Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Bhagwan Shree Rajneesh - OSHO

 Shqipëroi: Valdet FETAHU 

SOKRATI EDHE PAS 25 SHEKUJSH PRAPË DO TË HELMOHEJ (1)

Kapitulli i trembëdhjetë i ligjërimeve të filozofit të madh Indian, OSHO (marr nga libri “Sokrati edhe pas 25 shekujsh prapë do të helmohej”, që është në përkthim e sipër nga V. Fetahu), që u mbajt në Greqi prej datës 19/02/86 deri më 15/04/86

KAPITULLI 13

Rritne vetëdijen tuaj

            25 shkurt 1986 pasdite

            Pyetja e parë

            Duket se rregullat shoqërore janë nevojë bazike për qeniet njerëzore. Ende asnjë shoqëri nuk e ka ndihmuar individin ta realizojë vetveten. Ju lutemi a mund të na shpjegoni se çfarë lloj marrëdhënieje ekziston në mes individit dhe shoqërisë, dhe si mund t’i ndihmojnë ata njëri-tjetrit të zhvillohen?

            Kjo është një pyetje shumë komplekse, por shumë fundamentale gjithashtu. Në tërë ekzistencën, vetëm njeriu ka nevojë për rregulla. Asnjë kafshë tjetër nuk ka nevojë për rregulla.

            Gjëja e parë që duhet të kuptohet: ka diçka artificiale mbi rregullat. Arsyeja pse njeriu ka nevojë për to është se ai e ka braktisë qenien shtazarake dhe se ende nuk është bërë njeri, ai është në një harresë. Kjo është nevoja për të gjitha rregullat.

            Në qoftë se ai do të ishte një kafshë, nuk do të kishte nevojë. Kafshët jetojnë shumë mirë pa rregulla, kushtetuta, ligjet, gjykata. Në qoftë se njeriu vërtetë  bëhet njeri - jo vetëm në emër, por në realitet ...

            Shumë pak njerëz e kanë kuptuar këtë deri tash, për shembull, për njerëzit si Sokrati, Zaratustra, Bodidarma, nuk ka nevojë për ndonjë rregull. Ata janë mjaft vigjilent për të mos bërë ndonjë dëm askujt. Nuk ka nevojë për ligje, për asnjë kushtetutë. Nëse e gjithë shoqëria transformohet në një shoqëri autentike humane, do të ketë dashuri, por nuk do të ketë ligje.

            Problemi është se njeriut i nevojiten rregullat, ligjet, qeveritë, gjykatat, ushtritë, forcat policore, për shkak se ai e ka humbur sjelljen e natyrshme të tij të qenies shtazarake dhe ai nuk e ka fituar një tjetër status natyror përsëri. Ai është i vetëm në mes. Ai është askund. Ai është në një kaos. Për t’u mbikëqyrur ky kaos, të gjitha këto gjëra janë të domosdoshme.

            Problemi bëhet më kompleks, për shkak se këto forca të cilat kishin evoluar - religjionet, shtetet, gjykatat - për kontrollin e njeriut u bënë aq të fuqishme. Atyre duhej t’ju jepet pushtet, përndryshe si do ta kishin kontrollin? Pra, kemi ra në një robëri të vetes sonë. Pasi ata u bënë të fuqishëm ... tash ata nuk duan t’i braktisin interesat e tyre. Ata nuk duan njeriu të evoluojë.

            Ju po më pyetni se si njeriu dhe shoqëria, individi dhe komuniteti mund të zhvillohen, të evoluojnë. Ju nuk po e kuptoni tërë këtë problem. Nëse individi evoluon, shoqëria shpërbëhet. Shoqëria ekziston vetëm për shkak se individit nuk i lejohet të evoluojë. Dhe të gjitha këto pushtet kanë qenë për shekuj vetëm për ta mbikëqyrur individin, janë kënaqur në pushtetin e tyre, në prestigjin e tyre. Ata nuk janë të gatshme të lejojnë evoluimin e njeriut, të lejojnë që njeri të rritet në një pikë ku ata do të bëhen të padobishëm.

            Ka shumë situata të cilat do t’ju ndihmojnë për të kuptuar. Kjo ka ndodhur në Kinë, 25 shekuj më parë ...

