Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Shkruan: Mr. Nuridin AHMETI

       MYDERRIZ YMER EF. PRIZRENI

    Në mesin e këtyre burrave të shquar të çështjes kombëtare bënte pjesë edhe Ymer Prizreni. Kishte rënë në kontakt me personalitet e kombëtare që vepronin asokohe në Stamboll. Roli i Ymer Prizrenit do të dal më mirë në pah pas zgjedhjes së tij në Parlamentin Osman. Roli më i rëndësishëm shoqëror e kombëtar i Ymer Prizrenit ishte si kryetar i Lidhjes Shqiptare të Prizrenit.

            Myderrizi kish pas thanë:

            Kur asht fjala për vatan,

            Jo veç turkut e ati tjetrit,

            Po ni plum kush ja jep mretit,

            Ka me shkue në lula të xhentit!

            Fjalt e hoxhës kur i nguen,

            Te tanë burrat n’kamë u quen.

            Për këtë personalitet të shquar të Lëvizjes Kombëtare Shqiptare kanë shkruar shumë studiues, si: Muhamet Pirraku, Qemal Mataj, Skënder Rizaj, Kristaq Prifti, Sadulla Brestovci, Gazmend Shpuza, Iljaz Rexha, Nehat Krasniqi, Hamid Altiparmak, Janosh Nemeshker, Enver Batiu, Maranglen Verli, Riza Rexha, Pajazit Nushi, Muhamet Shukriu etj.

            Prejardhja

            Sa i përket prejardhjes së Ymer Prizrenit, studimet e kohës së fundit tregojnë se ai ishte me origjinë nga fshati Zgatar i Opojës. Ishte pikërisht nga një familje me tradita të hoxhallarëve e myderrizëve. Ishte i biri i Sylejman Ali Nuhit nga fshati Zgatar i Opojës. Ali Nuhu, gjyshi i Ymer Prizrenit, i cili ishte myderriz i njohur në ato anë, në veçanti kishte bërë emër si themelues dhe imam i parë i xhamisë së fshatit Zgatar. Kjo xhami ishte themeluar me berat të Sulltanit, të datës 29 Xhemazul ahir 1229 (10 maj 1814).

            Nga të dhënat e deritanishme, që janë publikuar për Ymer Prizrenin, nuk janë ofruar të dhëna për të birin e Aliut, Sylejmanin, lidhur me atë se kur u shpërngul nga Opoja në Prizren. Pikërisht kjo bën më të mjegulluar çështjen nëse Ymer Prizreni lindi në Opojë apo në Prizren. Mirëpo, në këtë aspekt, dy gjëra janë të qarta:

            1. Ymer Prizreni ishte me prejardhje nga fshati Zgatar i Opojës dhe

            2. Sylejmani, babai i Ymer Prizrenit ishte pronar i shumë tokave në Prizren e rrethinë, ishte imam në Bajrakli Xhami dhe myderriz i njohur në Medresenë e Bajrakli Xhamisë (Mehmet Pashës, N.A).

            Viti i lindjes

            Ymer Prizreni, sipas disa të dhënave, të cilat janë pothuajse bindëse në këtë aspekt, ka lindur rreth vitit 1820. Këtë mendim e shprehin edhe Sylejman Drini, Muhamet Pirraku. Ndërkaq, studiuesi Sadulla Brestovci për kohë të lindjes e shënon vitin 1820?, ndërsa pikëpyetja në vijim të vitit, siç duket, është rezultat i faktit se kishte dilema në këtë aspekt.     Sipas studiuesit hungarez, Janosh Nemeshker, Ymer Prizreni vdiq rreth moshës 63-68 vjeçare, gjë që do të thotë se Ymer Prizreni ishte i lindur aty kah vitet 1818-1823.

            Shkollimi

            Edhe pse i ati i Ymer Prizrenit u përkujdes edhe për bijtë e tij të tjerë, në historinë kombëtare do të mbetet i përjetshëm vetëm Ymeri. Ndonëse edhe shumë studiues kanë shkruar edhe për shkollimin e Ymer Prizrenit, por të dhëna më të kompletuara deri sot, për aq sa ne jemi në dijeni, sa i përket shkollimit të Ymer Prizrenit, na ka ofruar studiuesi Nehat Krasniqi, i cili ka arritur që t’i sigurojë dy ixhazetname, të cilat Ymer Prizreni ua ka lëshuar nxënësve të tij.

            Nga këto të dhëna, që na i ofron studiuesi Krasniqi, del se Ymer Prizreni, kishte mbiemrin Myderrizi, ishte shkolluar në Stamboll te dijetarët më në zë të kohës. Njëri prej tyre

ishte edhe Hasan Efendi Zade. Te ky profesor Ymeri Myderrizi e mori ixhazetnamen, por mori edhe diplomë të posaçme për tefsir dhe hadith dhe për sheh të Tarikatit Nakshibendi. Pas përfundimit të shkollimit në Stamboll, Ymeri do të shërbejë si myderriz në xhaminë dhe medresenë e Mehmet Pashës në Prizren.

            Me vetë faktin se kishte shumë tituj, si myderriz, sheh, haxhi, myfti etj., nga këta tituj del qartë se Ymer Prizreni kishte ushtruar shumë detyra, para se të merrej me aktivitetin shoqëror, politik dhe ushtarak në organet dhe institucionet Lidhjes Shqiptare të Prizrenit.

