Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

Vegėza

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZĖRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRĖ

ZĖRI I AMERIKĖS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHĖNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Parapsikologji 2 - UFO-t / JASHTĖTOKĖSORĖT (3)

Pėrgatiti: Shefki OLLOMANI

Pjesa e tretė

UFO-t / JASHTĖTOKĖSORĖT (4)

       Nga tė gjitha librat qė janė shkuar, ėshtė e sakėt tė thuhet se mė kontraversja ėshtė “Final Events”. Ajo ka tė bėj me punėn dhe grupet e teorive kuazi zyrtare brenda qeverisė sė SHBA-ve qė besojnė se misteri i UFO-ve ka origjinė nga djalli.

 

 

 

              19. Teoria Roswell: Edhe sa skenarė pėr tė?

 

               Kthehemi pėrsėri nė janar tė kėtij vit kur u botua njė shkrim me titull “Roswell: Realitet tė shumėfishta dhe MIB”. Duket njė skenar kontravers se sa shumė ndėrrimi nė atė ēfarė ne e perceptojmė si “realitet” qė mund tė shihen mė shumė se njė teori pėr aferėn Roswell. Ky artikull duket spekulativ pėr nga natyra, por ka provokuar opinione interesante. Po ashtu ka ngritur njė pyetje: saktėsisht edhe sa teori duhet tė shkruhen pėr atė ēfarė ndodhi nė Foster Ranch nė verėn e 1947-ės nė New Mexico? Pėrgjigja ėshtė: njė ferr e mė shumė! E jashtėzakonshme!

               Pėrderisa disa teori janė shumė mirė tė njohura – disa prej tyre tashmė janė bėrė legjendare – tė tjerat janė shumė larg nga kjo. Me kėtė nė mendje, besohet se ėshtė njė ide qė paraqet, njėherė dhe tė gjitha, nė shumė skenare tė ndryshme tė vėrtetėn qė fshihet pas enigmės Roswell.

               Askush nuk e vė nė debat qė njė pėrplasja nė tokė ndodhi nė New Mexico nė fillim tė muajit korrik tė vitit 1947 – zyrtarisht mė e madhja nė botė. Nė tė vėrtetė, historia ka treguar se pak kohė pas aksidentit, Mack Brazel u pengua nė njė shumė tė madhe tė materialėve nė Foster Ranch (po ashtu nė njė numėr tė madh tė kufomave tė pazakonshme), qė sipas njė komunikate pėr shtyp tė Armatės Ajrore tė Roswell qė thanė se nuk ishte asgjė tjetėr pos njė “disku fluturues”.

               Natyrisht, kjo ndodhi mė pak se dy javė kur piloti i famshėm Keneth Arnold i kishte parė UFO-tė nė malet Cascade tė shtetit tė Washingtonit – njė ngjarje qė ai e kishte pėrshkruar si lindje tė “pjatave fluturuese”. Sot, kanė kaluar shumė dekada qė nga “koha moderne” qė raportet pėr UFO-tė vėzhgohen – diēka e cila lejon tė bėhet njė teori eksterritoriale qė po zhvillohet dhe po pėrkrahet gjerėsisht.

               Por, ėshtė vėshtirė tė themi me siguri se zgjerimi i kėtij koncepti tė “pjatave fluturuese -anije tė alienėve” ėshtė pranuar gjerėsisht pėr mė pak se dy javė kur kishte folur Arnold. Me fjalė tė tjera, kur ushtria tha: Po, ne kemi zbuluar pjata fluturuese, kjo do tė thotė se ata kanė pasur nė duart e tyre mjete jashtėtokėsore. Nė anėn tjetėr, kjo po ashtu mund tė interpretohet edhe kėshtu: Ne kemi zbuluar njė tufė tė mbetjeve tė anijeve qė mendojmė se janė tė lidhura me gjėra tė panjohur pėr njerėzit e botės tjetėr e tė cilėt janė parė javėn e parė apo tė dytė pas incidentit.

               Pavarėsisht se cili skenar ėshtė korrekt, megjithatė, ėshtė i pamohueshėm fakti qė janė zbuluar pjata fluturuese qė ekzistojnė – e cila ėshtė vetėm njė gjė nga shumė tė tjera qė e bėjnė rastin Roswell intrigues. Ėshtė po ashtu njė fakt qė shumė pak ceket gjatė kėsaj kohe, tregimi pėr pjatat fluturuese ėshtė mohuar dhe ėshtė pėrdor njė skenar tjetėr i shpjegimit tė saj.

