Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

Vegėza

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZĖRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRĖ

ZĖRI I AMERIKĖS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHĖNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Kulturė 5 - DANE "AVROPA"

Shkruan: Pėrparim HYSI

DANE "AVROPA"

Tregim

 

        Tamam evropian, por Dania Evropės i thotė Avropė dhe unė kėshtu dhe po e lė. Dhe kėtė "Avropėn" Dania e ka arritur nė saj tė djemėve tė tij, qė, siē mė tregoi, kishin zėnė njėri Holandėn, tjetri Belgjikėn dhe, mė i madhi, Anglinė.

 

 

            Po prisja qė tė kthehesha nga qyteti nė fshat.  Makinat tani janė si pikat e shiut dhe, po tė  perifrazoj paksa atė thėnien nga "Zonja nga qyteti" ..." nė mos njėri-tjetri Lenkėn do ma marrė" dhe mua njė makinė do mė merrte. As pesė minuta dhe, sakaq, njė taksi ndali tek kėmbėt. U bėra gati ta falėnderoj  taksistin, por, pa hapur gojė unė, bėrtiti pasagjeri:

            - Po hajde, o Papi, se na thave synė. Kur u zgjata qė tė shoh se kush qe ai qė mė ftonte, bėrtita unė tani:- Ore Dane, ti je apo po mė bėjnė sytė! Po unė jam  i tėri dhe i bėri, Dania.

            - Ore Dane,- fola unė,- po mė qenke nisur si pėr krushk?!

            - Aha,- ma priti shpotinė me shpoti,-  jemi bėrė "Avropė", Papi! Pse ē'pandeve ti atė Danen  e qėmotėm qė, disa herė, i erdhėn anės pėr hapsanė. 

            U futa nė taksi dhe, kur mbritėm nė fshat, u ulėm me Danen tek njė klub. Tek bėmė porosi, i hodha njė sy Danes qė kisha pėrballė. Veshur e ngjeshur si pėr krushk, qytetshe hesapi: kur them kėshtu Dania jo vetėm qe me kostum firmato,  kėmishė tė mirė e kollare dhe nė kokė republikė. Tamam evropian, por Dania Evropės i thotė Avropė dhe unė kėshtu dhe po e lė. Dhe kėtė "Avropėn" Dania e ka arritur nė saj tė djemėve tė tij, qė, siē mė tregoi, kishin zėnė njėri Holandėn, tjetri Belgjikėn dhe, mė i madhi, Anglinė. Jo vetėm qė ishin nė emigrim, por dhe investonin pėr familjen, sa Dane "Avropa" udhėtonte me taksi nga  fshati nė qytet dhe anasjelltas. Pa  kishte ndėrruar "lėkurė" dhe, ē'qe mė e bukura, kish qenė si vizitor tek ēunat,

            - Aha,- vazhdoi tė mė tregonte,- tjatėr dynja andej. Qeshė nė  Holandė una, po njėherė nuk u ngopshė me bukė!

            -Pse i thashė kish fukarallėk?

            -Po jo, o tė keqen Dania  tyja, po unė e dua rrotėn e ēyrekut na, tė mė ngopė syrin e pastaj stomaqin. Por popull "qibar" si kėta qytetsit  tanė qė duan tė ruajnė trupin mos shėndoshen. Aha, u ulēė unė nė tavolinė, e dua tė parėn bukėn, pa pėr gjellė s'jam qibar una, se e ke mbajtur kokėn nė tra,atje.

            E kalova me tė qeshur dhe, tek e lashė tė lirė tė fliste, aty pėr aty, risolla nė mend atė Danen e dikurshėm qė, fare pėr pak, kish shpėtuar nga hapsana.

 

*    *   *

 

            Dania kish njė qerre me fėmijė dhe  qė tė gjithė pėr bukė. Sado qė punonte derrēe sė bashku me tė shoqen, mezi dilte nė kut. I pakėnaqur qe aq, sa po ta zije nga hundėt, pikonte vrer. E keqja qe, se vrerin as e fshihte dhe as e mbante pėrbrenda nė atė kohė aq tė rrezikshme. Pėrkundrazi: e zbrazte pa ia bėrė syri tėrr.  Qejfi i tij qe kur mblidhej fshati pėr probleme, me porosi tė partisė, As partinė dhe as pushtetin nuk i donte. Por budalla nuk qe qė tė thoshte: janė gjellė qė nuk mė hahet. Se e dinte mirė ē'e priste. Po, kur i vinte gjahu nė shteg, bam e zbrazte. Duket nuk i mbante mė lukthi.

 

*   *   *

 

            Kish ardhur i deleguari i rrethit dhe fshati qe mbledhur tek lėmi. Qe vendosur qė tė krijoheshin "tufėzat" dhe "arėzat" pėr tė mirėn e popullit. Pra, dhe lopėt qė kishin nė kasolle t'i dorėzonin nė kooperativė, pa qumėsht do merrnin sa tė donin. Foli i deleguari, pėrgatitur dhe komunistėt nė fshat qė ta mbėshtetnin, se  qe pėr tė mirėn e fshatarėve.

            - Aha,- foli Dania,- atė kokėr ulliri pėr vetėzėn time nuk e ha. Se nuk kam pak, por tetė gojė, po shtomė dhe mua me timeshoqe, i thonė dhjetė frymė. Pėr vete, nuk e ēoj lopėn, kėta  tė tjarėt nuk di una.

