Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

XHEVAHIR CIRONGU

          Një ndër krijimtaritë më të lëvruara të letërsisë shqiptare, është edhe POEZIA. Gjini e letërsisë ku bota e brendshme, ndjenjat më sublime, frymëzimi hyjnor...  shprehen përmes shkronjave të cilat krijojnë vargje... vargjet, pastaj, shpalosin mendime, mendimet krijojnë energji, energjia ndez dritat e dijës, rrezet e artë të së cilës i japin ngrohtësi zemrës, mendjes dhe shpirtit, e me këtë, edhe kuptim dhuratës më të shtrenjtë, vetë  jetës.

            Që nga Lekë Matrënga e Pjetër Budi, kjo energji nuk u ndalë asnjëherë së hedhuri farën e dijës, duke e kultivuar atë me dashurinë më të çiltër në shpirtin e pastër e fisnik të popullit shqiptarë. Duke i mposhtur të gjitha sfidat e kohës, kjo frymë e shpirtit të popullit, xixat e saja të arta, si një pishtar i shpresës, u bartën gojë më gojë, mendje më mendje, zemër më zemër... brez pas brezi... nga kokat më të ndritura të kombit si: Naimi, Çajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... për të vazhduar tek Fishta, Konica, Noli, Migjeni... e deri në kohën tonë, duke u kthyer ai pishtarë në flakadan të përhershëm që tashmë nuk ka forcë në botë që mund ta shuaj fuqinë e zjarrit të tij...

            Dua ta falënderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirënjohur, ADEM ZAPLLUZHA, që me përkushtim të jashtëzakonshëm, vizitorëve të kësaj faqeje, por edhe më gjerë, do t’ua prezantoj disa nga poetët më të njohur të kohës sonë, e me këtë, do e plotësoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshëm të letërsisë shqiptare.

(www.sa-kra.ch)

                Përgatiti: Adem ZAPLLUZHA

ANTOLOGJI E POEZISË MODERNE SHQIPE

XHEVAHIR CIRONGU

             Hyrje

            Ka lindur në fshatin Leskovë, Tomorricë-Skrapar,në vitin 1959. Arsimin fillor e të mesëm e mbaroi në vendlindje, viti 1981. Vazhdoi për Kulturën Masive (Degën e Librit) në Korçë, dhe mbaroi atë  shkëlqyeshëm në vitin 1990. Pranë gazetës "Jehona e Skraparit", ka kryer kursin e gazetarisë. Nga viti 1978 deri më 1987, ai ka bashkëpunuar  me kabinetin e gjuhësisë së rrethit skrapar, (sektorin e leksikologjisë  dhe leksikografisë).

            Krijimtarinë e ka nisur  herët, që kur ishte nxënës  në bankat e shkollës 8- vjeçare. Fillimisht ka botuar në revistat "Fatosi" e "Pionieri". Më vonë, prej vitit 1976 e deri sot, shkruan  e boton  në gjithë medien e shkruar dhe atë elektronike. Në vitin 1984, merr çmim të parë në festivalin kombëtar  të këngës për fëmijë që u organizua në qytetin e Shkodrës; me titullin e këngës "Ligjëron nëna për djalin" të kompozuar nga Hajri Xhamëni. Po kështu, ka shkruar tekste këngësh  folklorike. Kënga  me motive të dasmës së krahinës së Skraparit "Moj nuse, faqe simite" merr çmimin e dytë në festivalin folklorik të Gjirokastrës. Është autor i katër këngëve, që janë hedhur në disk  të kënduara nga  këngëtarët popullorë Asllan Ibro e Bajram Haxhillari, në vitin  2009 dhe  2013 -ën. Tekstet e këngëve  iu kushtohen  dëshmorëve të Vlushës (të vrarë në luftën e dytë botërore-1944); si dhe  Astrit Suli, Dëshmor i Kombit, i cili dha jetën për çlirimin e Kosovës në vitin 1999.

