Enigmat e kashelashave
Konceptim metaforik dhe ndjesor i botės
Lexova nė dorėshkrim librin Enigmat e Kashelashave tė poetit
nga Kosova Adem Zaplluzha dhe mė ra nė sy konceptimi metaforik dhe ndjesor i
botės. Autori e vendos veten nė njė kėnd dhe vėzhgon me ndjenja dashurie,
dhembjeje dhe proteste gjithēka ndodh rrotull tij. Herė hesht dhe i ngre
dallgėt brenda vetes, herė nuk e duron dot heshtjen dhe kėrkon tė mbysė me
dallgė metaforik padrejtėsitė e shumta; edhe pse di tė mallkoj, edhe pse di
ta ngre zėrin deri nė kupė tė qiellit, poeti e shikon botėn me dashuri
njerėzore, me pikėllim e shpresė...
Zėri im i ri
Si zėri i drurit tė vjetėr
Qė gjethon nė dimėr.
Ademi i pėlqen detajet, imtėsitė i vijnė rrotull si zogj nė
pranverė; nė pasqyra sheh peizazhe dhe drama, ai apelon dhe thėrret pėr tė
vėrtetat qė nuk duhet tė fshihen pas kuintave se drama luhet kur perdet janė
tė hapura... Gjen shumė imazhe tė gjalla nė pasqyrat e vdekura nė
horizont.
Po sdashurove askėnd
Mė mirė dashuroje pasqyrėn
Dhe brendinė e saj tė zbrazėt.
Apo vargjet:
Njė trishtil i vogėl kishte mbetur mbi borė
Nga sqepi i tė cilit si balsam
Pikonte dita e plagosur.
Ka shumė plagė nė poezitė e Ademit, ka dhembje e hera herės
protestė. Motivet e librit janė tė larmishėm, poeti operon me mėnyrėn e vet
origjinale, me njė prozodi tė kėndshme e tė sinqertė, me vargėzim tė
shtruar, tė rrjedhshėm, me figura tė thjeshta, tė drejtpėrdrejta, pa
sforcime. Shqetėsimet pėr kohėn, pėr Kosovėn, pėr globin, pėr jetėn e
pėrditshme, janė kthyer natyrshėm nė eshtra, muskuj, gjak dhe zemėr tė kėtij
vėllimi. Adem Zaplluzha tė josh me thjeshtėsinė e vet, pa thirrje nė
zbrazėti.
Ecjen e patėm tepėr tė gjatė
Kur na i prenė lukunitė rrapet
Ne domosdo
Na duhej sėrish tė ecnim
Se pėrndryshe nuk do e shihnim fillimin.
Nė kėto vitet e fundit baca Adem ka shkruar e botuar shumė
libra, gjė qė tregon pėr njė rinim tė tij dhe pėr energji tė pashterrshme.
Edhe ne tė ardhmen kolona e poezive tė poetit Adem Zaplluzha do tė
zgjerohet, do tė fitoj edhe mė shumė pjekuri dhe cilėsi dhe uroj qė tė
ngjitet nė majat e suksesit.
