Ka patur periudha ku secili prej nesh ka ndjerė
brėnda vetvetes njė frikė. Njė frikė
qė vjen si pakuptuar nė njė moment qė
ngelesh vetėm. Njė frikė
e cila mbulon mendjen dhe shpirtin. E gjitha kjo
vjen na historitė e famshme tė fantazmave ose siē quhen ndryshe tė
shpirtrave tė vdekur. Fantazmat bėjnė pjesė prej shekujsh nė realitetin
tonė: misterioze, tė frikshme, ndėrhyrėse, ato gjenden kudo. Secila ka
historinė e vet, dashuritė e veta, vuajtjet e veta. Por
ēfarė janė
fantazmat? Nuk ėshtė e lehtė ti jepet njė pėrgjigje kėsaj pyetjeje: Nuk
ekziston ndonjė pėrkufizim shkencor dhe askush nuk ka mundur tė na ofrojė
njė pėrkufizim bindės. Ekzistojnė shumė teori, ēka se asnjėra, e marrė nė
veēanti, nuk ėshtė nė gjendje ti shpjegojė tė gjitha fenomenet qė lidhen me
botėn e fantazmave. Secila nga teoritė e propozuara nuk ka njė themel logjik
tė vetin, por natyra e kėtyre pranive tėrheqėse dhe mbresėlėnėse ėshtė e
destinuar tė mbetet pėr tė gjithė njė mister.
Fantazmat nuk ekzistojnė
Nė bazė tė kėsaj teorie tė parė, fenomeni i
kėtyre shfaqjeve tė pazakonta do tė nxiste njė sėrė gėnjeshtrash, ose do tė
ishte gjithnjė e pėrherė i shpjegueshėm nėpėrmjet ligjeve qė rregullojnė
fizikėn dhe natyrėn: rėnkimi i kobshėm nė njė pyll tė shkretė mund tė
krijohet nga era, qė, duke kaluar mes bisqeve e degėve tė pemėve prodhon
fishkėllima veēanėrisht fantazmore.
Fantazmat janė vetėm legjenda
Ja qė nė kėtė rast Fantazmat do tė shumoheshin
me lehtėsi tė madhe nga njėri vend nė tjetrin, nga njė cep nė cepin tjetėr
tė Tokės, e secila prej tyre do tė ishte thjesht frutė i fantazisė
popullore: thuhet se njėfarė Frank Smith ka pas provuar tė krijojė njė
Fantazmė duke hapur fjalėn se, po tė shkoje nė molin e Tamizit mund tė
takoje aty njė klerik tė vitit 1600. Rezultati? Disa nga personat qė ai
pyeti nė ditėt e mėvonshme
u betuan se e kishin parė kėtė fantazmė tė
tmerrshme!!!
Fantazmat janė haluēinacione
Ato ekzistojnė vetėm nė mendjen e atij qė ėshtė
i pranishėm nė fenomenin e shfaqjes sė tyre. Kjo teori mund tė pėrshtatet nė
mėnyrė tė vlefshme vetėm nė njė kazuistikė mjaft tė zvogėluar: si mund tė
shpjegohet fakti se njė Fantazmė nuk i shfaqet mė shumė se njė personi??
Sigurisht, do thoni ju, ekzistojnė edhe tė ashtuquajturat haluēinacione
kolektive (nė tė cilat ai qė sheh arrin qė nė mėnyrė telepatike tua
pėrcjellė kėtė imazh edhe tė tjerėve)
por
hollėsitė e shfaqjes mund tė
jenė krejtėsisht tė panjohshme qė tė mund tė rrėfehen mandej si tė vėrteta.
Pėrshembull: kush sheh njė Fantazmė nuk ka si ta njohė gjithashtu edhe
pamjen e tė vdekurit qė shekuj mė parė banonte nė atė kėshtjellė tė lashtė.

Fantazmat si prodhime telepatike
Fantazmat nuk janė shpirtra personash tashmė tė
zhdukur, por njė manifestim individėsh qė janė gjallė ndėrkohė. Ata, (pėrmes
njė dyzimi ndijimor tė personit tė tyre) nė ēaste rreziku dėrgojnė njė
mesazh nė formė tipike telepatike. Sipas disa ekspertėve, shfaqjet e kėtij
tipi pėrbėjnė numrin mė tė madh tė rasteve qė janė marrė nė shqyrtim.
Fantazmat si shpirtra personazhesh tė vdekur
Kjo ėshtė padyshim teoria mė romantike por
pėrse vallė njė i vdekur dėshiron tė dėfrehet duke trembur tė gjallėt e
gjorė me shfaqjen e tij? Pėrse duhet tė rrijė mbi kėtė Tokė nė vend qė tė
migrojė drejt njė jete tė re? Por kjo mund tė kundėrshtohet me: Fantazmat
janė (sipas Hans Holzer) Stay-behinds (tė mbetur mbrapa) sepse kanė pėsuar
vdekje tė dhunshme. Nėse do tė ishte kėshtu, ata do tė ishin ende tė paisur
me inteligjencė. Pse atėherė nė shfaqjet e tyre, pjesa dėrrmuese e tyre
kryen veprime mekanike dhe pėrsėritėse? Nėse me tė vėrtetė janė shpirtra,
pėrse nuk shfaqen me pamje thjesht eterike, por shfaqen tė veshur me rrobat
e kohės sė tyre tė dikurshme? Kjo teori ėshtė krijuar nga lėvizja
spiritiste e nė shumė gjėra bie nė kundėrshtim me konceptet mė moderne tė
parapsikologjisė.
Fantazmat si regjistrime psikike
Peter Underėood (njė nga mė tė famshmit Ghost
Hunter tė botės) vėren se shpesh fantazmat pėrshkojnė porta dhe mure qė nuk
ekzistojnė mė, por qė dikur ekzistonin. Ėshtė njėlloj si tė rishohėsh njė
film qė ritransmetohet nė mėnyrė ciklike. Fantazmat atėherė do tė ishin
fotografi tė mbetura nė celuloidin hapėsirė kohė. Kėto regjistrime do tė
verifikoheshin vetėm nė vijim tė ngjarjeve veēanėrisht tė ndėrlikuara nga
pikėpamja emocionale: ja sepse shumė fantazma riparaqesin nė shfaqjet e tyre
gjėndje tė pėrcaktuara shpirtėrore (frikė, trishtim, ankth, dashuri, etj).
Ndonėse ėshtė rishikuar dhe plotėsuar nė kohėt e fundit, kjo teori ėshtė nė
bazė tė konceptimeve parapsikologjike qė lidhen me kėto shfaqje.
|