Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

Vegėza

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZĖRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRĖ

ZĖRI I AMERIKĖS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHĖNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Tema tė tjera 2 - Pllakat prej zmeraldi tė "Thot Atlantideut"

Shkruan: Skender HUSHI

GazetaKRITIKA.net

      

 

PLLAKAT PREJ ZMERALDI TĖ “THOT ATLANTIDEUT”

 

Librin e autorit Skender Hushi,  “Thoti i pavdekshėm na zbulon Atlantidėn”, mund ta shkarkoni falas nė sektorin „Literaturė“  dhe nė  http://gazetakritika.net

  

 

  

            PARATHANIE        

 

            Mora shtytje pėr pėrkthimin e kėtij libri mbas leximit tė librit “THOTI FLISTE SHQIP” tė z.Xhuzepe Katapano (Giuseppe Catapano), qė u pėrkthye nga z.Qemal Velia dhe u botue nė vitin 2007 nė shtėpinė botuese “Botimet ENCIKLOPEDIKE”. I mrekulluem nga kjo dritare qė po i hapej historisė sė vendit tim vendosa tė pėrkthej nga italishtja shkrimet nė pllakat prej zmeraldi tė sacerdotit THOT (Nė shqip: AI QĖ THOTĖ, THOTĖSI, FOLĖSI). Nė disa shkrime tė tjera qė kam lexue nė italisht, emni i Thotit shkruhet: MTH ose PTHA, qė pėrforcojnė tė njajtin shpjegim nė shqip: Mė tha ose Po, tha). Qė tė kuptohet ma mirė ky pėrkthim imi, mendoj qė tė lexohet bashkė me librin “THOTI FLISTE SHQIP”, ku THOTI paraqitet shqipfolės dhe krijues i shkrimit egjyptian, me anėn e hieroglifeve e ku ēdo simbol paraqet gėrmėn e parė tė fjalės nė shqipen e vjetėr tė atij simboli.

            Nė Visoko tė Bosnjės, qė siē dihet gjer nė shekullin X ka qenė ilire, ku edhe sot atje jetojnė shqipfolės, mendohet se janė zbulue tri piramida, njana ma e madhja nė botė, qė po i datojnė tė ndėrtueme shumė ma parė se 12 mijė vjet. E ku i dihet? Aty mund tė gjindet lidhja me THOT SHQIPTARIN!

            Nji dukuni tjetėr qė duhet tė theksoj asht dhe shfaqja e rrethoreve nė arat me grunė ose nė toka djerr, qė kohėt e fundit po ndiqen me interes. Ma me shumicė e me forma tė ndėrlikueme ato po shfaqen nga viti nė vit e ma tepėr nė ishullin e Anglisė e tė Irlandės. Ndoshta kėta rrathė janė gjuha e THOTIT, qė don tė lidhet pėrsėri me vendin e vet. Kėto dy vende, bashkė me Gjermaninė e Hollandėn, me sa di unė, pranojnė se e kanė origjinėn nga Iliria e veriut. Zakonet skoceze si tonat dhe veshjet e tyne, na kujtojnė tė vjetrėn e tė zhdukmen fustanellė shqiptare, qė e shofim pėr tė fundit herė me shumicė nė fotografitė e shpalljes sė Shtetit Shqiptar (1912) e tashti vetėm nėpėr festivale tė muzikės popullore e nė ato folklorike.

            Simbas legjendės sė lashtė pellazgjike tė Kadmit dhe Harmonisė, Ilirėt (Ylliret), Keltėt dhe Galėt janė quejt vllazėn dhe bij tė Kadmit dhe tė nifmės shumė tė bukur Gallata. Motra e tyne quhej Europa. Disa studiues fjalėn Ilir e zavendėsojnė me fjalėn Yllir, sepse mbreti i parė i Ilirėve quhej Ylli, e disa thonė se Ilirėt janė me origjinė yllore, gja qė i pėrgjigjet dhe shkrimeve tė THOT-it.