            Lao Ce u bë shumë i famshëm, urtar, dhe ai ishte pa dyshim një nga njerëzit më të urtë ndonjëherë. Mbreti  i Kinës kërkoi prej tij me shumë modesti të bëhet udhëheqës i Gjykatës së Lartë, sepse askush nuk mund t’i udhëzojë ligjet e shtetit më të mirë se ai. Ai u përpoq të bindë mbretin: “Unë nuk jam njeri i drejtë”, por mbreti kishte këmbëngulur.

            Lao Ce thotë: “Nëse nuk më dëgjoni…atëherë një ditë në gjyq ju do të bindeni se nuk jam njeri i drejtë – për shkak se sistemi është i gabuar. Nga nderimi i madh unë nuk do ta them të vërtetën për ju. Ose unë mund të ekzistoj ose ligji, rregulli shoqëria juaj mund të ekzistojë. Po le ta provojmë.”

            Ditën e parë një vjedhës u soll në gjyq që kishte vjedhur pothuajse gjysmën e pasurisë të një pasaniku në kryeqytet. Lao Ce e dëgjoi rastin dhe pastaj tha se edhe vjedhësi edhe pasaniku të dytë shkojnë në burg për gjashtë muaj.

            Pasaniku tha: “Çka jeni duke thënë? Unë kam qenë i vjedhur, unë kam qenë i plaçkitur - dhe çfarë lloj drejtësie është kjo, që ju të më çoni në burg në kohëzgjatje të njëjtë si vjedhësin?”

            Lao Ce tha: “Unë jam pikërisht i padrejtë ndaj vjedhësit, ju duhet të jeni më gjatë në burg, sepse ju keni mbledhur aq shumë para, duke privuar aq shumë njerëz nga parat sa që me mija njerëz janë poshtë dhe ju jeni duke mbledhur e mbledhur para – për çfarë? Lakmia juaj e madhe ka krijuar këta vjedhës. Ju jeni përgjegjës. Krimi i parë është i juaji.”

            Logjika e Lao Ceut është absolutisht e qartë. Nëse do të ketë aq shumë të varfër e vetëm disa të pasur, ju nuk mund t’i ndaloni vjedhësit, ju nuk mund ta ndaloni vjedhjen. E vetmja mënyrë për ta ndaluar këtë është që të kemi shoqëri ku të gjithë kanë mjaftueshëm për t’i plotësuar nevojat e tij, dhe ku askush nuk akumulon panevojshëm vetëm nga lakmia.

            Pasaniku tha: “Para se të më çoni në burg unë dua ta shoh mbretin, sepse kjo nuk është sipas kushtetutës, kjo nuk është sipas ligjit të vendit.”

            Lao Ce tha: “Kjo është faji i kushtetutës dhe faji i ligjit të vendit. Unë nuk jam përgjegjës për këtë. Ju mund ta takoni mbretin.”

            Pasaniku i tha mbretit: “Dëgjoni, ky njeri duhet menjëherë të largohet nga ky post; ai është i rrezikshëm. Sot unë po shkoj në burg, nesër ju mund të gjendeni në burg. Nëse doni ta ruani veten; ky njeri do t’ju heq nga froni; ai është absolutisht i rrezikshëm. Dhe ai është shumë racional: atë që ai po e thotë është e vërtetë – unë mund ta kuptoj këtë – por ai do të na shkatërroj.”

            Mbreti e kuptoi atë jashtëzakonisht mirë. “Nëse ky njeri i pasur është kriminel, atëherë unë jam krimineli më i madh në këtë vend. Lao Ce nuk do të hezitojë të më çoj në burg.”

            Lao Ce u shkarkua nga posti i tij. Ai tha: “Unë ju kam thënë më herët, ju keni shpenzuar panevojshëm kohën time. Unë ju thashë se nuk jam njeri i drejtë. Realiteti është se, shoqëria juaj, ligji juaj, kushtetuta juaj nuk është kushtetutë e drejtë, nuk është ligj i drejtë. Juve ju duhen njerëzit e gabuar për ta udhëhequr tërë këtë sistem të gabuar.”

            Problemi është se forcat të cilat i kemi krijuar për ta mbajtur njeriun për të mos bie në kaos sot janë aq të fuqishme saqë ata nuk dëshirojnë t’ju lënë të lirë për t’u rritur – sepse nëse jeni të aftë për rritje, duke u bërë individ, të ndritur, të zgjuar dhe të vetëdijshëm, atëherë nuk do të ketë nevojë për gjithë këta njerëz. Të gjithë ata do ta humbin punën e tyre, dhe me punët e tyre, prestigjin e tyre, pushtetin e tyre, udhëheqjen e tyre, udhëheqje religjioze të  tyre, udhëheqjen kishtare të tyre - çdo gjë do të zhduket. Deri tash ata që ishin në fillim të nevojshëm për mbrojtje, tash u shndërruan në armiq të njerëzimit.  