            Në vitin 2009 merr pjesë në konkursin letrar për tregimin  më të mirë të organizuar nga  shtëpia  botuese "Ada" për revistën "Obelisk", ku tregimi me titull "Hijet e harresës" hyn në antologjinë "Tregimit e obeliskut".  Me poezinë "Nëna" merr pjesë në antologjinë "Lotët e Virgjër" me autor Agim Mato – Fatmir Terziu, botuar nga "APCO" 8 mars 2012 në Londër. Ku midis 143 poetëve nga gjithë trojet shqiptare është edhe emri i poetit Xhevahir Cirongu. Deri tani ka marrë pjesë me poezitë e tija të botuara në antologjitë  me poezi që boton shtëpia botuese"Muzgu" në Tiranë.  Po kështu, autori Xhevahir Cirongu është  edhe redaktor e korrektor i mbi 50 librave . Poezitë e Xh.Cirongut  janë  vlerësuar edhe nga kritikë e studiues të ndryshëm. Të tillë janë Faik Xhani – Tiranë e Pjetër Cara – Durrës, i cili vlerëson poezitë te libri me titullin "Bisedë me poezinë" midis autorëve të tjerë edhe krijuesin e trevës së Skraparit, poetin e ri nga Leskova e Tomorricës,  Xhevahir Cirongu.

            Ka punuar në Kulturë e telekom deri në vitin 1990. Edhe sot  shkruan në mediat e shkruara dhe ato elektronike në të gjitha fushat gazetareske e letrare. Deri tani  është autor i  6  librave. Ka në proces botimi edhe 7 të tjerë me tematikë të ndryshme. Deri më sot, publicisti, poeti e shkrimtari Xhevahir Cirongu, në fushën e gazetarisë ka botuar  rreth  3000 mijë artikuj të fushave të ndryshme.

            Jo vetëm kaq, xhevahiri është edhe një kritik e vlerësues i mirë letrar. Janë me dhjeta kritika vlerësuese që u ka bërë shumë autorëve rreth librave të tyre. Ai di të qëndisi bukur fjalën e shkruar dhe të bëjë vlerësim real që mirëpritet nga lexuesi i mirëfilltë letrar.

            Ka bashkëpunuar  dhe është bashkëpunëtor i shumë gazetave e revistave  brenda dhe jashtë vendit. Ai ka shkruar në revistat: "Fatosi’, "Pionieri", "Shqiptarja e re", "Hosteni", "Obelisk", "Dituria", "Metafora", "Vegime letrar" etj. Por edhe në gazetat "Jehona e skraparit", "Luftëtari", "Puna", "Zëri i rinisë", "Bulevard",  "E vërteta", "Ndryshe", "Zëri i popullit", "Republika", "Kushtrim brezash", "Telegraf", por edhe në  "Drita", "Muzgu", "Dielli i Tomorrit" ,"Nacional", etj.

            Botime të autorit:

            - Vëllimin me poezi "Kush ia shkeli syrin Ildës", viti 2005. "Gutenberg" Kavajë.

            - Poezi "Shpirtit i therës", maj 2009, "Gutenberg" Kavajë.

            - Cikël me poezi në librin me titull "Mall nga oqeani", botimet "Ada", viti 2010 -Tiranë (ese, tregime, kritikë, portrete, skica).

            - "Tomarrica zemra jonë "libër historik" -2010.

            - Vëllim me tregime "Misteri i një gruaje" -2012.

            - "Bisqet e gjakut" libër historik, viti 2013.

            - Është  anëtar i Klubit të Shkrimtarëve e Artistëve të qytetit Durrës.

 NISJA E TRENIT

Shiu i imët fillon

të bjerë…

Në stacion vijnë grumbuj-grumbuj

njerëz,

Cigaren e parë sapo e kisha

ndezur.

Nga larg sirena lajmëron:

më prisni- erdha!

Më përshëndet një vogëlush

nga dritarja,

Pastaj, lokomotiva ecën me të shpejtë

e në horizont humbet.

Kurse dielli me rrezet e përflakura

çan retë e përkëdhel

valët e detit.

SHI NË QYTETIN TIM

Mbi  kodrën e qytetit tim
Si pulëbardha retë zbresin atje,
Në dallgët e detit lënë puthjet
Dhe lotin e qiellit te një ulli.

Atje në tapetin e gjelbër diku
Këmbëkryq ulem e pi vesën,
Ndërsa nëpër degët e pemëve
Qëndrojnë varur retë e yjet.

Pse u larguan yjet e retë
Mos i tremba unë ato!?
Nëpër kaltërsinë qiellore
Nxitojnë që të marrin ,
një grusht ujë për të shuar etjen.

