LIBĖR ME KOD PRITJEJE PĖR KUJTESĖN HISTORIKE
Adem Zaplluzha,Kur qajnė pemėt
Nis Peterson, poet danez, duke folur pėr
rėndėsinė e poezisė, thotė: Mėso, se kur mungon fantazia, sundon
vrazhdėsia, egoizmi, vdekja. Mėso se pa poezinė njeriu nuk do tė ishte i
aftė pėr ndjenja tė thella si: dashuria, besimi, patriotizmi ose synimi pėr
njė botė tė pėrkryer. Ėshtė pikėrisht fantazia ajo qė gris perden para syve
tanė dhe i aftėson ndjenjat tona duke na bėrė tė zotė tė depėrtojmė nė
thelbin e botės qė na rrethon[1].
Dhe, shtrohet pyetja Adem Zaplluzha, ėshtė poet, shkrimtar, humanist,
tregimtar, romancier, dramaturg, apo qė tė gjitha i ka me bollėk. Duke e
njohur njeriun e penės e tė shkrimtarisė jo vetėm nė Kosovė nė veēanti por
edhe nė tė gjitha trojet shqiptare nė pėrgjithėsi, nuk hezitova fare qė tė
jem redaktore e recensent e librit tė tij me poezi... i 125-tė me radhė.
Kam lexuar shumė nga shkrimtari i nderuar Adem
Zaplluzha dhe asnjėherė nuk mė ka ndodhur qė me mbylljen e librit tė mbyllet
edhe jehona e vargjeve tė tija. Se libri i shkrimtarit ... ėshtė njė vėllim
me poezi vlerash tė veēanta, qė nuk kontestohet dhe pėrmes pėrmbajtjes sė
tyre (poezive) ai trajton tema e motive, sa tė dhembshme aq edhe tė
rėndėsishme pėr kohėn e momentin tė cilėn po e jetojmė. Idetė e mesazhet qė
sjell me anėn e poezive janė tė qarta dhe tė lėnė pėr njė kohė tė mendosh
gjatė pėr fatin e kombit e tė kombeve. Zaplluzha duke qenė i pėrgatitur nė
bėrjen e poezisė, ai gjithkund nė poezi rrok nė pasqyrim ēėshtje e probleme
tė kohės tė gėrshetuara nė varg mbresėlėnės dhe, duke hedhur dritė nė
dukurit qė kanė frymėzuar- objektivisht autori vihet nė shėrbim tė idealeve
dhe tė shpresave tė njerėzve, tė cilėt pėrmes shiut, zogjve, kullave,
ėndrrave, plepave, lumenjve, cerberėve, katallanėve aspirojnė ti
pėrmbushin dėshirat me qėllim tė sfidimit tė sė keēes, territ-burg,
padrejtėsive qė kanė ndodhur si nė tė ikur, nė tė tanishmen po edhe qė
pėrgatitėn pėr tė ndodhur, nė ditėn e ardhme.
Andaj, nė poezinė e Adem Zaplluzhės
pėrditshmėritė duken tė zymta, anemike, tė vrenjtura dhe si tė tilla
qėndrojnė pezull mbi kokat tona, bile mund tė themi se kjo kohė e zymtė dalė
ngadalė po i gėrryen edhe muranat e kujtesės, (poezia Po i gėrryen muranat e
kujtesės). Autori i vargjeve i nxėnė ngushtė, nė njė poezi tjetėr, pikėrisht
nga kjo monotoni e ditės, inferioritetit tė imponuar dhe romuze gjithė
faresh, vetėm sa nuk do tė bėrtas Kėtu edhe netėt lehin, poezi me tė njėjtin
titull.
Porosia e ciklit tė parė, ani se nė mes
rreshtash, na vjen shumė e qartė edhe kur (siē shohim edhe tek poezitė
tjera, si: Pėrngjajnė me njerėzit sy uritur; Nga njė mallkim i keq; Mes
rrėnjėve fshihen tė reshurat etj. Nga shumė pėrgjigje tė munguara, mbesim
pa fjalė, memecė nė kohė, e cila parakalon para syve tanė ku, mungojnė
reagimet e pritura edhe kur e dimė se historia e jonė fletė me gjuhėn e
fakteve.
