Njė ndėr krijimtaritė mė tė
lėvruara tė letėrsisė shqiptare, ėshtė edhe POEZIA. Gjini e letėrsisė ku
bota e brendshme, ndjenjat mė sublime, frymėzimi hyjnor... shprehen
pėrmes shkronjave tė cilat krijojnė vargje... vargjet, pastaj, shpalosin
mendime, mendimet krijojnė energji, energjia ndez dritat e dijės, rrezet e
artė tė sė cilės i japin ngrohtėsi zemrės, mendjes dhe shpirtit, e me kėtė,
edhe kuptim dhuratės mė tė shtrenjtė, vetė jetės.
Qė nga Lekė Matrėnga e Pjetėr Budi, kjo energji nuk u ndalė asnjėherė sė
hedhuri farėn e dijės, duke e kultivuar atė me dashurinė mė tė ēiltėr nė
shpirtin e pastėr e fisnik tė popullit shqiptarė. Duke i mposhtur tė gjitha
sfidat e kohės, kjo frymė e shpirtit tė popullit, xixat e saja tė arta, si
njė pishtar i shpresės, u bartėn gojė mė gojė, mendje mė mendje, zemėr mė
zemėr... brez pas brezi... nga kokat mė tė ndritura tė kombit si: Naimi,
Ēajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... pėr tė vazhduar tek Fishta, Konica, Noli,
Migjeni... e deri nė kohėn tonė, duke u kthyer ai pishtarė nė flakadan tė
pėrhershėm qė tashmė nuk ka forcė nė botė qė mund ta shuaj fuqinė e zjarrit
tė tij...
Dua ta falėnderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirėnjohur,
ADEM ZAPLLUZHA,
qė me pėrkushtim tė jashtėzakonshėm, vizitorėve tė kėsaj faqeje, por edhe mė
gjerė, do tua prezantoj disa nga poetėt mė tė njohur tė kohės sonė, e me
kėtė, do e plotėsoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshėm tė letėrsisė
shqiptare.
(www.sa-kra.ch)

Pėrgatiti:
Adem ZAPLLUZHA
ANTOLOGJI E POEZISĖ MODERNE SHQIPE
ZYRA
AHMETAJ
Hyrje
Zyra
Ahmetaj u lind mė 25 prill 1956 nė fshatin Kepenek tė rrethit Tropojė dhe
banon nė B. Curr -Tropojė.
U aksidentua duke u kthyer nga njė aksion kombėtar nė
Metalurgjikun e Elbasanit, nė moshėn 19 vjeē, pasi kishte mbaruar shkollėn e
mesme. Dėmtoi rėndė shtyllėn kurrizore duke mbetur pėr jetė paraplegjike. E
sfidoi fatkeqėsinė me njė qėndresė tė hekurt dhe vullnet tė madh nė
zhvillimin e gjimnastikės gjersa pas 10 vitesh nga momenti i aksidentit,
arriti tė eci me dy shkopinj gjer nė vitin 2010 qė pas thyerjes sė kėmbės,
disa herė, mbeti pėrsėri nė karrocė. Bėn njė jetė aktive duke ju ardhur nė
ndihmė invalidėve si drejtuese e dy shoqatave tė tyre si dhe duke ndihmuar
nxėnėsit, prej dy grupesh nė pėrvetėsimin e gjuhės angleze si koordinatore
vullnetare pėr Tropojėn, e Rinis Ortodokse Shqiptare pranė KOASH nė njė
projekt tė zhvilluar vetė, pėr 7 vite rradhaz.
Ka krijuar dhe pėrgatitur njė grup artistik, interpretues tė
valles dhe kėngės popullore duke fituar me kėtė grup, vendin e dytė pėr
valle nė Festivalin e dhjetė Kombėtarė tė KOASH nė vitin 2007.