               Ka pasur dy shpjegime nė dy ditė. Nė teoritė qė kanė dalė gjatė viteve, kemi njė duzinė apo janė shpalosur edhe teori tė tjera – disa janė mė shumė mė tė besueshme se tė tjerat.

               Nė njė rregull jo tė thjesht, kėtu kemi disa teori qė nuk kanė tė bėjnė mė anijet e jashtėtokėsorėve por me disa balona pėr motin.

 

               Njė bombė atomike

               I ndjeri Jim Keith ishte autori i njė numėr tė madh tė librave konspirative qė kishin temė UFO-t, pėrfshirė librat “Casebook on the Men in Black”; “The Octopus” (nė bashkautorėsi me Kenn Thomas); dhe “Black Helicopters Over America”. Nė njė artikull tė shkurtėr Roswell UFO Bombsehll, Keith ka pėrshkruar njė takim me “njė studiues dhe ligjėrues nė shkollėn e inxhinierisė nė New Mexico” i cili ka treguar tė vėrtetėn e tij qė di pėr Roswell. Nė atė ēfarė i ėshtė thėnė Keithit, ajo shpjegohet kėshtu: “Sipas burimeve tė mija, tregimi i vėrtetė qė fshihet pas ndeshjes me UFO nė fakt ėshtė njė aksident qė pėrfshinė njė fluturake B-29 qė vinte nga baza ajrore e armatės nė Sandit tė Roswell...thonė burime e mija qė mund tė jetė edhe njė bombė atomike apo njė term pėr “trajtėn e bombės”, apo “trajtėn e testit” pėr gėzhojėn e armės nukleare duke ja zvogėluar asaj aftėsitė dhe kapacitetin eksploziv tė saj, ndonjėherė duke e vlerėsuar me peshėn e qė aksidentalisht ka shpėrthyer nė zonėn ajrore nė mes tė Sandia dhe Roswell. Bashkė me bombėn, fletėt metalike janė pėrdorur pėr mos tė haset nė opinion pėrkufizohet me termin shkencorė “Chaff” qė po ashtu ka dėshtuar.

 

               Civilizimet nėntokėsore

               Mė 2010, shtėpia botuese “Anomalist Books” botojė librin e fundit tė Mac Tonnies: “The Cryptoterrestrials”. Njė libėr qė provokon shumė dhe flet thellė pėr kontraversėt nė masat e baraspeshuara, ku libri fokusohet nė idenė qė UFO-tė nuk janė produkt i garave tė alienėve, por janė shumė antik, njerėz tė tokės qė jetojnė thellė nė nėntokė dhe tė cilėt maskohen si jashtėtokėsorė pėr ta kamufluar identitetin e tyre tė vėrtetė.

               Tonnies spekulon qė Cryptoterrestrials (Kriptonėt tokėsorė) duken shumė tė shkatėrruar, por shfrytėzojnė hilet, teknologjinė e stilit tė halogramėve dhe nė momente tė caktuar na sugjerojnė ato ndryshe. Ai madje teorizon se ata mund tė pėrdorin me mjeshtėri anijet e balonave tė motit. Kjo kuptohet shumė mirė – qė Cryptoterrestrials pėrdorin balona pėr tė maskuar misionet e tyre. “Ndoshta mjeti i Roswell nuk ishte i teknologjisė sė lartė. Mund tė ishte njė vėzhgues balonė qė ėshtė sjell nga era, por logjikisht ai nuk ishte duke e pėrcjell mjetin tonė”, thotė Tonnies.

 

               Stalini, Mengele dhe eksperimentet sekrete

               Libri i Annie Jacobsen “Area 51 : An Uncensored History of America’s Top Secret Military Base” shkaktoi debat tė madh kur u botua mė 2011, kryesisht pėr njė arsye specifike. Libri pėrfshinte njė tregim qė thoshte se aeroplani i Roswell dhe trupat aty, nė realitet, ishin krijime djallėzore tė njė pakti Faustian nė mes tė nazistėve famėkeq (pra “engjė” tė vdekjes), krijesa tė Dr. Josef Mengele dhe kryeministrit sovjetik Joseph Stalin.

