Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

DIJE NEZIRI LOHAJ

          Një ndër krijimtaritë më të lëvruara të letërsisë shqiptare, është edhe POEZIA. Gjini e letërsisë ku bota e brendshme, ndjenjat më sublime, frymëzimi hyjnor...  shprehen përmes shkronjave të cilat krijojnë vargje... vargjet, pastaj, shpalosin mendime, mendimet krijojnë energji, energjia ndez dritat e dijës, rrezet e artë të së cilës i japin ngrohtësi zemrës, mendjes dhe shpirtit, e me këtë, edhe kuptim dhuratës më të shtrenjtë, vetë  jetës.

            Që nga Lekë Matrënga e Pjetër Budi, kjo energji nuk u ndalë asnjëherë së hedhuri farën e dijës, duke e kultivuar atë me dashurinë më të çiltër në shpirtin e pastër e fisnik të popullit shqiptarë. Duke i mposhtur të gjitha sfidat e kohës, kjo frymë e shpirtit të popullit, xixat e saja të arta, si një pishtar i shpresës, u bartën gojë më gojë, mendje më mendje, zemër më zemër... brez pas brezi... nga kokat më të ndritura të kombit si: Naimi, Çajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... për të vazhduar tek Fishta, Konica, Noli, Migjeni... e deri në kohën tonë, duke u kthyer ai pishtarë në flakadan të përhershëm që tashmë nuk ka forcë në botë që mund ta shuaj fuqinë e zjarrit të tij...

            Dua ta falënderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirënjohur, ADEM ZAPLLUZHA, që me përkushtim të jashtëzakonshëm, vizitorëve të kësaj faqeje, por edhe më gjerë, do t’ua prezantoj disa nga poetët më të njohur të kohës sonë, e me këtë, do e plotësoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshëm të letërsisë shqiptare.

(www.sa-kra.ch)

       Përgatiti: Adem ZAPLLUZHA

ANTOLOGJI E POEZISË MODERNE SHQIPE

DIJE NEZIRI LOHAJ

            Hyrje

          Dije Neziri – Lohaj u lind më 10 shkurt 1965 në Shkup. Aty ka mbaruar vetëm dy klasa të shkollës fillore, pasi familja e saj u shpërngul në Ferizaj. Këtu ka mbaruar shkollimin fillore dhe ka filluar të mesmin. Në vitin 1983, pushteti serb e dënoi me 3 vite heqje lirie, kur ajo ishte vetëm 18 vjeçe. Pasi mbaroi burgun, Shahadia mbaroi shkollën e mesme dhe u regjistrua në ish-Shkollën e Lartë Teknike në Ferizaj. Për dy provime, komitetlinjtë e atëhershëm ia mohuan të drejtën për studime, duke e konsideruar “të papërshtatshme politikisht”.                          

           Në vitet e nëntëdhjeta regjistroi studimet në Degën e Letërsisë dhe të Gjuhës Shqipe në Fakultetin e Filologjisë e Universitetit të Prishtinës. Pas një procesi gjyqësor në Ferizaj, më 1997, policia serbe kërkoi ta arrestojë me akuzën “ndihmë Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës”. Atë vit, gjykata serbe në Prishtinë e dënoi me dy vite burg në mungesë, pasi ajo ishte detyruar të ndërpresë studimet dhe ka qëndruar ilegalisht në Prishtinë dhe Tiranë.                                                                        

             Më 1999, kur u çlirua Kosova, Dija u kthye në Kosovë, ku i përfundoi studimet, më 2002.

            Ajo tani është profesoreshë e gjuhës dhe e letërsisë shqiptare në shkollën fillore “Gjon Serreçi” të Ferizajt, ku jeton me familje.

            Dije Lohaj, grua, nënë, mësuese dhe poete, me shqisën e brendshme përjeton, gjendjen më të madhe, që mund të përjetojë njeriu i idealeve të mëdha për atdheun. Në opusin e saj poetik, i terë shpirti i saj njerëzor digjet flakë për një ideal të madh të gruas poete, për vendin dhe kombin e saj. Aty vargjet janë të skalitura me fjalë zemre, që burojnë si nga pushka e ish-luftëtares së UÇK-së. 

            Ka të botuar librin poetik “Ëndrrat për Atdheun”, Prishtinë, 2009, “Cunamët ua solla unë”,  Gjakovë, 2013, “ Gjëma e paqes”, Gjakovë, 2015 , libër i cili fitoi çmimin e dytë në konkursin vjetor për vitin 2014, të shoqërisë letrare “ De Reda” në Ferizaj. Tani ka në dorëshkrim edhe vëllimin e katër poetik, i cili pritet shpejt të dalë nga shtyp.     