Ėshtė artizane, koleksioniste dhe stiliste e rrobave kombėtare
tė zonės dhe ka krijuar njė arsenal tė tėrė kostumesh tė tilla tė tė gjitha
masave duke i stolisur fėmijėt dhe gjithė ata qė i pelqejnė kėto rroba, nė
festa dhe raste gėzimesh.
Ka kontribuar nė mbledhjen dhe pėrhapjen e Etnosit tė
Kreshnikėve.
Ka kontribuar duke ndihmuar dhe pėrkrahur njė familje Kosovare
nė kohėn e eksodit tė detyruar nga dhuna serbe nė vitet 1999-2000.
Mė 20.7. 2005 i ėshtė dhėnė titulli Krenaria e Qytetit B.
Curri, nga Kėshilli i kėtij qyteti.
Mė 29.6.2012, me vendim tė Kėshillit Tė Komunės Tropojė, i jepet
titulli Nderi i Komunės Tropojė.
Nė Ora e Poezis 2012 nė B. Curr, fitoi ēmimin e tretė me
poezinė Fluturojnė engjėjt.
Ka botuar dy libra me poezi tė titulluara Fluturojne Engjėjt
dhe Alfabeti Ynė.
Megjithėse ka botuar vonė libra, ėshtė njė zė i fuqishėm dhe
premtues nė krijimtarinė letrare. Ka nė dorėshkrim dhe katėr libra tė tjera.
Libri pėr fėmijė; Alfabeti Ynė ėshtė vlerėsuar nga kritika letrare si
libri mė i mirė dhe i vyer i krijuar gjer mė tani, i kėtij lloji pėr
alfabetin pėr kėtė kategori nxėnėsish shqiptarė dhe mėsuesit e fillores kudo
ndodhen.
ZGJUAR
Me dritėn e syve tė tu
bija tė flija.
Nuk bėja gjumė
.
Mė bėhesh se ishte ditė
dhe skisha kohė
pėr tė humbur.
FLUTUROJNĖ ĖNGJĖJT
E
sfilitur ngrihet Nėnė Kosova
me trupin qė i digjet flakė,
me plagt qė i kullojnė gjak,
me varret nė gji tė ngrira-kallkan;
pėrkulet dhe vajton
mbi djepat e fėmijėve tė vrarė:
-Oh, e mjera unė pėr kėta fėmijė,
tė porsalindur, pa asnjė faj!
Toka ėshtė e ftohtė, e lagėsht;
toka ėshtė me prush.
E si?!
Si mund ti varros kėta trupa
kaq tė njomė?!!!
Jan ėngjėj.
po ngriten nė qiell,
botės anembanė,
me lotin tė ngrirė nė sy,
me gjakun tė ngrirė nė plagė.
NĖ buzėt qė kėrkonin sisė,
tregojnė
se, veē plumba kan marrė.
Jan ėngjėj,
bij tė nėnės Terezė.
Fluturojnė nėpėr qiell;
fluturojnė.
Pamjet e para qė morėn nga kjo botė
janė:
-Flakėt e gjirit tė truallit arbėrorė,
-Tankset e tmerrshme
qė i rrethojnė dhe i gjuajn nga ēdo anė,
-Fytyrat e pushtuesve; masakruesve- mizor.
Ėngjėjt fluturojnė me krahė shqiponjėzash,
aq tė butė dhe aq tė njomė;
me krahė shqiponjash, fluturojnė.
Fluturojnė.
Fluturojnė ėngjėjt, pėrsėri e pėrsėri;
nė pėrjetėsi qėndrojnė nė fluturim.
Me krahėt e tyre pėrhapin
flladin e lirisė.
-Ndal,
i thon dorės mizore nė kufi.
Kėtu mė nuk mund tė hysh.
Kėtu I thon KosovĖ.
Kėtu I thon Shqipėri.
Ky ėshtė trualli ynė
dhe ne jemi
ėngjėjt mbrojtės tė tij.
Bashkojm fluturimin
me ėngjėjt paqtorė
nė tė gjithė hapsirėn
qė mbarė bota tė ketė
Paqe dhe Liri.