            Qasja ime nuk është për të luftuar kundër këtyre njerëzve, për shkak se ata janë të fuqishëm, ata kanë ushtri, ata kanë para, ata kanë çdo gjë. Ju nuk mund të luftoni me ta, do të shkatërroheni. Mënyra e vetme të dilet nga kjo rrëmujë është që heshturazi ta filloni rritje e vetëdijes suaj, ata këtë nuk mund të parandalojnë me asnjë forcë. Në fakt ata nuk mund ta dinë edhe atë që po ndodh brenda teje.

            Unë ju jap alkiminë e transformimit të brendshëm.

            Ndryshon qenia juaj e brendshme. Dhe në momentin kur ju ndryshoni, plotësisht transformoheni, ju befas do ta shihni se jeni jashtë burgut, se më nuk jeni rob. Ju keni qenë rob shkaku i kaosit tuaj.

            Kjo ndodhi në revolucionin rus ...

            Në ditën e fitores së revolucionit, një grua kishte filluar të ecte në mes të rrugës në Moskë. Polici i tha: “Kjo nuk është e lejuar. Ju nuk mund të ecni në mes të rrugës.”

            Gruaja i tha: “Ne tash jemi të lirë.”

            Edhe në qoftë se jeni të lirë, ju keni për t’i ndjekur rregullat e trafikut, në të kundërtën trafiku do të bëhet i pamundur. Nëse automobilat dhe njerëzit shkojnë gjithkah kah ata duan, kthehen kudo që të duan, nuk e marrin asnjë shënim nga dritat, njerëzit thjesht do të futen në aksidente dhe do të vriten.

            Kjo do ta sjell ushtrinë brenda, për ta zbatuar ligjin ju duhet të ecni në të majtë apo në të djathtë, cilado që është zgjedhur nga shteti – por askush nuk mund të ecën në mes. Mandej çështja e armëve, ju keni për ta përcjellur…unë gjithmonë e kujtoj atë grua; ajo është shumë simbolike.

            Liria nuk do të thotë kaos.

            Liria do të thotë më shumë përgjegjësi, shumë përgjegjësi në mënyrë që askush nuk duhet të ndërhyjë në jetën tuaj. Kështu ju keni për t’u lënë të qetë, qeveria nuk duhet të interferojë me ju, policia nuk duhet të interferojë me ju, se ligji nuk ka të bëjë asgjë me ju - ju jeni thjesht jashtë botës së tyre.

            Kjo është qasje e mi nëse ju vërtet doni ta transformoni njerëzimin: çdo individ duhet të fillojë me rritjen e tij. Dhe në fakt turma nuk është e nevojshme për rritje. Rritja është diçka si një fëmija që rritet në barkun e nënës që është një: turma nuk është e nevojshme, nëna ka për të qenë vetëm e kujdesshme.

            Njeriu i ri ka për të lindur në ju.

            Ju duhet të bëheni mitër e njeriut të ri.

            Askush nuk do të vijë për të ditur për atë, dhe është më mirë që askush nuk  di në lidhje me këtë. Ju thjesht shkoni në punë dhe i bëni punët e zakonshme duke u bërë të zakonshëm, që jetoni në botën e zakonshme, thjesht jetoni jetë të zakonshme - jo duke u bërë revolucionarë, reaksionarë, punk apo nazistë. Kjo nuk do t’ju ndihmojë. Kjo është marrëzi e tejdukshme. Ajo është jashtë frustrimit, por ende është e çmendur. Shoqëria është e çmendur dhe nga frustrimi ju jeni bërë të çmendur.

            Shoqëria nuk ka frikë nga këta njerëz, shoqëria ka frikë vetëm nga njerëzit që mund të bëhen të përqendruar, të vetëdijshëm sepse ligjet bëhen të padobishëm për ta. Ata gjithmonë punojnë drejtë. Ata janë përtej kthetrave i të ashtuquajtur pushtet i interesit.

            Në qoftë se individi rritet, shoqëria do të zvogëlohet. Mënyra se si ata e kanë njohur shoqërinë - me qeveri, me ushtri, me gjykata, me policë, me burgje – shoqëria e tillë do të zvogëlohet.