Poezi nga libri i autorit Adem Zaplluzha "Enigmat e
kashelashave"
ĒFARĖ JANĖ KĖTO TĖRMETE
Asnjė gjurmė nuk lėnė hapat e tua
Mi shlyen tė gjitha kujtimet
Njė qivur i vjetėr te varret
Bisedon me pantomimėn
Asgjė nuk mbeti pėr tė prekur
Po ngrihen kallkanėt e gjakut
Njė hije e verdh morbide
Si korbi i Edgarit troket nė kujtesė
Mbrėmė nuk i hape portat
Po as nuk i mbylle
Dryni i dylltė qante me erėn
Njė lehje monotone dėgjohej pėrtej mureve
Sėrish zėri i korbit si zėri i natės
Jehon nė mendjen time
Dritaret nuk hapen
Ka kohė qė janė mbyllur mendimet
Ngadalė dhe me droje i preki gjymtyrėt
Ngrica paska hyrė nė shpirtin tim
Ēfarė janė kėta tėrmete
Qė po mi shkundin majat e flokėve
KUR I PREKĖM GISHTAT E BRYMTĖ TĖ DRURIT
Mbi njomėsinė e gjelbėrimit
Shtrihej mbrėmja e dėrmuar
Dy duar prej mjegulle
Nė mesnatė i krihnin
Flokėt e shprishura tė mėshteknės
Jugu si druri i pikėlluar
Grumbullon gjethet e fundit tė vjeshtės
Nėpėr kujtesėn e gjelbėrimit
Kaherė po rrjedhin dallgėt
E ēmendura tė pėrroit
Mbrėmė ishte tepėr vonė
Kur i prekėm gishtat e brymtė tė drurit
Pema edhe ashtu kishte mbetur pa fryte
Nga malėsia e madhe po fryn
Deniku i shthurur i kėsaj stine
I hapi dritaret e mbyllura
Shtėpitė e fshatit mė duken si delet e bardha
Kudo bardhėsirė
Mes degėve tė lakuara tė mėshteknave
Nė kopshtin eksperimental zgjohet mėngjesi
MĖ DUKET SE PO IKIN EDHE ZOGJTĖ
Sonte sdo flasė asnjė fjalė
Le ti pėrpijė era
Duart e fishkura tė stinės
Gjethet veē paskan humbur rrugėn
Ku do ti mbjellė kėto degė tė thata
Nė kėtė gurore
Nuk rritet as bari i keq
Era dėneste nė shuplakat lakuriqe tė atdheut
Mė duket se po ikin edhe zogjtė
Ēatitė e rrėnuara kanė mbetur nė vetmi
Vetėm hėna e gjymtuar
Sonte po i vajton fluturimet e zogjve
Po ikin edhe fluturat e bardha
Era i mbylli tė gjitha shtigjet
Zogjtė e cilės stinė
Paskan mbetur si sogjetarė dhembjeje
Sėrish nė brendinė e dheut
Njė hije e bardhė gatuan bukėn e shpresės
Fėmijėt e uritur nė heshtje
Pėrtypin ashtin e fortė tė skamjes
NUK NDALEN KAMBANAT E SKAMJES
Orė e ēast
I ndjej nė lėkurėn time
Ndryshimet atmosferike
Herė bie njė shi idhnak
E herė nga vapa e padurueshme
Ēmendet ajri i tymosur
Nėpėr shėtitoret e qytetit
Kanė dalė nė grevė urie
Tė gjitha kukullat nga vitrinat
Lumėbardhi i trishtuar
Ua grith fytyrat e urave tė drunjtė
Nėn tėmthat e guralecėve
Nuk ndalen kambanat e skamjes
Druri i uritur me xhelozi shikon
Lojėn e gjetheve
Duke u fundosur nė shpirtrat e enigmave
Pėr ēudi asnjė lehje nuk u dėgjua mbrėmė
Qepenat nė lagjen e orėtarėve
Bisedonin nė heshtje me hijet e zverdhura
Vetėm mjaullimat e maceve tė sėmura
Me gjasė ua lėndonin shpirtrat e ēative
NĖ SYRIN E ZDĖRLAQUR TĖ KEPIT
Mbrėmė njė anije e dėrmuar
Nė molin e harresės
Lėshoi spirancėn e pritjes
Nė thellėsinė e detit anemik
Dėgjoheshin vetėm vajet e guaskave
Ushtarėt nuk u kthyen nga vapori i fundosur
Me qindra palė kėpucė dhe zarfe tė kaltra
Notonin mbi trishtimet e suvalėve
Nga kepi i pikėllimit
Dėgjoheshin gjėmat e sirenave tė bardha
Qante edhe deti i hidhėruar
Si nusja nė gjerdek kuiste era
Nė syrin e zdėrlaqur tė kepit
Mbetėn peng
Lotėt e pikėlluara tė zanave
|