Njė ndėr krijimtaritė mė tė
lėvruara tė letėrsisė shqiptare, ėshtė edhe POEZIA. Gjini e letėrsisė ku
bota e brendshme, ndjenjat mė sublime, frymėzimi hyjnor... shprehen
pėrmes shkronjave tė cilat krijojnė vargje... vargjet, pastaj, shpalosin
mendime, mendimet krijojnė energji, energjia ndez dritat e dijės, rrezet e
artė tė sė cilės i japin ngrohtėsi zemrės, mendjes dhe shpirtit, e me kėtė,
edhe kuptim dhuratės mė tė shtrenjtė, vetė jetės.
Qė nga Lekė Matrėnga e Pjetėr Budi, kjo energji nuk u ndalė asnjėherė sė
hedhuri farėn e dijės, duke e kultivuar atė me dashurinė mė tė ēiltėr nė
shpirtin e pastėr e fisnik tė popullit shqiptarė. Duke i mposhtur tė gjitha
sfidat e kohės, kjo frymė e shpirtit tė popullit, xixat e saja tė arta, si
njė pishtar i shpresės, u bartėn gojė mė gojė, mendje mė mendje, zemėr mė
zemėr... brez pas brezi... nga kokat mė tė ndritura tė kombit si: Naimi,
Ēajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... pėr tė vazhduar tek Fishta, Konica, Noli,
Migjeni... e deri nė kohėn tonė, duke u kthyer ai pishtarė nė flakadan tė
pėrhershėm qė tashmė nuk ka forcė nė botė qė mund ta shuaj fuqinė e zjarrit
tė tij...
Dua ta falėnderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirėnjohur,
ADEM ZAPLLUZHA,
qė me pėrkushtim tė jashtėzakonshėm, vizitorėve tė kėsaj faqeje, por edhe mė
gjerė, do tua prezantoj disa nga poetėt mė tė njohur tė kohės sonė, e me
kėtė, do e plotėsoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshėm tė letėrsisė
shqiptare.
(www.sa-kra.ch)

Pėrgatiti:
Adem ZAPLLUZHA
ANTOLOGJI E POEZISĖ MODERNE SHQIPE
HYQMET
HASKO
Hyrje
Hyqmet Barjam Hasko ka lindur me datė 05-01-1954 nė fshatin Golem Lushnje.
Shkollėn
fillore dhe tetėvjeēare e mbaroi nė vendlindje. Shkollėn e mesme e mbaroi nė
qytetin e Korēės pėr mjekėsi. Tė lartėn e mbaroi nė Universitetin e
Elbasanit pėr mėsuesi. Me kėrkesė tė organeve shtetėrore tė shtetit
shqiptare punoi si oficer policie nė qytetin e Tiranės.
Ka filluar tė shkruaj poezi qysh nė klasėn e shtatė fillore.
Botimet e poezive tė para panė dritė, kur studionte ne shkollė tė mesme, nė
gazetėn "Drita", "Zėri i rinisė", "Nėntori".
Ka bashkėpunuar me kompozitorin Enver Shėngjergji me tre kėste
kėngėsh .
Ka botuar disa libra me poezi:
- "E pėrhershme Dashuria"
- "Ska faj zemra qe te do"
- "Shikoj Shpirtin"
- "Eja mu ul ne zemėr"
- "Ne krahėt e erės"
Ne gjininė e prozės kam botuar Librin me tregime dhe Novela
- "Midis dy dashurive"
Romanet:
- "Vrasje misterioze ne hotel delir"
- "ruaja me shami jeshile - rrėfimet e njė ispektori policie"
- "Kujtimet e lagura"
Ka ne proces botimi dy libra me poezi, romanin "Midis dashurisė
dhe vdekjes"
JAM
SHQIPTAR SA MOSHA E TOKĖS
Jam kėtu kur lulet sa ishin krijuar, lis isha unė,
unė isha mal, fushė, rrufe dhe bubullimė qė mbeti,
kot mundoheni dhe kėrkoni tė mė hidhni nė lumė,
unė jam shqiptar dhe nė shekuj kam dallgėzuar detin.
Tė gjithė regjistrat heshtin si memec pėr tokėn,
Unė kam regjistėr kohėrat qė asgjė nuk humbin.
Pėrēarjet intrigat kurdoherė mė kanė ēarė kokėn,
por ti, toka ime, je shqiponjė djepi qė mė pėrkundi.
Kėrkuat dhe kėrkoni tė mė zhvishni lakuriq,
mė keni vrarė e prerė, por unė jetova sėrish,
madhėshtor mbeta i lakmuar prej armiqsh,
Shqiptar nė token time tė jetoj denjėsisht.
Kohėrat pėrsėrisin kėngėt qė kėndova pėr lirinė,
unė shqiptari qė nė kėngė e valle qiellore gjėmoj,
nė token time mbolla dhe pėrkunda dashurinė,
pėr lumturinė gjer nė moshėn e tokės mbretėroj.
Unė kam moshėn e zjarrit qė kam pasur nė vatėr,
zjarrin e pashuar qėkur linda nė moshėn e tokės.
Nė tė tjerė shekuj qė sjellin mijėravjeēarėt e ardhshėm,
unė kėtu do tė jem madhėshtor nė kėtė qendėr tė botės.
