e jo matematikani i njohur nė botė.

            Me kėtė ēiltėrsi dhe modesti gjithēka ėshtė e mundur, dhe gjėrat e mėdha bėhen tė mundshme nė jetėn e Ospenskit. Ėshtė nevojitur vetėm gjysmė ore, dhe tė gjitha sistemet pėrnjėherė janė zhdukur - ai ka fituar vetėm shikim tė mprehtė.

 

            Vazhdon...

 

 (1)                  (3)     (4)     (5)     (6)