               Qėllimi i kėsaj ishte plani i parė pėr Luftėn e Ftohtė: qė tė fus SHBA-tė nė njė panik tė Luftės Botėrore duke u pėrpjekur qė ta bind qeverinė e SHBA-ve qė alienėt po na pushtojnė. Si funksionon ky plan? Duke bėrė fėmijė tė deformuar (qė ishte njė specialitet i ēmendur i Mengeles) dhe duke i futur ata brenda anijeve futuristike tė dizajnuar nė mėnyrė brilante nga ekspertėt e aviacionit rusė, vėllezėrit Horten dhe mandej tė bindet SHBA pėr origjinėn e alienėve. Fatkeqėsisht Stalini dhe ky konspiracion i tij dėshtuan kur nė New Mexico bėn ndeshje tė dy avionėt duke pasur panik tė madh, por shumė shpejt kjo punė u mbyll nga autoritetet e ushtrisė amerikane.

 

 

               Demonėt nga ferri

               Nga tė gjitha librat qė janė shkuar, ėshtė e sakėt tė thuhet se mė kontraversja ėshtė “Final Events”. Ajo ka tė bėj me punėn dhe grupet e teorive kuazi zyrtare brenda qeverisė sė SHBA-ve qė besojnė se misteri i UFO-ve ka origjinė nga djalli. Po, bishti si tėrfurk, brinjėt, gropat me zjarr, madje edhe kokat tjerrėse – apo gjėra tė tjera. Duhet tė theksohet qė konkluzionet e kėtij grupi kryesisht janė shtyrė pėrpara me fjalė se sa kanė pasur ndonjė provė tė fortė.

               Njė nga konkluzionet e grupit – qė e quan vetėn “Collins Elite” – ishte se si Roswell ishte asgjė tjetėr pėrveē njė Kali i Trojės brilant. Pėr shumė anėtarė tė Collins Elite, demonėt mashtrues saktėsisht pėrdorėn si “alkimi kozmetike” pėr tė krijuar tė ashtuquajturėn “metal i kujtesės” qė ėshtė zbuluar nga Brazel dhe Foster Ranch dhe trupave tė tjerė kuriozė – apo pjesėve tė trupit – qė ishte njė hile e mprehtė, rrėzim nė njė etapė i dizajnuar se jashtėtokėsorėt janė nė mesin tonė, por nė tė vėrtetė aty pasues ėshtė Djalli.

 

               Rrėzimi i V-2

               Edhe pse nuk ėshtė aktive nė komunitetin e UFO-ve, Timothy Cooper provokoi njė debat tė ashpėr mė 1990, duke ju falėnderuar njė trupi gjoja tė njė pike qė supozohet se ėshtė njė sekret i sigurisė sė lartė, njė dokumentacioni nė posedimin e tij qė ka tė bėj gjithēka nga rrėzimi i anijes dhe autopsisė sė trupave tė UFO-ve dhe pėr me keq vdekja e UFO-ve ka edhe njė virus vdekjeprurės qė shpėrndahet nė hapėsirė. Nė njė tė tillė dokument – i titulluar UFO Reports and Classified Projects – ofron njė shpjegim qė s’ka tė bėj me UFO dhe atė qė ka ndodhur nė Roswell. Nė njė ekstrakt tė besueshėm shkruan kėshtu:

               Njė projekt qė ishte duke u zhvilluar nė atė kohė pėrfshin rihyrjen e mjeteve nė vendet qė ka radium apo materiale radioaktive qė kombinohet me agjentė biokimikė tė zhvilluar nga I.G Farben qė do tė pėrdoreshin nga aleanca nė rast tė ndonjė sulmi nė Normandi mė 1944. Kur koka e raketės V-2 u mbush u pėrplas afėr qytetit Corona, New Mexico mė 4 korrik 1947, koka e raketės nuk eksplodoi dhe ngarkesa vdekjeprurėse e elementeve tė saj ishte e njė arme speciale por ajo u riaktualizua pasi qė radarėt ishin tė ndalur.