            Natyrisht, sepse ka aq shumë qenie njerëzore, forma të reja të kolektivitetit do të vijnë në ekzistencë. Mua nuk do të më pëlqente ta quaj atë shoqëri, vetëm për t’iu shmangur konfuzionit midis fjalëve. Unë e quaj kolektivitetin e ri komunë. Fjala është e rëndësishme: kjo do të thotë një vend ku njerëzit nuk jetojnë vetëm së bashku, por ku njerëzit janë në bashkësi të thellë.

            Të jetohet së bashku është një gjë, ne po e bëjmë këtë: në çdo qytet, çdo qytezë, mijëra njerëz janë duke jetuar së bashku - por çfarë bashkësie është atje? Njerëzit nuk e njohin as fqinjin e tyre. Ata jetojnë në të njëjtin rrokaqiell, mijëra njerëz, dhe ata kurrë nuk arrijnë të mësojnë se janë duke jetuar në të njëjtën shtëpi.

            Kjo nuk është bashkësi, sepse aty nuk ka vëllazëri. Kjo është thjeshtë një turmë, jo një komunitet. Kështu që unë do të doja të zëvendësojnë fjalën ‘shoqëri’ me fjalën ‘komunë’.

            Shoqëria ka ekzistuar në disa parime themelore. Ju duhet të largohen prej tyre, përndryshe shoqëria nuk do të zhduket. Njësia e para dhe më e rëndësishmja e shoqërisë ka qenë familja: në qoftë se familja mbetet ashtu siç është, atëherë shoqëria nuk mund të zhduket, atëherë kisha nuk mund të zhduket, atëherë religjionet nuk mund të zhduken. Atëherë ne nuk mund ta krijojmë një botë, një njerëzim.

            Familjes psikologjikisht i ka skaduar afati. Ajo më nuk është siç ishte gjithmonë, ka qenë një kohë kur nuk kishte familje, njerëzit jetonin në fise. Familja erdhi në ekzistencë për shkak të pronës private. Kishte njerëz të pushtetshëm që arritën të kenë pronë private më shumë se kushdo tjetër, dhe ata donin që ajo të jetë për fëmijët e tyre.

            Deri më tash nuk ka pasur pyetje…burri dhe gruaja janë takuar nga dashuria. Nuk kishte as martesë as familje, por në një kohë kur erdhi prona në ekzistencë, burri u bë shumë posesiv ndaj gruas. Ai gjithashtu e ktheu gruan në pjesë të pronës.

            Në gjuhë indiane gruaja quhet pronë. Në Kinë gruaja aq shumë është pronësuar saqë edhe në qoftë se burri e kishte vrau gruan e tij ... nuk ka pasur ligj kundër tij, nuk është kryer krimi. Ju jeni absolutisht të lirë për të shkatërruar pronën tuaj: ju mund t’i digjini mobilet tuaja, ju mund ta digjni shtëpinë tuaj. Ky nuk është krim, kjo është shtëpia juaj. Ju mund ta vritni gruan tuaj ....

            Me pronësi private, gruaja gjithashtu u bë pronë private, dhe çdo strategji ishte përdorur në mënyrë që njeriu mund të jetë absolutisht i sigurt se fëmija që është i lindur nga gruaja e tij është me të vërtetë e tij. Tash, ky është një problem i vështirë: babai kurrë nuk mund të jetë absolutisht i sigurt, vetëm nëna këtë e di. Burri pothuajse krijoi çdo lloj barriere për lëvizjen e gruas që ajo të mos mund të vijë në kontakt me burrat e tjerë. Të gjitha mundësitë dhe të gjitha dyert janë të mbyllura.

            Nuk është një rastësi që vetëm gratë e vjetra shkojnë në kisha dhe tempuj, për shkak se është i vetmi vend që atyre iu lejua të shkojnë, duke e ditur shumë mirë që kisha është mbrojtës i familjes. Kishën e di shumë mirë se kur njëherë familja zhduket, edhe kisha zhduket. Dhe kisha natyrisht është vendi i fundit ku ndonjë lidhje dashurie mund të ndodhë. Ata kanë krijuar çdo siguri: prifti duhet të jetë beqar… Këto janë garanci - që prifti është i pamartuar, ai është kundër seksit, se ai është kundër grave – në religjione të ndryshme në mënyra të ndryshme.

            Vazhdon...

(2)      (3)      (4)     (5)     (6)