NĖ RRUGĖT E QYTETIT NJĖ NĖNĖ
Nė rrugėt e qytetit endet pėrditė njė nėnė,
me hapa tė ngadaltė, sikur ka frikė,
nė grykė i mbėshtillet njė lėmsh i rėndė,,
njė pikė lot i shpėton dhe i errėsohen sytė.
Ajo me drithėrimė tė thellė nė shpirt,
ecėn dhe kokėn nuk e kthen pas,
se mos e pyet ndokush ka shumė frikė
mbase pėr djemtė e saj nis keq ti flasė.
Por unė e di, se tė tre djemtė e saj,
te njeri-tjetri si top nėnėn pėrcjellin,
ndonėse zemra e nėnės ska asnjė faj,
nėpėr sokakė sytė e saj lotėt po derdhin.
Tre djemtė nga gjiri i pinė dashurinė,
dhe u bėnė tė mėdhenj e me detyra janė.
Tani loti i nėnės nė rrugė tė ftohta ngrin,
por ajo ėshtė nėnė dhe pjellėn e vet s'e shan.
Kėtė nėnė e shoh qė ēapitet si nė hava,
nipėrit kur i takon rrugės, loton ngadalė
dhe u jep tė vetmen kokorr mollė qė ka,
me shumė dhimbje, pa u ankuar asnjė fjalė.
Unė dridhem dhe shpirti mė dhemb shumė,
tre djemtė e saj dua ti takoj dhe tu flas.
Por ata me ikin, thonė kemi shumė punė,
fytyrėn dua tua u nxi dhe dua tė ulėrit.
Ulėrimėn time ata le tė mos e dėgjojnė,
Por kėtė nėnė, figurė e urtėsie e bėj varg,
ndoshta ndonjė ditė kur ata ta lexojnė,
ta kenė nga unė njė flakėrimė nė surrat
EJA MU UL NĖ ZEMĖR
Ti eja dashuri tė puthemi ėmbėl,
dhe emrin ta gdhendim gjithkund,
se dhe muzgjet kanė njė ėndėrr,
nėpėr fėshfėrima, flladi i shkund.
Eja dashuri se dua sonte tė loz me Hėnėn,
buzė liqenit ku kundėrmon era zambak,
le ti zgjojmė zogjtė kur flenė nė pemė,
me ritmin e zemra tona tik- tak, tik-tak...
Tė ndezur nga zjarri shkojmė pranė burimit,
atje ku dhe bletėt shkojnė tė shuajnė etjen
dhe dielli i lan sytė me zbardhjen e agimit,
se aty mjalti i dashurisė kurrė nuk tretet.
Po ti eja moj e mirė, mos u largo si xanxare,
mos mė bėj qė ti kėpus telat e kėsaj kitare,
ti eja dhe kėmbėkryq mu ul nė zemėr,
qė ndjenja jonė e bukur tė mos mbetet ėndėrr.
Eja e dashuri mu ul ne zemėr pėr gjithė jetėn
si nė kohė me diell edhe nė kohė me shi vėshtirėsish.
Qė tė gjitha kohet e turbullta larg nga ne tė mbeten,
Eja dashuri mu ul nė zemėr, ndiz zjarrin e lumturisė.
ĒNUK SHOH NĖ RRUGĖ!...
Shoh nė rrugė fėmijė si drita e diellit,
shpirtrat tanė me ngrohtėsi i mbushin,
shoh dhe njerėz qė pranė i rrinė sherrit,
si thėngjij tė ndezur nė mes tė prushit.
Ka dhe njerėz pėrherė me fytyrė tė nxirė,
dhe nga ata qė zvarrisin kėmbėt me pahir,
njerėz kėrmij me ēati pėrherė mbi shpinė,
jargavitės njerėz dhe nė ēdo kohė servilė.
Jam i pranishėm dhe unė nė mes tyre,
nė sytė e fėmijėve shoh veten si nė pasqyrė,
largohem nga ata qė pėr pak gjė ja krisin sherrit,
sa jam gjallė, smė pėlqen tė ndjek rrugėn e ferrit
Servilėt nuk i lejoj tė futen nė rrugėn time,
s'mė pėlqen nga ata qė tė dėgjoj lavdėrime,
nė sytė e tyre shoh pėrherė pėshtjellime,
larg nga ajo rrugė mbushur me hidhėrime.
Nė rrugė shoh dhe lypsa e ata me kollare,
foristrada qė pėr ligjin nuk pyesin fare,
gra me qenusha qė i ndjekin si manare,
injoranca ėshtė shtruar nė kėtė rrugė tė madhe.
Ēdo gjė shoh nė rrugė, miza dhe mushkonja,
tė mburren dhe ato u paska ardhur koha,
deputetė qė si qentė zihen nė parlament,
njė fshatar nė bulevard ka lėshuar dhentė.
E
destinuar ėshtė kjo rruge tė mbajė soj e sorollop,
shpinėn ja shkelin dhe e baltosin me kėmbėt e fėlliqura,
e
heshtur qėndron dhe kurrė ajo nuk u ankoka,
si pėlqen tė ngatėrrohet nga mendjet e krisura.
|