            Nė nji variant tjetėr tė legjendės, Ilirėt (Yllirėt) janė fėmijė tė lindun nga martesa e qikllopit Polifem me nimfėn shumė tė bukur Gallata. Simbas legjendės Ilirėt ishin popull i fuqishėm dhe shtatnaltė, me tė cilėt lidhen ndėrtimet “qikllopike” nė gjithė Europėn dhe nė pjesė tė tjera tė botės, ku ata emigruen. Dardanėt (kosovarėt) shtatnaltė, bashkė me tė tjerė Ilirė u banė tė famshėm nė Perandorinė romake, si luftėtarė tė fuqishėm nga tė cilėt dolėn mjaft gjeneralė dhe perandorė. Nga ata morėn emnin Dardanelet e Turqisė dhe mori zhvillim Troja e lashtė. Nė shkrimet e Biblės sė lashtė shkruhej pėr popuj viganė qė kanė pasė jetue nė lashtėsi. Kėtė gja e gjejmė dhe nė legjenda tė popujve tė tjerė.

            Nji legjendė tjetėr thotė se alfabeti latin asht krijue nga pellazgėt.

            Ballada e Mujit dhe Halilit flet pėr luftėtarė viganė e tė pamposhtun shqipfolės qė kanė pasė jetue nė Dalmaci. Ata u mundėn nga gratė sllave, tė cilat i rrėmbenin e i banin nana tė fėmijėve tė tyne. Kėta fėmijė ēuna shkonin pėrsėri e martoheshin me goca sllave, qė i jepeshin menjiherė, e kėto nuse tė reja fillonin e flitnin sllavisht me vjehrat e tyne qė ishin sllave dhe i mėsonin dhe fėmijėve tė tyne gjuhėn sllave. Kėshtu humbi kjo racė viganėsh atje bashkė me gjuhėn shqipe nė pak breza, nė ato vende ku dominonin ma shumė lindjet e meshkujve. Kroatėt shtatnaltė janė nji kryqėzim i bashkėvendasve tė Mujit dhe Halilit me femrat sllave (iliro-sllave). Historitė e shkrimeve tė THOTIT nė pllaka prej zmeraldi, tė pėrkthyeme nė faqet nė vazhdim, janė tė ēuditshme dhe jashtė ēdo mendimi tė shkencės moderne. Vjetėrsia e tyne asht e mahnitshme: tė datueme mbi 10.000 vjet Para Erės sė Re, periudhė nė tė cilėn arkeologėt mendojnė qė popujt ishin akoma primitivė. Ai qė i shkroi ishte Thoti, njė saēerdot, ish mbret nga Atlantida, qė formoi nji koloni nė Egjyptin e vjetėr mbas pėrmbytjes sė Atlantidės.

            Ai ka qenė konstruktori i Piramidės sė Madhe tė Gizės, gabimisht thanė e Keopsit. Nė piramidėn e Gizės, THOTI ka trupėzue njohunitė, urtėsinė, shkencėn dhe shumė sekrete nga Atlantida e vjetėr. THOTI ishte i pavdekshėm, dmth ai ka fitue mbi vdekjen. Shfaqje para popullit sa herė ai donte, pa kaluar nėpėrmjet vdekjes. Nė nji papir qė ndodhet nė Torino, pėrshkruhen tė gjithė faraonėt dhe perėnditė qė drejtuen Egjyptin, simbas radhės dhe trashėgimisė faraonike. Pėr ēdo sovran shkruhet viti i marrjes sė pushtetit dhe i mbarimit tė tij, edhe nėse ka qeverisun pėr pak muej ose pak vite. Pėr THOTIN, aty thuhet se ka drejtue Egjyptin pėr plot 31236 vjet. Pėrsosmėria e tij ka ba qė t’i transmetojė njohunitė e veta nė shumė koloni tė ndryshme me origjinė nga Atlantida, pėrfshi edhe emigrimet e atlantideasve nė Amerikėn Qendrore e Jugore.