            Lohaj vlerësohet të jetë një rilindëse e shekullit XXI.

M’I KRYQËZOVE ËNDRRAT E MIA

Jam ëndërrimtare deri në shumëkatëshet dashurore

Dhe ndjej shpirtin tënd kryeneç që nuk jep koordinatat e jehonave,

Dhe nuk  ta lakoj shurdhërinë tënde si spirale zhgënjimi

Që ta shtrëngon shpirtin dhe shtrydhë si verdhësia

E gjuhën memece ta bën deri në përmasën e zhbërjes

Përball heshtjes sate e kufizoj vetveten dhe shtytjet tjera

M’i kryqëzove ëndrrat e mia këtej e andej dëshirave

E unë e rraskapitur nga bredhjet po venitem

Mundohem ta përkëdhel veten time,

Sepse dua të jetoj ndryshe a nuk e kupton?!!

Ndryshe dua të jetoj…dua ta flakësh memecërinë

Ndryshe dua te krijoj hapësirë pjellore shpirti

Ah, kam mungesën tënde,  e di…?!

Kam mungesën e guximit tim,

Prandaj nuk guxoj ta zvogëloj distancën e mohuar

Sepse sonte kam cunamin që shpirtin donë të ma gllabëroj

Kam pasionin e dielltë që më djeg

Tërë universin zjarrmor brenda kraharorit

Sepse shpirti im ndjen se iu binde lutjeve hyjnore

Për hir të dashurisë e më shumë se sa matanë saj,

Dua të frymoj ndryshe,

Dua të të ndjej ndryshe

Qoftë edhe e gozhduar me nyjëzimin tënd të brishtë.

VDEKJA NUK DO TË  MË VDESË MUA

Nëpër të gjitha dritëhijet e shpirtit,

Jeta frymon si për mua edhe për ty

Përtej e këndej vdekjes,

Bekuar nga një fatlumësi siç është Dashuria

Dhe në përmasat e të çdo gjurme,

Hapat e përgjërimit matin udhët,

E harrimi i molisur bisqe të reja shtatëzon,

Ngulur në plasat e mallit

Në gurin e shpuar me lot zane,

Monologun e vështrimit ligjëron

Lozonjarë si përherë e në çdo stinë  qielli,

Por dije si tani si dikur:

Kurdo që të vish e ngado të rishfaqesh,

Ndryshkun e mungesës tënde do ta heqësh

Që vdekja  të mos na vdesë,

Dhe çuditemi si paskemi qenë

Me këmbë të lidhura  prangosur ndjenjash

Me sy të zënë me pelerinë zezone,

Me dushkun e tharë të puthjeve,

Tretur në tejlargësitë e mallit,

Rënduar  nga  pesha e pasthirrmave të dhembjes,

Ku çdo pjesë e trupit pëshpërit:

Këngët e kënduara dikur,

Simfoni e përshpirtshme e mishërimit,

Një arie harqesh që mbajnë shtatin tënd,

Si tundimin që  mbajtën  urat e legjendave,

Nga kalon kolona e betimit:

Edhe për vdekjen që katandisë edhe epokat,

Edhe për jetën që ngjizur kishim dhe rilindë shpresa

Vetë jam zot, dhe vdekja nuk do të vijë

Përjetë e mot.

NË KATEDRALEN E DASHURISË

Më pëlqen të jem në luhajën e shikimeve tua,

Kur më dashuron,

Kaq vite aty dhe nuk të molisë asnjë shkak fryme,

As gjembat e stisur nga rrethanorë tjerë në katedrale,

Si në  qeli kur kisha thurur

Vargje për gjergjef  zemre,

Dhe ti më mërmërisje me heshtje,

Heshtje gjithë ato gjëra të ftohta si  remineshencë vrastare,

Që vorbullojnë në jetën time,

E ti vrapoje i heshtur me përfytyrim fluturor

Me ëndrra të trazuara,

Sa unë të mos të të arrija dot

Dhe tretur nata në gjysmëarrati

E ma  shkretonte rrugën disi vonesa jote

Për te katedralja e dashurisë

Dhe malli këmbëkryq ulej,

Më tundonte themeli i saj

E nëpër ato themele

Kryqëzoheshin dhe verboheshin

Sytë tanë.

Shkryqëzoheshin dhe shikonin deri në pafundësi

Netëve pa yje e hënë,

Universi  lëvizte deri në shpirtërat tonë

Makthët mbi kokat tona,

Edhe pse kjo katedrale e dashurisë

Ishte ndërtuar vetëm për ne.