Poezi nga libri i autorit Adem Zaplluzha "Kur qajnė
pemėt"
NĖN TINGUJT E NJĖ MUZIKE PAGANE
Sa shumė po i pėrngjan ky shi njeriut
Po dėnes si era
Ky mallkim lotėsh
Po bie tok me brymėn e verdhė
Po bien edhe perėnditė
Si dardhat e kalbura po shkunden yjet
Njė natė e shurdhtė
Nga parzma e sė cilės pikon trishtimi
Po dėnes si shirat e qytetit tim
Po dėnesin edhe plepat
Nėn tingujt e njė muzike pagane
Po lahen zogjtė e mjerimit
Ky shi i bezdisshėm
Po bie pareshtur po bie
Mbi flokėt e mjegullave
Sterra e sėmurė
Me qindra vite pret agullimėn
Pret zogun e bardhė
Nė kepin e shpresės sė mirė
NGA ZĖRI BARITON I MURANAVE
Ky shi imcak
Sonte po shpėrfaqet nė qindra trajta
Njė ēast duket i lėngtė
Kurse ēastin tjetėr ngjan me gurtė e stralltė
Herė qanė si foshnja
E herė dėnes si burri i pikėlluar
Nėpėr ullukėt e ēative
I fsheh tė palarat e ditėve tė shkuara
Ulet mbi njė kėrcu tė kalbur
Dhe i shpalos mendimet e fshehura
Njė dardhė e vjetėr shtrinė duart
Me gishtat skelet i prek qerpikėt e erės
Shiu nė qytetin tim as tė dielave spushon
Ēdo mėngjes e ujit kambanėn
Nga zėri bariton i muranave
Shpėrthen thirrma e lashtė e njė legjende
Prishtinė, 2 dhjetor 2014
PO I GĖRRYEN MURANAT E KUJTESĖS
Asgjė nuk do tė prekim sonte
Nga thonjtė e prerė tė erės
Si shirat
Derdhen lumenjtė e ēmendur tė gjakut
Njė nga njė
Si gjethet kėputen ditėt
Ēfarė tė bėj me duart e mia
Ku ti fsheh ėndrrat
Kjo stinė e gjatė e dhembjeve
Shekuj me radhė
Po i gėrryen muranat e kujtesės
Nuk kam mė kohė tė ėndėrrojė
Po mė largohen edhe vegimet
Njė zjarr qė digjej me vite
Ka filluar tė shuhet
Saqė po i pėrngjanė hirit nė hinore
Ky zog krenar qė me shekuj fluturoi
Mbi dhembjen e maleve
Sonte bisedon me drurėt
Ku asnjėherė qukapikėt
Nuk trokasin
Nė portat e hapura tė gjetheve
NJĖ DRU I LODHUR
Pak shpresė kemi sot
Nga tė dhėnat sinoptike
Nė ēdo ēast koha po pėson
Ndryshime marramendėse
I preki gjethet e kėputura
Nga degėt e pemėve
Shkunden shirat e fshehur
Shkunden me tėrė dhembjen e rrėnjėve
Njė dru i lodhur
Sapo i ēeli sytė e lėbyrtė
Shikon se si po bien gjethet e fundit
Po bien si ėndrrat e shthurura
Vegimet i zgjasin duart e brymta
I prekin kallkanėt
I prekin me kujdes gjethet e fishkura
Dhe frymėmarrjen e erės sė dėrmuar
TĖ NESĖRMEN KUR ZGJOHEN PLEPAT
Nė Prizren ka vetėm kujtime tė lashta
Qė ngjajnė me halucinacionet e yjeve
Njerėz me kapela tė thella
Nėn tė cilat fshihen mendimet
Nė Prizren ka prizrenasė
Ka edhe njerėz tė tjerė qė shkarazi
Kalojnė rrugicave tė kalldrėmta
Kah kalonin dikur moti gladiatorėt
Ēfarė smund tė gjesh nė Prizren
Pėrpos ujit tė Lumėbardhit
Qė asnjėherė skalon dy herė
Shkojnė nė pėrqafim tė Jonin krenar
Nė Prizren ka edhe dyqane tė vjetra
Qė i kultivojnė zejet e harruara
Prej kazanxhinjve deri te samarxhinjtė
Ka edhe poēar qė bisedojnė me deltinėn
Kur ngjallen qepenat nė kėtė qytet
Kėndesat veē bien nė gjumė
Tė nesėrmen kur zgjohen plepat
Nėpėr rrugicat e ngushta nuk mejnė serenatat
|