ALI PODRIMJA
Lamtumir, mik I nderuar!
Serdha dot me karafila.
Partiturė nė bjeshkė shkruar,
me zė vaji kėndojnė bilbilat.
Tinguj zemre, nota dhimbje,
nė pentagram, e rėndė funebėr.
ēelsi i solit rrin i kyēur.
Ah, me ty nuk shihemi tjetėr.
Apo
.Ndoshta nuk ke ikur.
Kėshtu duam tė mendojmė.
Rrin kudo duke na pritur;
nė ndonjė varg,nė ndonjė shkronjė.
Pran njė lumi nė meditim,
nė kristale nė ujvarė,
nė krahė tė shqipes nė fluturim;
nė qiell tė dijes-thesarė.
FISI IM
Tė perulem me nderim,
marr guximin tė dejtohem,
hedh hapin e kryefjalės;
fjala mė bėhet me peshė,
Bytyē, Fisi im;
ati im.
Me gjethe qė svyshken
tė shkruaj blerimin.
Me sofra tė shtruara,
bujarinė.
Me kulla qėndrese dhe bajraqe qė spėrkulen,
trimėrinė.
Me djem si lisa dhe vasha si rreze,
bukurinė, Fisi im.
Me vyrtytet mė tė larta njrėzore,
me pėrgjegjsi tė plotė,
tė shkruaj karakterin tėnd,
i sojshmi Fisi im.
Pranė Gjakovės sė pėrflakur,
degė e Rugpvės,
nĖ kryqėzime luftrash
tri herė i djegur;
nė shekuj pėrgjakur
Prap ngrihesh feniks,
i blerti im Bytyē!
Tė dua ēdo gurė,
ēdo fije bari e gjethe,
lulet e njoma dhe bagėtinė,
majat qė hedhin valle pėrrreth;
krojet dhe prrojet me freskinė,
I bukur si dhėndėrr,
fisi im!
Tė shkruaj
netėt nė konaqe:
-Me shtrojet nė majė mali.
-Me vėshtrime tė pėrndritura
tė hėnės dhe yjeve.
-Me kraharor tė zgjeruar
nga fresku dhe bukuritė.
-Me kėrcitje kuajsh qė kullosin
pėr tė rimarr fuqinė.
-Me qumėsht delje tėrė kajmak;
-Ndonjė zile e rrallė kėmbore.
apo blegėrimė.
Tė shkruaj:
-Me gurė lumi, ura druri.
lartėsi ahesh dhe blerim pishash.
-Me pėrthyerje drite
nėpėr degė dhe fletė.
-Me simfoni tė paarritshme
fėshfėritjesh, kėngė zogjsh,
blegėrima dhe kėmborė;
Lartėsi marramendėse ,
pingule shkėmbinjsh,
tė shkruaj rrugėn tėnde
drejt nuses Sylbicė.
Sylbicės sė ngritur
mbi lumė
si mbi njė kalė,
shaluar me vigje
dhe gurė tė mėdhenj;
me jele ujvarash tė bardhė.
Sylbicės
me rudina tėrfile, qumėshtore,
tė freskėta, tė buta
si faqe vajzash tė paputhura.
Liqene me radhė
si sy tė mėdhenj;
tė bukur, tė shkruar
qė tė shfaqin dashuri,
me njė tė shikuar.
Tė shkruaj:
Me buzėqeshje fėmijėsh,
dashuri nėnash,
vrull rinor.
urtėsi pleqsh.
Libra dhe libra pėrsėri,
me djersėn qė tė kullon ballit,
mė tė bukur tė shkruaj tė ardhmen.
E djeshmja,
e sotmja dhe e ardhmja ime,
I dashur, i madhėrishmi
Fisi im Bytyē
U, U1
Ura tė lartuara
tė ndėrtojmė mes nesh;
jo mure tė gurtė
qė na ndajnė aq keq!
Njerėzia, kėto udhė,
veē me dashuri,
duhet shtruar bukur
pėr shekujt e ri!
|