Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

Vegėza

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZĖRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRĖ

ZĖRI I AMERIKĖS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHĖNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Meditime 2 - Miqėsia

Shkruan: E. STERMASI

 Psikologji.net

       MIQĖSIA

      Thelbi i miqėsisė ėshtė plotėsia, njė shpirtmadhėsi dhe besim i plotė. Ajo nuk duhet tė dyshoje apo tė prodhoje paqėndrueshmėri. Ajo e trajton objektin e vet si njė zot, nė mėnyre qė tė mund t’i hyjnizoje tė dy.




            1. Ēfarė ėshtė miqėsia ?

            2. Ēfarė rėndėsie ka ajo nė shoqėrinė tonė ?

            3. A ėshtė ajo e shenjtė ashtu siē kundėr ėshtė dashuria ?


            Njė pikė e ashpėr gjaku njerėzor

            Peshon mė shumė se deti i trazuar

            E pasigurt bota shkon e vjen,

            I paepur rri dashnori i rrėnjėzuar.

            Mendova se kish marre arratinė,

            Po dhe kur kishin shkuar aq e aq vite

            Ai rrezellinte mirėsi te pashtershme

            Njėlloj si lindje dielli e pėrditshme.

            Zemra ime tash qe pėrsėri e lire, -

            O mik, mė tha kraharori im,

            Veē prej teje trėndafili ėshtė i kuq

            Veē prej teje qielli bėn harkim.

            Gjithēka prej teje merr njė formė mė fisnike,

            Ndaj pėrtej tokės kundro mė vėmendje,

            Aty ku ndodhet mokra e mullirit te fatit tone,

            E gjej njė shteg diellor pėr dobinė tende.

            Se unė prej fisnikėrisė tende kam mėsuar

            Ta qeveris dėshpėrimin tim;

            Saqė dhe shatėrvanėt e jetės sime te fshehtė

            Te kėndshėm mė duken kur ta ndjej miqėsinė.


            Jam i sigurte se tė jetosh pa asnjė mik ėshtė sikur tė tė mungoje njė nga nevojat njerėzore mė tė vlershme dhe nxitėse. Por ēdo ditė ka njerėz qė jetojnė dhe vdesin tė rrethuar nga tė huaj, tė vetmuar, pa e njohur miqėsinė e vėrtetė.

            Pėr ne njerėzit, tė kesh dike pranė, ėshtė njė nevoje e domosdoshme. Praktikisht gjendemi gjithnjė tė rrethuar nga njerėz qė i kemi njohur rastėsisht apo nė takime tė shkurtra tė pėrditshme. Ndonjėrin prej tyre e quajmė mik, por ai qė vėrtet ėshtė njė mik, a ėshtė ai qė e quajtėm tė tillė? Tė kesh njė mik nėnkupton plotėsisht njė gjė tjetėr, ėshtė njė gjė mjaft e shenjtė. Aristoteli e pėrshkruan miqėsinė: “Njė shpirt nė dy trupa”.

            Miqėsia lidh dy persona qė i kushtohen njėri-tjetrit prej shumė kohėsh, duke kaluar konflikte, gėzime, vėshtirėsi, trishtime dhe ndryshime. Shumė prej nesh i quajnė miqėsitė e tyre tė pandara. Bėhemi pasive nė kultivimin e miqėsisė dhe nuk e vėmė re faktin se, pėrkundrazi, duhen pėrpjekje tė vazhdueshme, kujdes e vėmendje pėr tė ruajtur miqėsinė. Emerson, me urtėsi nė mėnyre tė mrekullueshme tek “Of friendship” (Pėr miqėsinė) shkruan: “Kujdesemi pėr shėndetin tonė, luftojmė tė sigurojmė njė ēati dhe tė shtojmė gardėrobėn, por cili ėshtė ai qė shqetėsohet qė tė mos i mungoje mė e mira pasuri - miqtė?” Mė pas shton: “mėnyra mė e mire tė kesh miq, ėshtė tė jesh njė mik”. Nėse vėrtet do tė dėshironim ta mbanim miqėsinė, do tė pėrpiqeshim mė shumė pėr tė bėrė, qė kėto lidhje kaq tė domosdoshme dhe tė mrekullueshme, tė rriteshin dhe tė forcoheshin. Janė tė pakta rastet nė jetė qė mund tė na japin shpėrblim mė tė madh.