            I dhanė e i morėn, epo  ku dėgjonte Dania me atė vesh.? Tė  tjerėt, i tufėzuan. Epo punė e tyre.

            Pas dy-tri ditėsh qė u bė tufėzimi, plasi sherri nė fshat. Gratė mend  i binin me kusi njėra-tjetrės, se nuk kishte qumėsht pėr tė tėrė. Dhe Dania e zbrazi:

            - Ashtu ju pafsha! Se nuk mė digjonit mua, po zbardhnit dhėmbėt. Imeshoqe e moli,e mbushi plot kusinė dhe, si e valoi, e psheshi. I dhashė njė tė ngrėnė me gjithė ēuna sa jam plot.

            Po  a nuk ishte punė me rrezik kjo qė bėnte Dania? Por thuaj qė Banushi, sekretar i partisė, qė ndiqte dhe sherrin dhe ligjėratėn e Danes, qe njeri i mirė qė nuk i bėnte dėm kujt.

            - Hiqu, o Dane, pėr kokėn tėnde, se do gjesh belanė. Kafshoje atė tė shkretė gjuhė.
            - Ika, ika, o Bano vėllai, por nuk mė mbajti lukthi, ndaj fola,- u zbraz Dania.
            - Moj gra,- foli  si i vrarė shpirtėrisht Banushi,- po na turpėruat. Jini motra me njėra-tjetrėn.

            Po sos se qe njė ditė. Ēdo ditė e bėhej mė keq.

 

 

 

       Pėrsėri tek lėmi i fshatit. Po gallaverosin grurin. Dania ka pirgun me grurin e shirė para kėmbėve. Pjesa e qėruar e grurit ėshtė mal aty nė platformėn prej ēimentoje. Mu tek "mali" i grurit ha pėr shtatė qejfe njė lopė. Ha grurė tė pastėr neto dhe Mania qė, po tė  zgjasė dorėn e zė lopėn prej brirėsh, as qė e prish terezinė. Befas, mu tek lėmi ndalon njė nga ato makinat qė nė fshat u thonė "xhips". Zbresin nja dy qytetsė ( Dania kėta nuk i honeps fare!) dhe Banushi.

            Njė nga ata qytetsit, sikur ta kish shpuar dikush me bodec, mend kėrceu mu para Danes

            - More shok,- foli i nxehur qytetsi,- si nuk tė vret pak sytė dhe lė lopėn qė tė hajė grurin apo bukėn e fėmijėve tė  tu?

            Po Dania ėshtė nga ata tipa qė kanė nevojė pėr fre dhe jo pėr shtyrje.

            - Nuk ėshtė buka e kalamajėve tanė,- tha tėrė mllef Dania. Ne sa e bėjmė gati dhe nuk shohim grurė me sy. Ėshtė  juaja ajo bukė dhe lopės t'i bėjė mirė!!!

            -Si?Siiiiiiiiiiiiiiii?- mend ulėriu qytetsi. Por fati i madh i Danes qe qė ndėrhyri, Banushi, dhe i tha tjetrit: - Ky nuk mbush!!! Kėtė e shoqėroi duke vėnė duarėt nė kokė. Dhe iku qytetsi.

 

*    *    *

 

            Do bėheshin votimet. Partia kish parrullėn: votat pėr frontin, plumb pėr armikun. Po tė prishje qoftė dhe njė kandidat, kishe votuar pėr armikun. Por sė pari, kandidaturat, diskutoheshin para zgjedhėsve. U ngrit Dania dhe tha:

            - Shumė nuk di tė flas una, po atė Zaēen e Selmanit nuk e dua tė jetė nė kėshill dhe, po e latė, unė dhe imeshoqe, do votojmė kondra. Mos kemi llafe jo armik e ku tė di una. Armik nuk jam, po votė pėr Zaēen nuk jap. E tha Dania, po ata "koksit" nuk e vunė ujtė nė zjarr. Gjoja pėr tė "trembur" Danen kishin sjell nė qendrėn e votimit njė veteran nga qyteti. I gjatė  si  hosten dhe kaba  e  i trashė si njė karabina nė kėmbė. Vajti dhe Dania. E mori fletėn e votimit dhe, kur pa emrin e Zaēes, e zbrazi:- Ore, po nuk e paskeni hequr  Zaēen ju dhe tak, nė sy tė "karabinasė",  njė i dha me penė dhe e fshiu. Jo vetėm kaq, por iu drejtua tė shoqes: - Fshije!

            - Shok, shok,- foli me nerv "karabinaja",- mos bėj propagandė nė qendrėn e votimit.
- Ik, ore tutje, - iu pėrgjigj flakė pėr flakė Dania, - nuk kam punė me tyja, por me timeshoqe.

            - Azbie, fshije! - bubulloi Dania. Dhe shtoi: - Do i bėj letėr shokut Enver, se e kini shkelur  porosinė e partisė, qė, po tė ketė ndonjė si Zaēja, qė nuk e duan zgjedhėsit, ta hiqni. Ju nuk e hoqėt. Mė qafė paēi veten! Kėshtu dy vota shkuan pėr "armikun".

 

            Kėto po kujtoja tek gjerba kafenė me Danen qė, tani, ėshtė bėrė "Avropė". "Avropė" jo vetėm nga veshja, por dhe nga mendėsia dhe niveli i jetesės. U pafshim pėr tė mira, o Dane  "Avropa!".

 

Tiranė, 19 prill 2015