Ndjenja mė e vjetėr dhe mė e fuqishme e njeriut
ėshtė frika, por mė e fuqishme se frika ėshtė frika nga e panjohura. Qė tė
dėshmojmė se Zona e errėsirės ka qenė e pėrhershme dhe prezentė edhe kėtu
te ne, do tė rrėfejmė disa nga rastet e shumta, pa komente e gjykime...E
vėrteta ėshtė atje diku, por ndonjėherė edhe kėtu!
...Ishte viti 1979, kurrsesi nuk mund ta harroj
atė qė mė ka ndodhur - fillon rrėfimin e vet Besnik N. Nga Prishtina, i
cili pasi kishte dėgjuar se jam duke hulumtuar kėto raste, kishte kėrkuar tė
takohej me mua . Ato vite punoja me kamion, dėrgoja dhe merrja mall jashtė
kufijve tė ish-Jugosllavisė. Mė 26 mars 1979 ushtoja pėr Francė. Posa arrita
nė Paris, e parkova kamionin nė depon e njė fabrike (nuk e ceku cilėn
fabrikė) dhe dola tė shėtitėm e tė kėnaqem me bukuritė e qytetit qė mė sė
tepėrmi mė ka lėnė pėrshtypje. Isha duke ecur, asgjė nuk mendoja, kur
papritur, e dėgjova njė zė femre, e cila mu afrua. Fliste shqip! Mirėpo ajo
qė mė tepėr mė habiti, ėshtė se mė thirri nė emėr: Besnik, Besnik! Isha mė
sė i bindur se kurrė mė parė nuk e kam parė nė jetė. Mbeta i habitur. Filloi
tė flasė me mua, mė tregoi se si quhet nėna ime, babai im dhe anėtarėt e
tjerė tė familjes. Mė tha se kemi probleme nė shtėpi dhe se duhet tė
kontrollojmė shtėpinė mirė ngase diku nė tė ndodhet diēka qė nuk do tė duhet
tė ishte aty. Unė isha shtanguar dhe pa fjalė e dėgjoja, ndėrsa ajo me njė
gjakftohtėsi vazhdoi: ...kujdes, nė kėto 25 sekonda, nėse mbetesh gjallė, do
tė jetosh njė kohė tė gjatė...kujdes...kuj...d...e...s! Mbeta i shtangur dhe
fillova ta shikoj orėn. Mė silleshin nė kokė me miliona mendime. Ēdo sekondė
mė dukej se zgjaste mė shekuj...
njėmbėdhjetė...nėntė...pesė...tre...dy...njė... dhe asgjė mė nuk mbaj nė
mend. E fundit qė mė kujtohet ėshtė zėri rrėqethės i rrotave tė njė
automobili, vozitėsi i tė cilit pa sukses kishte tentuar tė frenonte...
Disa qaste pasoi njė heshtje rrėqethėse
pėrderisa Besniku i menduar vazhdoi rrėfimin e vet: ...i kam hapur sytė nė
spital, ku mė treguan se mė kishin sjell dje pasdite. Ngjarja ishte
zhvilluar diku rreth orės 16 e 50 minuta. Pėr fat tė mirė nuk pėsova lėndime
tė rėnda dhe kurrfarė pasoja, pos asaj qė disa orė pata humbur vetėdijen.
Edhe njė ditė pushova nė spital. Edhe pse vėshtir e pata ti bind ata tė
policisė franceze pėr gjendjen time shėndetėsore se jam mirė, mezi arrita
ti marr dokumentet personale nga ta dhe tė nesėrmen menjėherė u nisa pėr
shtėpi. Askush nuk mė besonte, por edhe nuk i tregoja ēdokujt. Si duket,
nėna mė tepėr mė besoi dhe pas njė jave gjurmimi nėpėr shtėpi, nėn shkallė
gjeti njė hajmali dhe shumė gjėra tjera, si penj tė kuq e zi, dhe, thonj,
etj. atė grua, vajzė apo ēka ishte, mė nuk e kam takuar asnjėherė, pos qė
kam komunikuar disa herė pėrmes ėndrrave, tė cilat, tua the tė drejtėn,
nuk mė kujtohen mirė...
Kush qe ajo grua a vajzė? Pse komunikoi me
Besnikun? Nga erdhi dhe ku u tret brenda atyre njėzet e pesė sekondave? Pėr
kėtė ekzistojnė me miliona komente, dhe kur ta thuash variantin e fundit...