            Kur arriti koha e pėrshtatshme qė ai tė linte Egjyptin, THOTI filloi ndėrtimin e Piramidės sė Madhe dhe hyrjen e Sallės (Odės) sė Madhe tė Amentit, vend ku ai filloi shkrimet e tij dhe ruejti sekretet ma tė famshme tė tij me roje. Edhe sot asht jashtė pėrfytyrimit tonė tė mendohet se si janė ngritė dhe transportue blloqet gjigande tė gurit me tė cilin asht ndėrtue kjo odė, tė cilat peshojnė nga 20 deri 80 ton, kur edhe sot asht e zorshme tė gjesh vinē pėr t’i ngrejtė. Jashtė piramidave janė dy statuja tė bame vetėm nga dy blloqe gurėsh, tė transportueme nga njė gurore qė gjindet shumė larg nga aty dhe secila peshon 1200 ton.

            Gjithashtu edhe piramidat datohen ma tė vjetra se 12 000 vjeēare e jo 4000-5000 vjeēare, siē na kanė mėsue nėpėr shkolla.

            Nė kohėt e mavonshme, pasardhėsit e kėtyne rojeve tė sekreteve tė THOTIT, bahen saēerdotė tė piramidės, ku Thoti deklarohet si Zot i Ditunisė dhe Urtisė e shkrimet e tij i ruejtėn nga brezi nė brez, deri nė ditėt tona. Nėlegjendė Odat e Amentit quheshin Odat ku kalonte shpirti mbas vdekjes pėr t’u gjykue.

            Simbas legjendės, pėr herė tė parė asht shfaq 36000 vjet para Erės sė Re e ka rrojtur 16 000 vjet duke u ēfaqun e mishėrue nė periudha e epoka tė ndryshme. Unė nė fillim mendoja se kėsaj shifre duhej t’i hiqeshin dy zero, kėshtuqė shifra 160 vjetėshe duket ma reale, por duke u thellue nė studimin e shkrimeve tė THOTIT, i dhashė tė drejtė kėtyne studimeve dhe i besoj asaj qė THOTI ka rrojtun 16 000 vjet, sepse profetėt nuk ēfaqen ēdo vit e ēdo shekull. Qė tė riēfaqet nji profet duhet tė kalojnė shumė mijėvjeēarė e shumė epoka. Edhe sot nė kohėt moderne, nė shumė besime fetare, pritet rikthim profeti.

            Gjatė kėsaj kohe mendimet dhe shpirti i Thotit u trupėzuen nė mėnyra qė janė tė pėrshkrueme dhe nė shkrimet e tij. Sipas kėsaj ai asht trupėzue tri herė dhe herėn e fundit asht njohun nė Greqinė e lashtė, si Ermes, tri herė i lindun. (Ose: Ermet, qė shpjegohet me shqipen: Ere Mbeti ose nė dialekt: Ere Mes, Ere­Met). Ai kalonte sa herė donte nė gjendje transi as i gjallė e as i vdekun, dhe zgjohej kur e shifte tė nevojshme.

            Shkrimet e tij nė pllakat e zmeraldit duhet tė lexohen jo vetėm nji herė, por dhjetra herė, sepse vetėm kėshtu mundet tė zbėrthehet kuptimi i vėrtetė i tyne. Nji lexim i rastėsishėm tė jep njė ndriēim tė bukur, por nji studim i thelluem tė hap rrugėt e ditunisė dhe tė kėrkimit.

            Po shkruej pak fjalė pėr kėto sekrete kaq tė fuqishme qė i janė mbajtė tė fshehta njerėzimit pėr shumė kohė dhe po deklarohen tashti.

            Afėrsisht nė vitet 1300 p.e.r. nė Egjypt (emni i vjetėr “Khem”) filluen turbullinat dhe shumė delegacione tė saēerdotėve filluen tė largohen nė pjesė tė tjera tė botės.

            Disa nga kėta saēerdotė tė piramidave transportuen me vete dhe pllakat prej smeraldi si gjana tė shenjta me tė cilat ushtronin autoritet ma tė madh mbi saēerdotėt qė nuk ishin nga rraca e Atlantidės. Pllakat prej zmeraldi ishin tė shpjegueme nga legjenda si autoritet shumė i madh i saēerdotit Thot.

