Rastėsitė, janė njė pajtueshmėri e rrethanave, tė cilat
janė nė vetvete aq tė paparashikueshme, saqė shpesh shoqėrohen me tė
mbinatyrshmen dhe paranormalen. Historia ėshtė plot
me akte tė shkėlqyera tė aftėsive, dhe gjithashtu ėshtė plot me pėrkime tė
ēuditshme, qė shpesh duken aq tė pabesueshme sa qė shumė njerėz janė bindur
se aty kanė dorė fuqitė mė tė larta.
Matematikanė, i pėrshkruajnė rastėsitė si probabilitete, dhe
i konsiderojnė ato si tė pashmangshme, ēka do tė thotė se ato kanė thjesht
shansin qė tė ndodhin. StefėnHouking, njė nga mendjet mė tė mėdha shkencore
nė histori, do tė kishte dashur tė bėnte gjithēka qė tė kishte shansin qė
ditėlindja e tij, 8 janar 1942, tė pėrkonte me 300 vjetorin e vdekjes e njė
shkencėtari tjetėr tė madh, GalileoGalilei.
Pėr mė tepėr, edhe vdekja e tij ndodhi nė ditėlindjen 139 tė
Ajnshtajnit, mė 14 mars, ditėn e numrit Pi, kur kalendari lexon 3.14.
Para se tė shohim se ēfarė ėshtė saktėsisht njė rastėsi nė
aspektin shkencor dhe pse ndodhin kaq shpesh, le tė shohim disa nga
rastėsitė mė tė habitshme dhe me sa duket tė jashtėzakonshme, qė duket se e
ēojnė probabilitetin matematikor nė ekstremet e veta
Romuli ishte themeluesi i Romės, dhe perandori i parė i
Perandorisė Romake ishte Augusti. Kur u shemb Perandoria Romake, perandori
qė e pa kėtė rėnie ishte RomulAugusti!
Pėr mė tepėr, TomasXheferson, njė nga etėrit themelues tė
Shteteve tė Bashkuara tė Amerikės, vdiq nė 50 vjetorin e 4 korrikut, ditės
sė shpalljes sė pavarėsisė, dhe po kėshtu edhe XhonAdams.
Duke ndjekur gjurmėt e kėsaj tradite, bashkėthemeluesi i
SHBA-sė dhe presidenti XhejmsMonro vdiq 5 vjet mė vonė, serish mė 4 korrik.
Udhėheqėsi i mongolėve XhengizKhan, e zgjeroi mbretėrinė e
tij me forcė nė tė gjithė kontinentin euroaziatik.Ndėrsa pasardhėsi i tij i
drejtpėrdrejtė AmirTimur (1336 1405), ishte sundimtari i parė i dinastisė
turko-mongole Timurid nga viti 1370 deri nė vdekjen e tij.

Mė 20 qershor 1941, arkeologėt nė Bashkimin Sovjetik, e
zbuluan varrin e tij dhe gjetėn njė mbishkrim:Cilido qė e hap varrin tim,
do tė ēlirojė njė pushtues mė tė tmerrshėm se unė!.Dy ditė mė vonė,
nazistėt filluan pushtimin e Bashkimit Sovjetik, nė kuadėr tė Operacionit
Barbarossa.
Nė qiell, ne kemi rastėsi qė dielli dhe hėna kanė pothuajse
tė njėjtin diametėr vizual, kėshtu njė eklips diellor na lejon tė shohim
efektin e kurorės diellore. Pėr mė tepėr, edhe pse pėrbėrja e tyre materiale
ėshtė krejtėsisht e ndryshme, Hėna dhe retė nė dritėn e ditės kanė tė
njėjtėn ngjyrė dhe shkėlqim.
Pėrkime tė mėtejshme qiellore, u parashtruan nga Xho H.
Lienhard, profesor si inxhinierisė mekanike dhe Historisė nė Universitetin e
Hjustonit, nė librin e tij Motorėt e naivitetit tonė, qė tregon rastėsinė
interesante tė lindjes dhe vdekjes sė shkrimtarit amerikan MarkTuein.Mė 30
nėntor 1835 nė Florida lindi MarkTuein, teksa nė qiell po fluturonte kometa
Hallej, qė kthehet nė afėrsi tė Tokės ēdo 75 vjet. Nė vitin 1909, Tuein
ishte 74 vjeē, dhe qė kur ishte nė tė 20-at kishte parashikuar se ashtu si
nė lindje, edhe kur tė vdiste, kometa do tė ishte e dukshme nė qiell.
