Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Shkruan: Kim MEHMETI

KËSHTU ECËN NJERIU

Monografi kushtuar akademikut Ali Aliu

Libri i autorit Kim Mehmeti "Kështu ecën njeriu", u ofrohet të interesuarve për shkarkim falas në sektorin

„Literaturë“

 dhe

www.kmehmeti.com

            BUKURI E BRAKTISUR

            Ato dhjetëra fshatra të bregut lindor të liqenit të Prespës, sot sikur banohen veç prej heshtjes. Titërima e saj i ka pllakosur si një mbulojë e padukshme, nën të cilën fshihen përplot fate njerëzorë dhe takim-ndarje që kanë mbetur të shënuara në thellësitë e së kaluarës. Ajo heshtje i ngërthen në vete lotët margaritarë të nënave të përmalluara për pjellën e tyre, shtegtuar matanë oqeaneve, por edhe gjithë britmat gazmore të prindërve dalë në oborr tek përqafojnë djemtë që kthehen nga kurbeti. Të bëhet se heshtja, e jo gurët, është ajo që i mban në këmbë ato kulla të vjetra dhe shtëpitë të porsandërtuara buzë liqenit të Prespës. Kjo heshtje molisëse që rri varur mbi fshatrat e kësaj ane të Prespës, në të vërtetë është rrëfimi i trishtueshëm për të parët që banuan këto hapësira, në një si pushim të shkurtër, që pasardhësit e tyre të niseshin më tej dhe gjaku i tyre të degëzohej anembanë botës. Andaj edhe këto fshatra ngjajnë si vendbanime të shtegtarëve të palodhshëm, të atyre që kanë ardhur këtu vetëm përkohësisht dhe sa të bëhen gati të vazhdojnë kërkimin e qetësisë më tej; janë ndalur thuajse vetëm sa të përtërijnë gjakun e fisit që do të duhet pastaj të degëzohet nëpër shtigjet e botës. Ato kulla të vjetra dhe pallate moderne, të porsandërtuara, por të mbetura zbrazët, janë kujtim i largët i atyre që foletë familjare i kanë atje ku i ka zënë muzgu i mbijetesës, atje ku i ka çuar kali i padëgjueshëm i ngarkuar me ëndrrat për ardhmëri më të mirë, duke e ndërlidhur kështu zinxhirin jetësor, që nga rrënjët e të parëve e deri te presparët e vegjël që tani rriten e jetojnë matanë oqeaneve, në Amerikë dhe Australi, zinxhir edhe për banorët e rrallë që nuk kanë shkuar në kurbet, që kanë mbetur si rojtarë të mallit për ata që shkuan, rojtarë, të cilët mund t’i takoni rrugëve të fshatrave të banuar me shqiptarë buzë liqenit të Prespës, që jetojnë të dyzuar: trupin e kanë këtu, por shpirtin atje ku shkuan të dashurit e tyre.

            Fillimshekulli njëzet e një në këto hapësira është më i heshtur se shekujt e mëparshëm, përplot luftëra të përgjakura dhe ideologji, që donin ta shndërronin njeriun në numër, ngjashëm me atë të të burgosurve të pashpresë. Presparët që shkuan dhe u shpërngulën nëpër metropolet e botës, kthehen në këto hapësira si shpendë shtegtarë që duan të ringjallin kujtesën për foletë e veta, vijnë përkohësisht thuajse vetëm sa të shijojnë freskinë e mëngjesit, e cila përkëdhel kullosën mbi varrezat e të parëve të tyre. Dhe ngulazi ndërtojnë shtëpi të reja në të cilat askush nuk jeton, përpos mallit dhe shpresave të atyre që i kanë ndërtuar, e të cilëve asnjëherë nuk u vdes ëndrra që të kthehen aty ku kanë parë së pari herë lindjen e diellit dhe rrezatimin e hënës. Këto fshatra janë vendbanime të çuditshme. Kullat e këtushme ngjajnë si nyje ku është ngatërruar malli i të mbeturve me të atyre që kanë shkuar në kurbet; ato janë pika ku përballen ëndrrat e të mbeturve me ato të të shkuarve dhe ku shpesh përzihen lotët e atyre që presin t’u kthehen të dashurit dhe të ëndërrimtarëve që mezi presin të shohin përsëri vendlindjen. Si rrallëkund në hapësirat e tjera shqiptare, fshatrat e rrethinës së Prespës rrëfejnë fatin e shqiptarëve të mbetur jashtë kufijve të mëmëdheut të tkurrur që mban emrin Shqipëri, mëmëdhe, i cili nga të katër anët kufizohet me shqiptarët e mbetur jashtë kufijve. Hapësira prespare rrëfen trishtueshëm për shqiptarët që kufizohen me vetveten, për shqiptarët që me dekada kanë jetuar të ndarë, si ujdhesa të largëta mbi të cilat janë përplasur valët e të njëjtit det kohor. Këto hapësira rrëfejnë për kohët kur shqiptarët nuk kanë mundur të shohin se ç’ndodh në brigjet matanë kufirit, ku e çojnë kombin anijet ideologjike të Enver Hoxhës, dhe si janë katandisur këta të Jugosllavisë së Titos, ku pas Luftës së Dytë Botërore mbetën edhe presparët, thuajse veç sa ta plotësonin atë dymilionëshin shqiptar të mbetur këtej arës etnike, të ndarë sipas vullnetit të atyre që vizatonin hartat e pasluftës. Presparët edhe sot shprehin ndjesinë se sa vrasëse është për një komb afërsia e largët që e ndan nga rrënjët dhe sa e pambrojtur është bima e rritur nën hijen e drurit të huaj. Andaj edhe sot tek ata vëren një dyshim të heshtur ndaj asaj që ndodh në kohët e demokratizimit të shteteve të porsalindura të Ballkanit, si edhe në shpresën që bulëzon se kurrë më nuk do të rimurohen muret e dikurshëm shtetërorë që ndanin vëllanë nga motra dhe nusen e ardhur këtej nga familjarët e vet të mbetur matanë kufirit.

            Pjesë nga libri "Kështu ecën njeriu"