            Ka dy elemente qė ndikojnė nė formimin e miqėsisė, secili prej tyre kaq Sovran sa qė nuk mund tė shoh ndonjė superioritet tek tjetri. Njeri ėshtė  e VĖRTETA. Njė mik ėshtė dikush mė tė cilin mund tė jem i sinqertė. Para ti mund tė mendoj mė zė tė lartė. Kam arritur nė praninė e njė njeriu kaq tė vėrtetė dhe tė barabartė, sa mund tė shfaq edhe shenjat mė tė thella tė davaritjes, mirėsjelljes dhe mendimit tė dytė, tė cilin njerėzit nuk e fshijnė asnjėherė, dhe mund tė flas me tė me thjeshtėsinė dhe plotėsinė, me tė cilėn njė atom kimik takon njė tjetėr.

            Sinqeriteti ėshtė luksi qė i lejohet, si diademat dhe autoriteti, vetėm rangut mė tė lartė, qė lejohet tė thotė tė vėrtetėn, sikur tė mos ketė asnjė tjetėr mbi vete, mė tė cilin tė pėrballet. Ēdo njeri i vetėm ėshtė i sinqertė. Me hyrjen e njė njeriu tė dytė, nis hipokrizia. Nė mbrohemi dhe kthejmė prapa pėrpjekjen e shokut mė anė tė komplimenteve, thashethemeve, mahnitjeve, ēėshtjeve. E mbulojmė mendimin tonė prej tij nėn njėqind shtresa. Pėr shumicėn prej nesh shoqėria nuk shfaq fytyrėn e saj, por shpinėn. Pėr tė qėndruar nė lidhje tė sinqerta me njerėzit nė njė kohė tė gėnjeshtėrt, ia vlen njė copė marrėzie. Pothuaj ēdo njeri qė takojmė, kėrkon pak qytetėrim, kėrkon mirėsjellje; ai ka njė lloj famė, ka talent, njė hije filantropizmi dhe feje nė kokėn e tij, qė nuk duhen vėnė nė pikėpyetje dhe qė prishin gjithė bisedat me tė.

            Por njė mik ėshtė njė njeri i shėndoshė, i cili nuk ushtron paditurinė time, por mua. Miku mė zbavit pa kėrkuar shpėrblim. Njė mik, pra, ėshtė njė lloj paradoksi nė natyre. Unė qė jam vetėm, qė nuk shoh gjė nė natyre, ekzistencėn e se cilės mund ta pohoj me prova tė njėjta me timen, shoh tani ngjashmėrinė e qenies sime nė gjithė lartėsinė e saj, ndryshueshmėrinė dhe kuriozitetin tė tiparizuara nė njė formė tė huaj; Kėshtu qė njė mik mund tė shihet mjaft mire si kryevepra e natyrės.

 

 