            Nji grup i veēantė i saēerdotėve merr me vete pllakat prej zmeraldi dhe emigron nė Amerikėn e Jugut, u krijojnė njė rracė tė fuqishme, rracėn Maya, qė na kujton shumė atė egjyptjane. Nga kėta saēerdotė nji pjesė ngelėn dhe u stabilizuen atje dhe nė shekullin e dhjetė popullsia Maya vendoset nė Jukatan dhe pllakat prej zmeraldi u vendosėn poshtė nji altari tė tempullit mė tė madh: atė tė zotit Diell.

            Mbas pushtimit tė shtetit Maya nga spanjollėt, qytetet u braktisėn dhe thesaret e tempujve u harruen.

            Prezenca e shkrimeve nė pllakat prej zmeraldi asht mbajtė sekret deri nė vitin 1925 dhe vetėm nė kėtė vit asht dhanė leja provizore pėr botimet dhe pėrkthimet e tyne. Vendndodhja e pllakave prej zmeraldi mbahet sekret. Ata hyjnė nė pasuninė botnore dhe mbrohen nė fshehtėsi. Asht e parashikueme qė shumė njerėz nuk do t’i besojnė, por do tė theksojmė nji fjali nga ato pllaka:

            “Se drita asht brenda teje, drita qė asht gdhend nė kėto shkrime do tė pėrgjigjet”.

            Tash pak fjalė pėr ndėrtimin dhe pėrmbajtjen e pllakave prej zmeraldi:

            Janė tė pėrbame nga 12 pllaka prej zmeraldi jeshil, tė formueme nga nji substancė qė nuk i dihet pėrmbajtja. Ato janė tė paprishuna dhe i rezistojnė tė gjithė elementeve dhe substancave tė natyrės qė njifen deri sot. Nė fakt struktura atomike dhe molekulare asht fikse dhe asnjiherė nuk ndryshon.

            Mbi pllakat e zmeraldit janė gdhendun shenjat e gjuhės sė vjetėr tė Atlantidės: shenja qė i pėrgjigjen dhe hyjnė nė rezonancė me valėt e mendimeve duke lanė vibracione mendimesh nė kokėn e lexuesit.

            Pllakat prej zmeraldi kanė tė gdhenduna dhe shenja rrathėsh ngjyrė ari, domethania e tė cilave hyn nė sekrete e vjetra. Kuptimin e kėtyne rrathėve dhe atyne qė po shfaqen nė arat me grune, po mundohen t’i japin nji shpjegim e nji lidhje shkencėtarėt. Ēdo njeri qė i lexon me vėmendje pllakat prej zmeraldi, domethania dhe urtėsia e gdhendun nė to, do t’i kthehet lexuesit e shumėfishueme. Aty thuhet:

            “Beson o nuk beson, por kur i lexon ato, vibracionet qė gjen atje do tė pėrgjigjen nė shpirtin tand.”

            Tė gjithė simbolet dhe rrathėt janė ēelėsa pėr tė hy tek e vėrteta, por shumė herė porta e sė vėrtetės nuk hapet sepse ēelėsi nuk asht i saj. Nė qoftė se ne do t’i kuptojmė tė gjithė ēelėsat, tė gjithė simbolet qė janė manifestue aty, do tė mundim tė futemi nė sekretet e pllakave prej zmeraldi.

            Nė faqet nė vazhdim do tė j epet pėrkthimi i Shkrimeve nė Pllakat prej Zmeraldi. Janė fiksue me fjalėt e Thotit shumė domethanie qė nuk shfaqen nė sipėrfaqe. Drita e njohunive e gdhendun nė pllakat prej zmeraldi tė hap shumė fusha mendimesh. Aty thuhet:

            “Lexo dhe mėso”, por vetėm nė qoftė se drita brenda ndėrgjegjes tande rizgjon shpėrthime nė thellėsinė e shpirtit tand dhe ndėrthuret me tė.