 

               Imitimet e Roswell

               Kur personali i Forcave tė Armatosura Ajrore Roswell kishte lajmėruar, nė korrik tė 1947, se ata kanė zbuluar njė disk fluturues, njė gjė mungoi 100 pėr qind: pėrmendja e trupave. Ėshtė e panevojshme tė themi qė nga pikėpamja e trupave po ashtu ka munguar dhe nuk ishte vetėm njė balon matės i kohės. Pikėpamja e trupit po ashtu ėshtė mohuar edhe nga Forcat ajrore nė korrik tė 1994 nė Roswell (e kishin titulluar Hulumtim pėr Forcat ajrore dhe incidenti Roswell) ku aty nė disa ekstrakte shkruan: “Duhet tė theksohet kėtu qė ka pak pėr tu kujtuar nga ky raport pėr tė vėrtetat e tė ashtuquajturave “trupa aliene”. Mbetjet e anijes ishin nga projekti Mogul i balonės. Nuk kishte asnjė “alien” pasagjer aty”.

               Tri vite mė vonė, megjithatė, gjėrat ndryshuan. Nė njė dokument tė ri – Raporti Roswell: Case Closed – thuhet: “Alienėt janė parė nė shkretėtirėn e New Mexicos qė ishin ndoshta njė test imitues antropomorf qė ėshtė bėrė nga Forcat Ajrore Amerikane me zhvillim tė balonave pėr hulumtime shkencore...raportet nga njėsitė ushtarake kanė arritur shpejt nė vendin e ngjarjes sė diskut fluturues pėr ta fshehur pjatėn nga njerėzit qė e kanė pėrshkruar me saktėsi atė fshehje qė Forcat Ajrore e quajnė imitim antropomorf pėr operacione tė fshehta”.

 

 

               20. Ja pse nuk jemi vetėm nė Univers

 

               Hapėsira – “Bijtė e yjeve – Hipoteza dhe sugjerime pėr jetėn jashtėtokėsore”, kjo do tė jetė tema interesante, e cila do tė mbledhė mė shumė se 42 ekspertė ndėrkombėtarė tė ufologjisė pėr tė folur mbi mundėsinė e ekzistencės sė formave tė tjera tė jetėve nė Univers

               Kushedi sa herė e keni admiruar qiellin gjatė natės! Por a keni provuar tė imagjinoni ndonjėherė pėrtej asaj qė keni parė?! – Mendojeni pak: nė Rrugėn e Qumėshtit ka 400 miliardė yje, 100 miliardė tė tjerė nė sistemin diellor dhe 8 miliardė planetė tė ngjashėm me tanėt; tani shumėzojini tė gjithė me 200 miliardė – numrin e vlerėsuar tė galaktikave tė pranishme nė tėrė kozmosin – dhe me siguri, ju do tė keni njė ide tė paqartė pafundėsie qė ju rrethon.

               Pra, nė kėto kushte, a mund tė mendojmė ende se jemi tė vetmit nė Univers? – Sigurisht, kėtė gjė nuk e mendojnė shkencėtarėt, astronautėt, astrofizikanėt, astrobiologėt, qė prej vitesh tashmė shkojnė pėr “gjueti” planetėsh alienė (tė huaj) potencialisht tė banueshėm apo pothuajse tė banueshėm. NASA garanton se brenda 20 vjetėve do tė arrihet nė “destinacion”: ne do tė gjejmė jetėn e parė jashtėtokėsore dhe do tė zbulojmė se nuk jemi tė vetmit “qiramarrės” nė kozmos. Nė tė vėrtetė, ekzistenca e qytetėrimeve tė tjera teknologjikisht tė avancuara, ka qenė prej kohėsh para syve tanė, nė njė kohė kur skeptikėt kundėrshtojnė mungesėn e provave objektive! – “Tė thuash se nuk ekzistojnė prova tė prezencės sė UFO-ve, nuk ėshtė aspak korrekte.

               Ndoshta nuk kemi nė dispozicion tė gjitha mbetjet e njė disku fluturues apo tė indeve biologjike jashtėtokėsore pėr t’u analizuar, por ama ne kemi qindra dėshmitarė”, thotė pėr shembull Pablo Ejo (Pablo Ayo). “Ka persona qė kanė parė ose kanė folur me tė huajt e botėve tė tjera, qė kanė diktuar anije kozmike apo kanė mundur tė gjejnė dhe tė kapin me duar copa tė tyre. Prej tyre ka edhe njerėz shumė tė kualifikuar e shumė tė pėrgatitur, me njė begraund tė madh profesional: pilotė avionėsh, astronautė, shkencėtarė dhe kimistė (mes tė cilėve edhe njėri i vlerėsuar me ēmimin ‘Nobel’), personalitete tė botės politike, si senatorė, guvernatorė, ministra, madje edhe kryetarė shtetesh. Nė kėtė renditje, nuk mungojnė as edhe agjentėt e shėrbimeve dhe ish-ushtarė tė grupeve tė destinuara nė operacione speciale, me dokumente, tė cilat tregojnė statusin e tyre profesional. Pra, kur ministrat e Mbrojtjes, kryetarėt e shteteve apo drejtorė tė zyrave tė inteligjencės thonė se UFO-t janė njė problem serioz, mbase duhet tė reflektojmė”.

