|
Njė ndėr krijimtaritė mė tė
lėvruara tė letėrsisė shqiptare, ėshtė edhe POEZIA. Gjini e letėrsisė ku
bota e brendshme, ndjenjat mė sublime, frymėzimi hyjnor... shprehen pėrmes
shkronjave tė cilat krijojnė vargje... vargjet, pastaj, shpalosin mendime,
mendimet krijojnė energji, energjia ndez dritat e dijės, rrezet e artė tė sė
cilės i japin ngrohtėsi zemrės, mendjes dhe shpirtit, e me kėtė, edhe kuptim
dhuratės mė tė shtrenjtė, vetė jetės.
Qė nga Lekė Matrėnga e
Pjetėr Budi, kjo energji nuk u ndalė asnjėherė sė hedhuri farėn e dijės,
duke e kultivuar atė me dashurinė mė tė ēiltėr nė shpirtin e pastėr e fisnik
tė popullit shqiptarė. Duke i mposhtur tė gjitha sfidat e kohės, kjo frymė e
shpirtit tė popullit, xixat e saja tė arta, si njė pishtar i shpresės, u
bartėn gojė mė gojė, mendje mė mendje, zemėr mė zemėr... brez pas brezi...
nga kokat mė tė ndritura tė kombit si: Naimi, Ēajupi, Mjeda, Asdreni,
Shiroka... pėr tė vazhduar tek Fishta, Konica, Noli, Migjeni... e deri nė
kohėn tonė, duke u kthyer ai pishtarė nė flakadan tė pėrhershėm qė tashmė
nuk ka forcė nė botė qė mund ta shuaj fuqinė e zjarrit tė tij...
Dua ta falėnderoj nga zemra
mikun tim dhe poetin e mirėnjohur,
ADEM ZAPLLUZHA, qė me pėrkushtim tė
jashtėzakonshėm, vizitorėve tė kėsaj faqeje, por edhe mė gjerė, do tua
prezantoj disa nga poetėt mė tė njohur tė kohės sonė, e me kėtė, do e
plotėsoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshėm tė letėrsisė shqiptare.
(www.sa-kra.ch)
Pėrgatiti:
Adem ZAPLLUZHA
ANTOLOGJI E POEZISĖ MODERNE SHQIPE
VELI
VELIU
Hyrje
Veli
Veliu u lind mė 25 maj 1958 nė fshatin Muhovc, komuna e Bujanocit.
Shkollėn fillore dhe tė mesmen i ka kryer nė vendlindje, ndėrsa Fakultetin
Filozofik, dega Gjuhė dhe Letėrsi Shqipe, nė Universitetin e Prishtinės. Njė
vit punoi arsimtar i gjuhės shqipe nė shkollėn fillore Migjeni nė
vendlindje. Ndėrmjet viteve 1985-2002, qe gazetar dhe redaktor nė gazetėn e
pėrditshme Rilindja. Pastaj punoi nė Bibliotekėn Ndėrkombėtare Hivzi
Sylejmani dhe nė Qendrėn Kulturore tė Fėmijėve. Nga viti 2009 ėshtė
lektor nė Kuvendin e Republikės sė Kosovės. Ishte kryeredaktor i revistave
pėr tė rritur informative letrare Mileniumi, Oaza, Margaritari (pėr
fėmijė), dhe tani kryeredaktor i revistės Syri ynė, nė Prishtinė.
Shkruan pėr fėmijė e pėr tė rritur: poezi, poema, tregime,
romane, drama, ese dhe kritikė letrare.
Ka botuar kėta tituj tė veprave letrare:
Zogj merrmėni me vete poezi, pėr fėmijė,
Nėn strehėn e yjeve, poemė pėr tė rinj,
Ditari i Zana Frangut, prozė nė formė ditari,
Rrugėt nuk ndalen, poezi pėr fėmijė, nė botim
tė Shtėpisė Botuese Rilindja,
Pas vitit 1990 i botoi privatisht titujt e
kėtyre veprave:
Rruga e rrezeve, poemė pėr tė rinj,
Shqiponja, poezi pėr fėmijė,
Shtatė pėrralla, poezi pėr fėmijė,
"Vite tė stuhishme, triptik - poetik,
Besa e Konstandinit, poezi pėr tė rinj,
Zogu i yjeve, poemė pėr tė rinj,
Orėt e pagjumėsisė, poezi pėr tė rinj,
Ama e Drinit tė Bardhė, poezi pėr tė rinj,
Fundi i perandorisė sė vogėl, poezi satirike
pėr tė rritur,
Me Zotin e tokės, poezi pėr tė rritur,
Princi i kėngės shqipe, poemė pėr tė rinj,
1981 , (poemė pėr tė rinj),
Poema pėr Bujanocin, pėr tė rinj,
Panteoni i Parnasit, poezi pėr tė rinj,
Djepi i shqipes, tregime pėr tė rinj,
Shpirti i dritės hyjnore, pėrkthyer dhe botuar
nė gjuhėn rumune,
Sufletul Luminii Divine.
Dramat pėr fėmijė:
Shkolla e natės,
Fatbardha,
Dita e mėsuesit,
Bariu i vogėl,
Dryni i gojės, ,
Lulja e lirisė dhe
Maratoni.