E vėrteta ėshtė diku atje... papritmas lindin edhe njė milion pyetje
tjera me vetėm njė pėrgjigje: ...E vėrteta ėshtė edhe kėtu, diku mes nesh!

Pėr kėtė dėshmon edhe rasti i Raxhije P. nga Istogu.
...Ēdo mėngjes e pėrcjell tim shoq nė punė.
Asgjė e pazakonshme, me vite tė tėra i kam kryer kėto obligime tė mia, ia
pastroja kėpucėt, ia bėja kafenė gati dhe pasi e pėrcillja pėr punė
kthehesha dhe i kryeja obligimet tjera tė shtėpisė. Mirėpo, njė mėngjes nuk
mė kujtohet data, si zakonisht, dola ta pėrcjell te dera. Ka ndodhur kjo
para 16-17 vjetėsh. E kishim shtėpinė me qerpiē nga balta e pjekur, dhe
njėra pjesė e murit ishte lagur pasi qė tėrė natėn kishte rėnė shi. Madje,
brenda nė dhomė nuk kam mund tė flejė ngase pikte shiu nga pullazi i vjetėr.
Kokėrr gjumi nuk kam vėnė nė sy nga frika se mos do tė shembje shtėpia...
pra dola ta pėrcjell tim shoq dhe ti dėshiroj ditė tė mirė, siē e kemi
zakon... - pasi qė i tha kėto fjalė R. P. u mendua pakėz, mori frymė thellė
dhe vazhdoi me njė buzėqeshje melankolike.
...Eh, mor bir, se ndodh kjo, dorėn nė zjarr do
e vėrja, e...
Pasi qė e luta tė vazhdoj duke i thėnė se nuk
ėshtė e vetme qė i ka ndodhur diēka e tillė, ajo sėrish buzėqeshi, dhe mė
tha: Apo beson a jo, ėshtė puna jote, por kjo goja ime po ta thotė atė qė
e kam parė me kėta sy...
...Nuk i thashė, pra, atė mėngjes burrit tim
ditėn e mirė. Jo ngase nuk desha, por ngase mė rrėshqiti nga goja diēka
tjetėr. Thashė Babė, baba... se e vėrejta me kėta dy sy tė mi banėn tim plak
qė tashmė pesė muaj e gjysmė kishte vdekur. Kėto ishin vetėm disa ēaste, por
mua mu duk se mė gjatė mė buzėqeshi. Afrohej drejt shtėpisė sonė, i veshur
si gjithnjė, me bastunin nė dorė, duke u kollitur si mė parė. Babė, baba po
vie, baba - i thashė kėto fjalė nga zemra dhe me njė zė tė fortė. Burri mė
kishte dėgjuar dhe nė tė njėjtėn kohė i kthye kah unė, pra, e ndėrpreu
hapin! Nė atė 4ast u shemb muri i lagur, disa pėllėmbė pranė tij. Nuk e
shemb tėrė muri por vetėm njė pjesė e tij, qė mjafton ta mbys njeriun nga
njė lartėsie tillė. Po sikur tė bėnte ky hapin tragjik!? E kam dėgjuar
zhurmėn e shpėrndarjes sė tullave tė baltės nė tokėn e lagur dhe...dhe nuk e
pash mė babėn. Humbi! Baba ma shpėtoi burrin! Atė ditė ai nuk shkoi nė punė,
por ia kėnduam disa duva te hoxha. Ja, ky ėshtė tregimi im dhe shkruaje aty
s enė nuk fshihem, tregomė nė daē edhe mė emėr e jo si mė the. Le tė mos
besojnė njerėzit, qe ku jam unė, gjallė e shėndosh. Ai nė rrugėn e drejt tė
andejshme, unė nė rrugėn time. Ai ma shpėtoi burrin pesė muaj pasi qė vdiq.
Pėr njė ēast mbeta pa tekst. Nuk mund tė them se
nuk besoj, por as se besoj. E tėra qė tash mund tė them ėshtė se e vėrteta
nuk mund tė jetė vetėm atje diku, por edhe kėtu nė mesin tėnd, nė shtėpinė
tėnde, qytetin, fshatin tėnd... Ndoshta edhe nė kokėn tėnde!
Emrat e personave dhe qyteteve janė ndėrruar pėr shumė
arsye.
|