               Eyo, shkrimtari dhe i shumėnjohuri pėr njė publik tė gjerė me pjesėmarrjen e tij nė emisionin italian “Mistero”, ishte njė nga folėsit e takimit tė dytė ndėrkombėtar tė ekzobiologjisė, i organizuar gjatė kėtyre ditėve nė qytetin milanez nė bashkėpunim me njė blog italian. Ndėrkohė, “Bijė tė yjeve – Hipoteza dhe sugjerime mbi jetėn jashtėtokėsore”, do tė jetė tema qė mė 27 dhe 28 shtator do tė diskutohet nga ekspertė dhe studiues, pėr tė analizuar fenomenin nga kėndvėshtrime tė ndryshme.

               Peter Robins (Peter Robbins) do tė referojė mbi prapaskenat e incidentit tė Rendlesham Forest, “rastin ufologjik mė domethėnės dhe tė mirėdokumentuar tė Britanisė sė Madhe”, sipas studiuesit nga Nju Jorku, i cili e ka studiuar kėtė rast pėr pothuajse 25 vjet. Robins ėshtė autor i librit “Left at East Gate”, tė cilin e ka bashkėshkruar me Lerri Uaren (Larry Warren), dėshmitarin okular tė asaj historie tė ēuditshme. “Ishte dhjetori i vitit 1980, kur, pėr tre net me radhė, ushtarėt dhe zyrtarėt e bazės ushtarake nė Bentwaters, e gjetėn veten para njė objekti fluturues tė paidentifikuar! Ngjarja i pėrfshiu pothuajse tė gjithė, kėrkuesit pėr UFO-t, dėshmitarėt ushtarakė dhe civilė, ndėrsa pėr tė u krijuan letra dhe dokumente, provat fotografike dhe fizike absolutisht bindėse.

               Po kėshtu, nė vendngjarje ishte edhe Inteligjenca Amerikane, si dhe forca tė tjera speciale, pėr tė bėrė kontrollin e personave tė pėrfshirė”, thotė autori. Po kėshtu, njė rrėfim interesant pėr kėtė temė e kanė edhe gazetarėt Vinēenco Sinapi dhe Leo Petrili (Vincenzo Sinapi e Lao Petrilli) me librin “UFO, dosieri italian” i cili ka arritur njė sukses tė madh. “Ėshtė njė libėr qė i mbledh tė gjitha dokumentet e arkivuara tė Departamentit tė Pėrgjithshėm tė Sigurimit Aeronautikė nė 40 vitet e fundit, qė nga viti 1972 deri nė vitin 2013. Aty ka relacione dhe dėshmi direkte, transkriptime me zė, skica tė bėra me dorė, foto etj. Nė kėtė libėr gjenden gjithashtu 445 firma tė certifikuara me vulėn e objekteve fluturuese tė paidentifikuara. Ne i kemi riprodhuar besnikėrisht kėto dokumente. Disa episode, veēanėrisht ato tė raportuara nga pilotė ushtarakė, janė me tė vėrtetė tė mahnitshme”, thotė njėri prej gazetarėve. Mes rasteve mė tė ēuditshme tė viteve tė fundit, janė me siguri ngjarjet e ndodhura nė njė vend tė vogėl tė Italisė, nė Valmalenco.

               “Nė kėtė luginė, janė tė shumtė ata tė cilėt dėshmojnė se kanė parė disqe fluturuese, ndėrsa disa tė tjerė madje kanė parė edhe subjekte tė tjera tė huaja apo alienė. Njė fenomenologji e mbėshtetur nga qindra fotografi, tė gjitha pėr t’u verifikuar”, thotė Marko Baldini, njė nga themeluesit e GAUS (grup akademik ufologjik), i cili ka kryer njė studim tė gjerė tė atij vendi, duke dėgjuar dėshmitarėt okularė dhe duke mbledhur materiale fotografike. Nė takimin “Bijtė e yjeve” do tė jetė i pranishėm Baldini. “UFO-t ekzistojnė, janė realė dhe fryt i njė teknologjie tė avancuar. Ndaj, edhe pse nuk e dimė se nga vijnė, nuk mund tė shtiremi mė se nuk ekzistojnė”, thotė njė nga ufologėt mė tė njohur italianė, Roberto Pinoti, sociologu dhe autori i dhjetėra librave mbi kėtė argument.