            Elementi tjetėr i miqėsisė ėshtė BUTĖSIA. Ne jemi tė lidhur me njerėzit me lidhje tė ndryshme gjaku, krenaria, frike, shprese, zilie, urrejtjeje, adhurimi, me ēdo rrethanė, shenjė dhe vogėlsi, por nuk mund tė besojmė se kaq shumė karakter mund tė gjendet tek njė tjetėr, aq sa tė na drejtoje nga dashuria. Ne e qortojmė qytetarin sepse ai e kthen dashurinė nė njė mjet. Ėshtė njė shkėmbim dhuratash, borxhesh tė nevojshme; ėshtė fqinjėsi e mire; ajo qėndron me tė sėmuret; mban mantelin nė funerale; dhe pothuaj humbet pamjen e mirėsive dhe fisnikėrisė se lidhjes. Por edhe pse nuk mund ta gjejmė zotin nėn kėtė maske, nga ana tjetėr, nuk mund ta falim poetin nėse ai rrotullon fijen shumė ngadalė dhe nuk e plotėson romancėn e tij me virtyte tė pėrbashkėta tė drejtėsisė, pėrpikėrisė, besnikėrisė dhe mėshirės. E urrej prostituimin e emrit tė miqėsisė pėr tė nėnkuptuar njė lidhje moderne botėrore. Fundi i miqėsisė ėshtė njė tregti, mė e ashpra, mė e njohura, sė cilės mund t'i bashkohesh; mė ashpėr se tė gjitha ato qė kemi provuar. Ėshtė pėr ndihmė dhe ngushėllim pėrmes gjithė lidhjeve dhe kalimeve tė jetės dhe vdekjes. I pėrshtatet ditėve tė qeta, dhuratave tė hijshme, mbledhjeve tė fshatit, por edhe rrugėve tė ashpra dhe udhėtimeve tė vėshtira, fundosjes sė anijes, varfėrisė dhe pėrndjekjes. I bėn shoqėri sulmeve tė papritura tė talentit dhe ekstazave dhe fesė. Duhet t’i lartėsojmė njeri tjetrit nevojat e pėrditshme dhe detyrat e jetės sė njeriut dhe ta rrethojmė atė me guxim, zgjuarsi dhe bashkim. Ajo asnjėherė nuk duhet tė bėhet diēka e zakonshme dhe e pėrcaktuar, por duhet tė jetė e kujdesshme dhe shpikėse dhe t’i shtoje rimė dhe arsye asaj qė ishte punė e rende.

            Sa mė i lartė tė jetė stili qė kėrkojmė nga miqėsia, sigurisht aq mė pak e lehtė ėshtė ta pėrcaktosh atė me mish e me gjak. Ne ecim vetėm nė botė. Miqtė, tė tillė siē i dėshirojmė ne, janė ėndrra dhe pėrralla. Por njė shpresė sublime gėzon gjithmonė zemrėn besnike, qė kudo nė rajone tė tjera tė fuqisė universale, shpirtrat janė tashmė nė veprim, po durojnė edhe po guxojnė, ata qė mund tė na duan dhe qė ne mund t'i duam. Mund ta pėrgėzojmė vetėn qė periudha e miturisė, marrėzive, endjeve dhe e turpit, ka kaluar nė vetmi dhe kur ndihemi plotėsisht fortė do tė vendosim duar heroike nė duar heroike.

            Lere madhėshtinė tėnde tė edukoj shokun e ashpėr dhe tė ftohtė. Nėse ai ėshtė i barabartė, atėherė do tė vdesė; por ti zgjerohesh nga shkėlqimi yt dhe nuk je mė mik i bretkosave dhe krimbave, ngrihesh dhe digjesh me zotat e perandorisė. Kjo mendohet si njė fatkeqėsi pėr dashurinė e pashkėmbyer. Por madhėshtia do tė shohė se dashuria e vėrtetė nuk mund tė jetė e pashkėmbyer. Dashuria e zbret nga objekti i pavlere dhe jeton e pėrhapet nė pėrjetėsi dhe, kur maska e varfėr thėrrmohet, ajo nuk trishtohet, por ndjehet e ēliruar nga kaq shumė toke, dhe e ndjen akoma mė tė sigurt pavarėsinė e saj. Megjithatė kėto gjėra rrallė mund tė thuhen pas asnjė tradhti ndaj lidhjes.

            Thelbi i miqėsisė ėshtė plotėsia, njė shpirtmadhėsi dhe besim i plotė. Ajo nuk duhet tė dyshoje apo tė prodhoje paqėndrueshmėri. Ajo e trajton objektin e vet si njė zot, nė mėnyre qė tė mund t’i hyjnizoje tė dy.