            Roli i Ymer Prizrenit në Lidhjen Shqiptare të Prizrenit

            Gjatë viteve 1867-1875, në Stamboll do të paraqiten shumë personalitet shqiptare, madje nga jeta kulturore, shkencore, politike, si: hoxhë Hasan Tahsini, Ismail Qemali, vëllezërit Frashëri etj.

            Në mesin e këtyre burrave të shquar të çështjes kombëtare bënte pjesë edhe Ymer Prizreni. Kishte rënë në kontakt me personalitet e kombëtare që vepronin asokohe në Stamboll. Roli i Ymer Prizrenit do të dal më mirë në pah pas zgjedhjes së tij në Parlamentin Osman. Roli më i rëndësishëm shoqëror e kombëtar i Ymer Prizrenit ishte si kryetar i Lidhjes Shqiptare të Prizrenit. Mirëpo, kjo nuk ishte e tëra, ngase Ymer Prizrenin ishte personi që e kritikoi Qeverinë osmane për neglizhencën e saj kundruall shpërnguljeve që po u bëheshin Shqiptarëve në Sanxhakun e Nishit. Kishte aftësi dhe përgatitje të duhura për riorganizimin dhe rikonsolidimin e lidhjes, meqë, siç dihet, aty nga viti 1878, në muajt qershor- korrik, kishin filluar fraksionet në Lidhje.

            Internimi dhe vdekja e Ymer Prizreni

            Pas shpartallimit të forcave të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit dhe tërheqjes së disa krerëve të Lidhjes në Malësi të Gjakovës e në Anadrini etj., Ymer Prizreni do të marrë vendimin që të tërhiqet nga Prizreni si komandant i Njësisë që siguronte Komitetin e Lidhjes, së bashku me 500 luftëtarë. Edhe pse i larguar nga Vilajeti i Kosovës, në marrëveshje me krerët e tjerë të Lidhjes, Ymer Prizreni vendosi që veprimtarinë, në dobi të çështjes kombëtare, ta vazhdojë edhe në vendin ku ishte strehuar, pra në Ulqin: "Ymer efendiu shkoi n’Ylqin, n’atë qytet të cilin para disa muajve si kryetar i Qendrës pati dhënë urdhër të mbrohej me çdo sakrificë".

            Dervish Pasha ishte në dijeni për drejtimin e arratisjes së Ymer Prizrenit. Ai ishte i interesuar që Ymer Prizrenin ta fuste në dore, sepse, sikurse thuhet: "Dervish Pasha nuk la gja pa bamë për me e shtimë ktë në lak, por Ymer Efendiu ishte nji hoxhë tepër i zgjutë e kryenalt e nuk ra në dorë… Dervish Pasha kishte interes të math me e zanë Ymer Prizrenin, se ai kishte me vehte dokumenta me randësi si letra qe u pat drejtue Sulltani ati e kryetarve të tjerë,

me të cilat u premtonte autonomin e Shipnis. Turqia kishte frikë se mos po diskreditohesh me keta dokumenta".

            Nga disa të dhëna shihet se Ymer Prizreni kaloi në Ulqin më maj të vitit 1881. Ai u prit atje me nderim nga popullata vendëse e Ulqinit, nga të gjitha shtresat e saj, dhe u respektua deri në vdekje.

            Ymer Prizreni vdiq dhe u varros në Ulqin më 1886, ku u varros me nderime të larta. Ky vit është marrë nga guri mbivarror që ekziston edhe sot e kësaj ditë në Ulqin. Popullata e kësaj ane vazhdon ta ruajë kujtimin për Ymer Prizrenin.

            Familja e Ymer Prizrenit

            Pas largimit të Ymer Prizrenit nga Vilajeti i Kosovës në Ulqin, familja e tij do të internohet në Selanik. Disa nga studiuesit mendojnë se familje e Ymer Prizrenit, gruaja Fatime Murat Aga dhe e bija Ajshja, gjendeshin në Prizren, të kthyera nga internimi, së paku nga data 13 ramazan 1307 h, apo(3 maj 1890).

            Familja e Ymer Prizrenit, pas internimit në Selanik, do të internohet në Izmir. Mirëpo, nga disa dokumente arkivore, del se familja e Ymer Prizrenit do të internohet në Izmir dhe nga atje (Izmiri, N.A) kjo familje do t’ua bëjë një kërkesë organeve të Vilajetit të Kosovës për shitjen e pasurisë së tyre në Prizren, ashtu që ato mjete t’u dërgohen familjarëve që e kishin bërë këtë kërkesë. Kjo kërkesë e familjes së Ymer Prizrenit, siç duket, do ta marrë edhe aprovimin organeve të Vilajetit të Kosovës dhe mban datën 1308h, apo 1891.

            Por çfarë u bë me pasurinë e Ymer Prizrenit, pas kërkesës së familjarëve, kjo është një çështje që mbetet objekt për hulumtime të mëvonshme. Por të dhëna më të sakta për Ymer Prizrenin do te jepen vetëm atëherë kur të sigurohet dosja e tij që sigurisht se ruhet ne ndonjë nga arkivat turke, sepse siç dihet Y. Prizreni ishte deputet në Parlamentin Osman si shumë bashkëkombës të tjerë shqiptar, një numër i madh i dosjeve të pajisur edhe me fotot të disa deputeteve të tjerë tanimë dihen, sigurisht se duhet të jetë edhe dosja e Y. Prizrenit, por një gjë e tillë do të mbetët edhe një sfidë për studiuesit që merren me personalitetin e Y. Prizrenit.

            Marrë nga revista "Sharri", revistë informativo-kulturore e shkencore opojare