Herët në mëngjes atë ditë gri
Filloi të lotojë syri i kaltër vjeshtak.
Pas kësaj, ashtu në fshehtësi
U lanë muret e kalasë së lashtë.

Ndaloj e vështrimin hedh në horizont
Pas shiut një fjongo ylberi ullishten vesh,
Unë, së bashku me njerëzit e qytetit tim
Bisedojmë me valët e  bardha të detit.

LETËR NËNËS

Malli për ty o nënë më ka marrë
Për sytë e tu plot dritë e çiltërsi,
Për gjoksin tënd të ngrohtë si zjarr
Aty ku mbështeta kokën kur isha fëmi.

..Dhe për flokët e thinjur më ka marrë malli
E për ledhatimet e ngrohta me ato duar,
Ah!Rrudhat e thelluara nga vitet mes ballit
O nënë, njëri pas tjetërit ty t’i kanë shtuar.

Malli im o nënë është prej refugjati
As thuhet me fjalë,as shuhet s’shkruari në letër;
Dhe zemra ime hapet si brazë ugari
Atëherë zë e nis për ty një mall tjetër.

Dhe malli im tretet në vetvete
E shtohet për ty pa pushim,
Ah s’të thashë dot të ëmblën fjalë
Kur po mbushje ujë te pusi i shtëpisë.

Do vij së shpejti o shtrenjta ime nënë
Të puth gurët e dheun e vedlindjes sime,
Le të tretet malli si kripa e detit në valë
Lotët e dhimbjes do ti dërgoj atje nën dhe.

POETIT ADEM ZAPLLUZHA

Takohem te vargu yt
Aty lë një mendim,
Pastaj,… vargu shkrihet
dhe trupi im bëhet një,
Aty me trupin e atdheut tim.

I PUTHA GJETHET E VJESHTËS

Erdhi vjeshta me ngjyrat e saj

peizazhi i gjetheve,

nëpër degët e pemëve

në gji zjarre ndezur mban.

…Kurse dielli i përflakur vjeshtak

nga syri i zjarrtë në perëndim,

ngadalë mbi kolorin e gjetheve

lë ngrohtësi,

pastaj, nën zë me to kuvendon.

Degët lakuriqe të një peme

qanin në vetminë e pyllit,

kolori i gjetheve të viteve

qe tretur së bashku me gjethet.

Pse u venitët,

ju gjethe të gjelbra?!

Aty mbi trung,

në degët e thata

këngën e vajit latë.

As këngën bilbilat

më aty s’e këndojnë,

sa herë ata kthehen

te dega e thatë,

flatrat e krahëve shkundin

si për t’i thënë lamtumirë.

Pas kësaj

në ditën gri të vjeshtës,

edhe unë vrapove te pema e thatë

te shelgu lotues degëvarur,

një gjethe vjeshte kolori

PUTHJET E GJYSHES, YLBEREDRITE

Ah, sa mall kam për gjyshen time

Kanë kaluar shumë vite,zërin s’ja dëgjoj,

Më thoni pra, ku ndodhet ajo mysafire

Në ç’planet sekret duhet ta kërkoj?!

Në gjunjë u ula e putha qemerin e portës

Buzët mbi gur etjen e mallit aty shuanë,

Si dikur i thirra me gjysëm zëri gjyshe Fatimes

Nga qielli si hije zbriti portreti i saj

Më kapi për dore e më puthi ngadalë.
 

Eja më tha nipi im të përqafoj fortë

Mos vallë isha në ëndërr, syri gjyshes lotoi,

Atje te gurët e portës së shtëpisë së vjetër

Oshëtima e ujrave të përroit Raven e Selgjin

Kujtimet e vjetra sërisht ato m’i rizgjoi.

Fjongo ylbere malli u derdhën mbi mua

Dhe gjyshja ime Fatime tretur te yjet,

Thinja të bardha mbi kokë,valë ujë krua

Si ylberedrite gjyshja ka lënë puthjet.
 

Në kopshtin e zemrës time, e shtrenjta gjyshe

Lulet e dashurisë njerëzore në shpirt mi mbolli,

Gjurmët e viteve u tretën ashtu si bora.

Ah, s’ju vure atyre dot fre,

S’bashku me mallin e dhimbjes te yjet

Lulet e lotin dhuratë t’i çova atje nën dhe.

Durrës, nëntor 2014.