               Ai do tė pėrmbyllė tė dielėn e 28 shtatorit edhe takimin nė fjalė. Pėr shumė ditė me radhė, 42 ekspertė ndėrkombėtarė kanė biseduar rreth kėsaj tematike, duke sjellė nė vėmendjen e mediave dokumente qė duket se provojnė praninė e jashtėtokėsorėve nė planetin tonė. Pra, mė 27 dhe 28 shtator, tė pasionuarit pas ēėshtjeve tė hapėsirės, do tė kenė mundėsi tė njihen me tė gjitha tė rejat e kėrkimeve urologjike, tė shohin videot e fundit dhe tė dėgjojnė rrėfimet e protagonistėve. Gjuetia pėr specie inteligjente jashtė planetit tonė, mund tė duket si njė ide e lėvruar vetėm nga letėrsia fantastiko-shkencore apo bota e kinemasė, por, nė fakt, ėshtė diēka qė ndodh edhe nė jetėn reale.

               Sonda tė ndryshme tė NASA-s ka kohė qė i janė kushtuar kėrkimit tė planetėve jashtė sistemit tonė diellor dhe astronomėt presin qė tė dėgjojnė herėt ose vonė ndonjė mesazh tė “postuar” nga hapėsira e pafund. Dhe imagjinoni se si do tė ndihemi ditėn kur mė nė fund, do tė kemi provėn qė nuk jemi tė vetėm nė univers, por pjesė e njė bashkėsie tė madhe galaktikash, sistemesh, planetėsh ku gjallon jeta dhe forma tė ndryshme tė saj. Do tė ishte njė gjė vėrtet frymėzuese “Gjuetia” mė e madhe dhe mė aktive pėr jashtėtokėsorėt dhe jetėn jashtėtokėsore qė ka nisur nė vitin 1960, kur Frank Drejk (Frank Drake) vendosi teleskopin e tij nga Virxhinia e Shteteve tė Bashkuara tė Amerikės, drejt yllit Tau Ceti. Ai ishte nė kėrkim tė sinjaleve anormale tė radios, qė mund tė dėrgoheshin drejt Tokės nga planetė me jetė inteligjente. Ideja e tij mė pas u vendos nė themel tė punės kėrkimore shkencore tė SETI-t, institucionit amerikan tė lartpėrmendur, domethėnia e inicialeve tė tė cilit ėshtė: Instituti pėr Kėrkimin e Inteligjencės Jashtėtokėsore. Nė kėtė institut u vendosėn radarėt e parė dhe teleskopėt e fuqive tė mėdha dhe madje jo vetėm nė kėtė institut, por nė pika tė ndryshme tė globit, nė mėnyrė qė tė vėzhgoheshin qiejt pėr tė kapur ndonjė sinjal tė mundshėm. Por pėr 50 vjet qė nga themelimi i kėtij instituti, qielli ka pėrcjellė vetėm heshtje.

               Pėr sa i pėrket “gjuetisė” sė alienėve, ajo ėshtė diēka qė paraqet njė numėr komplikacionesh tė natyrave tė ndryshme. Njėra prej tyre ėshtė distanca. Nėse fqinji ynė mė i afėrt me forma jete inteligjente, do tė ndodhej 1000 vite dritė larg, neve do tė na duhej njė mijėvjeēar i tėrė pėr tė marrė njė mesazh prej tyre dhe anasjelltas, pėr tė dėrguar mbrapsht njė mesazh pėrgjigjeje. Nė fillim tė punės sė SETI-t, astronomėt ishin pėrqendruar nė kėrkimin e planetėve tė ngjashėm me planetin tonė. Ideja ishte qė duke qenė se kushtet nė planetin tonė ishin tė favorshme pėr lindjen e jetės, atėherė kushte tė ngjashme gjetkė mund tė ishin gjithashtu tė favorshme pėr jetėn. Pra, nė atė kohė u nisėn tė kėrkonin njė planet tė ngjashėm pėr nga pėrmasat dhe pėrbėrja me planetin tonė.