Dramat pėr tė rritur:
E bukura dhe shtatė mjeshtrit,
Xhaxhi Enver,
Frika nga ferri dhe
Nata e tmerrit.
Vigan Epoke, ėshtė poemė pėr tė rinj kushtuar
komandantit legjendar, Adem Jasharit,
Koka e shtrenjtė e majorit, roman pėr tė
rritur,
Nė jugun e mallit tonė, poemė pėr tė rinj,
Nėn qiellin e tokės sė ndarė, sonete pėr tė
rritur, ku ėshtė pėrfshirė edhe njė kurorė sonetesh.
Gruaja e drejtorit, roman pėr tė rritur dhe
Me buzėqeshjen e njė Agimi, tingėllima pėr tė
rritur.
Miku i panjohur roman pėr tė rritur,
Nė plazhin e madh tė Ulqinit, dramė pėr tė
rritur
Katėr kurora sonetike, pėr fėmijė!
Pėr krijimtarinė e tij kanė shkruar kritikėt:
Prof. dr. Shyqri Galica, Ramadan Musliu, Abdullah Konushevci, Jakup Ceraja,
Jonuz Fetahaj, prof. dr.Agim Deva, Ragip Sylaj, Selim Krasniqi, Baki Ymeri,
Sylė Osmanaj, Riza Graiēevci dhe Naim Maqedonci, ndėrsa, nga studiuesit e
huaj: Monika Mureshan dhe Marias Qelaru, kritikė rumunė!
Veli Veliu jeton nė Prishtinė dhe ėshtė anėtar i
Lidhjes sė Shkrimtarėve tė Kosovės.
MĖ E BUKURA
Tė gjitha femrat
Janė tė bukura!
Mė e bukura e tė bukurave
- E dashura ime!
Me pamjen e shėmtuar
Janė vetėm shtrigat,
Qė i helmojnė gjithnjė
Shpirtrat e pafat!
DASHURIA
Pėrherė dėshirojmė tė na befasojė me diēka,
Kur na qaset pėrmallshėm bota ėshtė e jona!
Fryma e saj e ngrohtė ndez zjarre tė mėdha,
Thellė nėpėr damarė, a mbyllet prore jehona!?
Nga udhėt e gjata sa herė kthehemi tė heshtur,
Diēka tė panjohur nė pritjen e re zbuluam!
Mes buzėve tė etura trėndafili i posa ēelur,
Dridhemi dhe vetėm qetėsi tė thellė du
HAKMARRJE E EGĖR
Pėrtej tokės sė heshtur
Deti i trazuar i fjalėve!
Palca e guri e ndezur
Nga goditjet e valėve!
Valėt e hakmarrjes sė egėr
i hapin plagėt mė tė thella!
Inati, qė nga koha e vjetėr,
Ta kujtojnė jetėn nė shpella!
Pėrtej vatrės sė shuar
Mallkimi tė ndjek pas!
Me dhėmbėt e shtrėnguar
Tepėr i rreptė njė vrasės!
Pushoi kėnga vendēe,
Tingulli i fundit u shua!
Pėr zjarrin e njė etje
Nuk mjafton njė krua!
KATEDRALJA E PRISHTINĖS
Fytyrat tona engjėllore tė qeshura mė nė fund,
Ėndrra shekullore lėshon shtat pėr ēdo ditė!
Nė gjirin e tokės Nėnė gėrmohet gjithkund
mbi errėsirėn e mureve antike tė hidhet dritė!
Me Nėnėn Terezė Kosova lulen e ballit lart,
Udhėt e sheshet e lirisė mbushen me pėrmendore!
Gjergji i Gjon Kastriotit mbi kalė me shpatė,
Tokėn e gjakut e lidhi me mbretėrinė qiellore!
Me Katedralen Prishtina shumė mė e bukur,
Shenjat e shenjta tė gdhendura nė lisa e nė gurė,
Deri nė kohėn tonė janė ruajtur pa u zhdukur!
Nga dora e huaj s do tė rrėnohen mė kurrė!
DRENUSHĖ E DRENICĖS
Natė e ferrit, e lodhur i mbyll ngadalė sytė,
Unė u ula te koka jote -roje besnike drite!
Tė ndiej si marrin frymė thellė mushkėritė,
Drenushė e Drenicės e pėrndjekur nėpėr vite!
FAQEZIU
Grykės i pashpirt. I nxiste sherret,
Pėr sė gjalli i hėngri tė tjerėt!
Prapa shpine gjithnjė foli,
Me ferra e mbyllte ēdo shteg!
As vetvetja nuk i doli
Derisa e bėri dheun breg!
Nė udhėn e pikėllimit,
Skaj lagje sė mjerimit
Njė nga njė u shpėrndan natėn
Tė mėrdhirė sė ftohti!
Mbuloi balta baltėn,
Asnjė pikė loti!
RINI E PLEQĖRISĖ
Trotuarit duke ecur ngadalė,
M u shkurtuan kėmbėt, nisi vallėzimi!
Toka u dridh pėrnjėherė, vallė?
Rruga e madhe pa shenja shqetėsimi!
Dridhja ndodhi brenda meje,
Nė shpirt u shthur ēerdhja e qetėsisė!
Njė shigjetė mė goditi nė heshtje
Nė pragun rinor tė pleqėrisė!
|