Ishe pjesë e të gjithave dashurive me bekimin e madh.

URATË NGA MESHA IME

Kujtimin për gjethin që lëkundej pa pushuar,

Do të kërkosh me mote

Pajën e freskisë që të kam dhuruar.

Qepallat që ëmbëlsisht ledhatojnë ata sy që të shihnin,

Sa të kanë bekuar në çdo naforë e shëlbim

Uratë nga mesha ime i bekuari i erëblirit tim

Matur me tiktaket e zemrës,

Që fjala nuk arrinte dot t’i thoshte.

Duart e mia aq larg,

Drejt teje rrinë shtrirë si hedhje përgjërimi,

Sot gjithkah pergamenave të tua ringjallet,

Kambana po bie më të gdhirë.

Sot drejt teje është nisur tërë përmasa ime sfilitur

Shpirti im i etur sa vetë tejzjarrmia,

Duart i shkojnë prapa dëshirës,

Sikur mallëngjimi që brof zemra e tretur.

Të të gjej kudo që të jesh

E të marrin në meshën time të rrallë,

Qoftë vetëm edhe një herë

Të belbëzosh muzgjeve atë magji të rrallë.

Të shoh në çastin e lumturimit,

Lëkundjet e hënës të dredhura në pikun e dielltë dite,

Thellë nga vorbulla e shtegtimit të fus në gji

Të gjithë yjet e qiellit.

Të takoj vetë edhe një herë,

Jo nuk do të jetë vonë,

Pastaj me ata gishtërinj zjarri e malli

Të shpupurisim hirin ende të prushtë në pikëtakim.

Në vatrën legjendë ku predikimi merr aureolën tonë

Dhe molla e dashurisë piqet nga dashuria,

Me dëshirat engjëllore si aurorë e verës,

Me bekimin tonë e të Perëndisë.

FLUTURA ZJARRI

Mbështjellë me flakërima përgjërimi 

Ngjizur me një rikujtim si përhitje muze 

Një puthje të fundit të kërkova,

Tej harrimit që e mbaj për dore si nostalgjinë

Heshtjet të  mos e mallkojnë dashurinë tonë më

Flakë e prush sa e sa numërova,

Oh, çfarë t’i bëj mallit që vegimthi më fton andej ?

Mbi luleblinajat e dëshirave

Flutura zjarri vals shkëndijojnë me copëza dashurish

Nyjëzuar si pjalmim e hedhje në pritjet që i dua

Me imazhin lozonjar që fluron

Pastaj, medet, shuhen dalëngadalë,

Flutura zjarri që risjellin puhinë

Bashkë  me  mallin e prushtë të  më djeg

E të rinisim një tjetër  paralojë më të rrallë

Pësëri, ti fluturon,fluturon dhe ik tutje,

Që hapin tënd mos të ta ndjek dot

Deri te loja kur aty kryqëzojmë shikimet

Buzëqeshjet  dhe buzëshkrumet

Dhe i jepemi me ritual atij çasti

Jam mirë më thua, mos më kërko kot?

Patjetër flutura zjarri vijnë te ti i dashur, 

Ato janë te unë e vijnë edhe te ti 

Hedhje kaq të bukura  i meritove

Merri bëri kurorë për timin shtat,

E di ti, psherëtima ime është përmallim përsëri

Përsëri flutura zjarri do të krijojmë për atë Dashuri…

PERGAMENAVE TË DASHURISË

Çdo kthim e ndonjë imazh me zërin e bilbilit, 

Më vendosë diademë dashurie

Ëndërr e fuqishme në vegim,

Kur më shpiente drejt pergamenave të tua,

Me vello ylberore mbushur plot drithërimë

Në ato pak çaste takimesh në alete e yllësive.

Çdo çast, çuditërisht,  e bardha ishte pak  si rinisje,

Lodronte me zogjtë e malit dhe bëhej fluturim

Niste me vrap drejt teje dhe bëhej prush,

Shpëlante sytë në kroin e cemtë dhe bëhej bekim.

Shumë u deshtë që të kuptoja zemrën tënde,

Tiktaket e saj, gulçimin, fjalët, lotin,

Flakët ku digjte, hirin, zgjimin

Të bukurën dhe të shëmtuarën.

Edhe pse pergamenave të tua nuk jam më,

Prore në zemër prapë më mbeti

Ëndërr në vegim, aroma me lëng molle parnasi,

Dhe ato pak çaste i bëmë pafundësisht frymore, 

Në një ishull ku ligjëronim nga pergamena dashurish.