               Por, nė fakt, tashmė ėshtė e qartė se nuk ėshtė e domosdoshme tė jesh si Toka pėr tė pasur jetė. Sigurisht se me kalimin e kohės, u kuptua se nuk jemi ne kriteri pėr tė vlerėsuar mundėsinė apo mundėsinė e jetės dhe se jeta mund tė zhvillohej edhe nė kushte tepėr tė ndryshme nga ato tė planetit tonė, pra nga kushtet qė ne i quajmė tė mundshme pėr jetėn. Kėshtu, ndėrsa te ne, jeta ekziston nė tokė dhe nė det, nė njė planet gjigant gazi, pėr shembull, ajo mund tė ekzistojė edhe nė atmosferė. Paul Davis, njė astrofizikan i Universitetit tė Arizonės, argumenton se truri i jashtėtokėsorėve mund tė ketė njė arkitekturė tėrėsisht tė ndryshme nga ai njerėzor. Ajo ēka pėr ne mund tė konceptohet si e bukur dhe e mrekullueshme, pėr ta mund tė ketė njė kuptim tėrėsisht tė kundėrt. Ėshtė diēka qė nuk mund ta parashikosh dhe, mbi tė gjitha, nuk mund ta gjykosh nga njė kėndvėshtrim tėrėsisht njerėzor. Alienėt janė alienė, nėse ekzistojnė dhe do tė ishte gabim qė tė mendonim se janė si ne. Pa dyshim, qė disa nga pėrgjigjet pėr rebuset e shumtė qė rrethojnė kėto ēėshtje do tė merren dhjetėvjeēarėt e ardhshėm. Kėrkuesit qė merren ēdo ditė me kėto ēėshtje, janė astrobiologėt qė punojnė nė njė fushė qė po pėrsoset gjithnjė e mė shumė me daljen e teknologjive qė mundėsojnė thellėsinė e kėtyre kėrkimeve nė eksplorimin e hapėsirės. Shkencėtarėt kanė zbuluar planetėt e parė ekstrasolarė nė fillim tė viteve ‘90 dhe deri mė tani, numri i tyre ėshtė rritur ndjeshėm. Sot, shkencėtarėt njohin 443 planetė qė orbitojnė rreth 350 yjesh.

               Pjesa mė e madhe e tyre janė gjigantė tė mėdhenj gazi. Nė vitin 2009, NASA lanēoi satelitin “Kepler”, i projektuar specifikisht nė kėrkimin e planetėve tė ngjashėm me Tokėn. Gjeneratat e ardhshme tė teleskopėve tokėsorė, tė tillė si ai qė pritet tė ndėrtohet nga europianėt e qė do tė ketė njė shikueshmėri dhe depėrtueshmėri jashtėzakonisht tė lartė, mund tė fillojnė punėn e tyre pas 20 vitesh dhe fuqia e tyre do tė arrijė qė tė sjellė pamje edhe tė vetė atmosferės sė planetėve qė fokuson e madje do tė bėjė edhe analiza kimike tė elementeve tė ndryshme nė kėrkim tė jetės. Instituti SETI, gjithashtu po merret edhe me ndėrtimin e njė aparati shumė tė ēmueshėm: Shigjeta Allen e financuar nga fondacioni “Paul Allen”, bashkėthemelues i “Microsoft” me njė vlerė 11 milionė dollarė. Ai do tė ketė 42 antena tė fuqishme dhe 300 pjata satelitore.

               Gjatė gjithė viteve qė SETI ka funksionuar dhe ėshtė marrė pikėrisht me objektivin kryesor: atė tė kėrkimit tė jetės jashtėtokėsore, ai ka vėrejtur me kujdes rreth 1000 sisteme yjore. Por, me futjen nė pėrdorim tė teknologjive mė tė fundit, ndėr tė cilat edhe ajo e sipėrpėrmendur, ky numėr yjesh do tė mund tė kontrollohet pėr njė periudhė dy deri nė trevjeēare. Pra, sasia e hapėsirės qė do tė kontrollohet pėr shenja jete dhe jashtėtokėsorė, do tė jetė shumė mė e madhe se ajo deri mė tani.

 

 

       Fund i pjesės sė tretė

 

       Nga libri nė dorėshkrim "UFO-t dhe lufta e Dulēes"

 

(1)     (2)     (3)