Ai citohet tė jetė shprehur:Do tė jetė zhgėnjimi mė i madh
i jetės sime, nėse nuk do tė iki nga kjo botė me kometėn Hallej. I
Plotfuqishmi e ka thėnė:Tani kėtu dy tė papėrgjegjshėm erdhėn bashkė, dhe
do tė ikėn bashkė. Tuein pėsoi njė atak nė zemėr mė 21 prill 1910, vetėm
12 orė pasi Kometa Hallei u shfaq nė qeill.
Njė tjetėr rastėsi e habitshme, ėshtė se pesha e Piramidės
sė Madhe nė Egjipt, vlerėsohet nė gati 6 milionė ton, dhe nėse shumėfishon
kėtė me 100 milionė, kemi masėn e pėrafėrt tė Tokės. Pėr mė tepėr,
koordinatat e sakta gjeografike tė Piramidės sė Madhe janė 29.9792458 ° N
dhe shpejtėsia e dritės ėshtė 299.792.458 metra pėr sekondė.
Nė pamje tė parė, kėto fakte duken shumė tė sakta pėr tė
qenė thjesht rastėsi, por shihni sa thjesht ėshtė e arsyetuar e gjitha kjo.
Sė pari, ndėrtuesit e piramidave i masnin njėsitė nė kubikė, midis 444 dhe
529.2 mm. Metri si masė, nuk u bė zyrtar deri nė vitet 1700.
Njė rend i ngjashėm me pesė shifra, nuk ėshtė veēanėrisht i
ēuditshėm ose i jashtėzakonshėm. Njerėzit kanė fituar lotari, qė pėrputhen
me sekuenca shumė mė tė gjata sesa vetėm 5 shifra. Ndonjėherė numrat thjesht
pėrputhen pa ndonjė lidhje.Pra, pėr shkak se ky argument kėrkon njėfarė
sforcimi, mund tė arrijmė nė pėrfundimin se kjo nuk ka tė ngjarė tė jetė
tjetėr veēse njė rastėsi. HorasUollpol (1717-1797) ishte anėtar i Dhomės
Britanike tė Komunave nė shekullin XVIII-tė, e kishte njė zakon tė gjente
atė qė i nevojitej, sapo e donte.
Uollpol i dha njė emėr aftėsisė sė tij tė ēuditshme pėr tė
gjetur gjėrat papritmas serendipity qė do tė thotė gjetjen e diēka
nga vėzhgimi i informuar dhe nė mėnyrė rastėsore. Elementėt kryesorė tė
serendipity, pėrfshijnė fatin, mundėsinė, kėrkim aktiv dhe vėzhgimin e
informuar.
Matja e shansit apo e probabilitetit tė njė rastėsie, lejon
dallimin ndėrmjet rastėsive dhe shkaqeve tė lidhura me ngjarjen. Paradoksi i
teorisė sė probabilitetit, pėrdoret pėr tė parashikuar rezultatet e njė
numri tė madh dukurish individuale, edhe pse secila prej tyre mund tė jetė e
paparashikueshme.
Psikiatri zviceran KarlJung dhe fizikanti teorik
zvicerano-amerikan, VolfgangPauli, thanė se rastėsitė e shquara ndodhin
nėpėrmjet sinkronizimit, tė cilin e pėrkufizuan si njė parim shkakėsor
lidhės. Teoria Jung-Pauli e sinkronicitetit pohon se, ndonėse rastėsitė
kanė mungesė tė lidhjes sė dukshme shkakėsore, ngjarjet e tyre tė marra sė
bashku kanė kuptim pėr vėzhguesit.
Qė tė sinkronizohen, ngjarjet qė duken tė palidhura me
njėra-tjetrėn, duhet tė kenė gjasa tė ndodhin sė bashku rastėsisht.
Megjithėse Jung dhe Pauli, ishin dy nga njerėzit mė tė famshėm qė i kishin
dhėnė karakter specieve tona, teoria e tyre shpesh ėshtė vėnė nė pikėpyetje,
sepse nėse ndodh diēka, duhet tė kishte pasur njė shans, pavarėsisht sa e
vogėl mund tė jetė ndodhja e tij.
Sipas studiuesve DejvidLejn dhe AndreaDiemLejn, nė librin e
tyre tė vitit 2010 Aty ku ligjet e mrekullisė takohen me sinkronicitetin e
Jungut, skeptikėt argumentojnė se ajo qė percepton sinkroniciteti, ėshtė
thjesht njė shembull i prirjes pėr tė perceptuar gabim lidhjet dhe kuptimin
midis gjėrave tė palidhura, dhe se probabiliteti dhe teoria statistikore e
paraqitur nė Ligjin e Litėllud, shpjegon raste tė tilla tė mrekullueshme si
tė perceptuara.
AncientOrigins
|