            Universi asht gjithnji nė lėvizje, sipas ligjeve e rregullave qė rregullojnė lėvizjen e planeteve, galaktikave dhe hapsinės-kohė. Sipas kėtyne ligjeve e rregullave zhvillohet dhe jeta e bimėve, kafshėve dhe e tė gjitha gjallesave nė univers. Tė gjitha kėto i mėsojmė nėpėr shkolla. Qėllimi kryesor i shkollave tė rrymave shpirtnore e fetare, i tė gjitha rrymave dhe kohnave, ka qenė ndėrlidhja e ligjeve qė zhvillohen e evolojnė midis gjallesave e shpirtnave dhe lidhja midis njeriut material dhe atij shpirtnor e intelektual, nga ku zhvillimi mendor ban pjesė si nė atė material ashtu dhe nė atė shpirtnor. Pėr tė arritė nė njohunitė ma tė nalta duhet zhvillue ana intelektuale, se kėshtu fuqizohet dėshira pėr studime tė tjera. Zhvillimi i anės materjale asht hapi i parė e pas kėsaj vjen qėllimi shpirtnor. Nė jetėn e pėrditshme lindja, zhvillimi trupor e mendor, rritja e fėmijėve dhe e pasunisė etj., hyjnė nė aspektin material, por pas realizimit tė kėtij aspekti nė fund tė pret vdekja dhe atėherė mendon se e ke arritė qėllimin material e duhet tė pėrgatitesh pėr vdekjen, pėr aspektin shpirtnor qė do tė ndjekė pas kalimit, si mund ta quej, nga gjendja materiale nė atė shpirtnore. Nėse gjendja materiale üeta) zgjat disa vite (nga nji minutė deri mbi nji qind vjet), jeta shpirtnore, sipas shkollave shpirtnore, zgjatet deri nė pafundėsi. Duke i mbushė kėtė boshllėk, (Zgjatje tė jetės shpirtnore deri nė pafundėsi) njerėzve u pėlqen tė jenė tė lidhun me shkollat shpirtnore, me fenė, simbas zgjedhjes qė bajnė, ndjekin fenė qė dėshirojnė.

            Gjendja materiale, siē e dijmė nga shkolla, kalon nėpėr nji proces tė pafund transformimesh, duke u shndrrue mbas vdekjes nė landė organike qė ushqejnė mikroorganizmat e bimėt e kėta, duke u konsumue nga njeriu ose kafshėt barngranėse, kalojnė prap tek njerėzit nėpėrmjet qumėshtit ose mishit tė kėtyne kafshėve. Kjo gja edhe kur e mendojmė na neverit, kurse mundėsia qė shpirti tė jetojė nė pafundėsi, na ledhaton.

            Simbas disa besimeve fetare, edhe shpirti kalon nė po tė njajtėt proēese transformimi, duke kalue nga njeriu te kafshėt dhe nga kafshėt te njeriu, ose nga nji njeri te tjetri.

            Se sa tė fuqishme kanė qenė shkrimet e THOT- it nga Atlantida, mjafton tė mendojmė se i kanė mbijetue mijėra viteve, siē do mundohem ta zbėrthej sipas pėrkthimeve tė tij, qė i kam marrė nga disa variante nė italisht e kėto tė pėrkthyeme nga anglishtja. Pėr hapsinė-kohėn aty flitet mijėra vjet para Ajshtajnit. Nji tjetėr profete e kohės sė THOT- it, qė ishte femen e quhej MAT (e shpjegojnė me fjalėn shqipe me mat, me peshue) disa mijėra vjet para profetit ebre MOSE (Musai) krijoi 42 ligje tė shenjta qė populli dhe faraonėt i respektonin. Mose i ka marrė tė gjitha tė gatshme, i ka kopjue e pėrshtatė simbas kėrkesave tė popullit tė vet e, pėr t’ia ba tė besueshme atij populli (disa qindra) analfabet e tė sapodalė nga Egjypti, i deklaronte se ia kish dėrgue Zoti, gja qė nuk ishte e vėrtetė. Mbi bazėn e shkrimeve tė Mose (Musait) u zhvilluen pjesa ma e madhe e rrymave fetare monoteiste, nga ebraizmi, ortodoksėt, katolikėt, protestanėt, unitet etj., e deri tek pjesė tė besimit mysliman, qė, megjithėse kanė shumė gjana tė pėrbashkėta, shumica e luftnave asht ba pėr ato pak ndryshime qė ata kanė me njana-tjetrėn.

 

            Autori

 

 

            Pjesė nga libri “Thoti i pavdekshėm na zbulon Atlantidėn”