Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

Vegėza

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZĖRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRĖ

ZĖRI I AMERIKĖS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHĖNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Psikologjia 2 - DASHURIA DHE FAMILJA

Shkruan: Lulzim GASHI

DASHURIA DHE FAMILJA

      Posa gjenet tė marrin informacionin se personi pėrballė syve tanė ka njė strukturė gjenetike tė fytyrės, trupit qė i pėrshtatet karakteristikave tė gjeneve tona, menjėherė truri ngarkon tė gjitha shqisat dhe ēdo muskul e ushqen tė reflektoi elasticitet - vihen nė lėvizje muskujt e fytyrės, hynė nė veprim buzėqeshjet sa ma tė bukur tė mundshme, krejt kjo pėr ta joshė tjetrin.

 

 

 

            Thuhet se pasuria mė e artė qė ekziston mbi rruzullin e tokė ėshtė familja! Ashtu ėshtė dhe s’ka tjetėr pėrveē familjes.

            Por, pėr tė pasur njė familje tė ekuilibruar, tė shėndoshė, tė hareshme, me respekt tė ndėrsjellė ėshtė krejtėsisht e qartė se furnizues kryesor i dashurisė sė paskajshme nė familje janė gjenet dhe vetė faktori njeri.

            Se familja ėshtė e shenjt, s'ka fjalė.

            Tė gjithė e dimė se zanafilla e formimit, ndėrtimit apo e lindjes sė njė familje, buron qė nga ai ēasti magjikė kur njė qift (gjini tė ndryshme) dashurohen e pastaj dalėngadalė kurorėzohen me martesė. Krijohet familja duke mos i pėrmendur ritualet, traditat qė janė faktorė alternativė nė ndėrtim e sajė, e gjithsesi, pa e lanė anash edhe komponentin kryesorė lidhės qė ėshtė seksi.

            Por, nė tė vėrtet: ēka ėshtė dashuria, si lindė kjo?!

            Rreth kėsaj pyetje ka pafund komente, pėrshkrime ide nga mė tė bukurat nė mė tė lumturat!

            Kemi dėgjua sa e sa rrėfime nga tjerėt, se si u dashuruan, se si ju lindi dashuri:

            "U dashurova nė shikim tė parė"!

            "S’di - veē ashtu ndodhi! Po na ishte kėsmet e qe besa edhe e shkrueme nga Zoti" etj., etj!....

            Pse jo, pėrgjigje dhe pėrshkrime tė bukur, por nė tė vėrtet, si lindė dashuria?

            Miq tė nderuar, sė bashku ta kompletojmė ēelėsin e lindjes sė dashurisė!

            Ēarls Darvin, duke e quajtur jetėn lufta pėr ekzistencė na ofron tė dhėna faktike duke ekuilibruar teori ciklesh pėr lindjen, strukturėn zhvillimit dhe shuarjen e jetės te bota bimore dhe ajo shtazore.

            Kemi lexuar pėr faktet qė na i ofron Darvini, si p.sh., te shpezėt, ku nė luftėn pėr dominim dhe ekzistencė (se si behet zgjedhja e duhur e partnerit pėr ēiftėzim, pėr bartjen e gjeneve sa me te shėndosha te pasardhėsit etj.) ėshtė ajo fuqia e ngjyrave dominuese, madhėsia e trupit, zėri etj., qė janė karakteristikat kryesore te shpezėt pėr tė pranuar partnerin ma tė mirė tė mundshėm, duke i bartur gjenet e veta te pasardhėsit tjerė.

            Po ashtu, njėjtė ėshtė edhe te bota bimore. Edhe te bimėt, disa lėshojnė rrėnjė, disa kanė ngjyra joshėse (sidomos bimė, ku insekte kanė procesin e polenit sa me tė frekuentuar), disa rritin shtatin, vetėm e vetėm qė tė dominojnė nė hapėsira ma tė mėdha ambientale etj.

            Por t'i kthehemi lindjes sė dashurisė nė shikim tė parė te qenia njerėzore dhe ta kuptojmė se a lind me tė vėrtetė dashuria nė shikim tė parė, dhe kush janė faktorėt qė na nxisin qė ne tė dashurohemi?

            Thjeshtė, pėr tė mos hy nė anatominė e trupit, tė gjithė e dimė se trupi ynė ėshtė i ndėrtuar nga qelizat, gjenet etj. Me njė fjalė  - gjenet janė ato qė pėrcaktojnė - ndėrtojnė strukturėn e trupit.

            Ne jemi dėshmitar se nė jetėn e pėrditshme shohim lloj- lloj femre tė bukur, apo anasjelltas, meshkuj tė bukur, por pyetja ėshtė - pse?

            Pse pra atėherė nuk dashurohemi nė tė gjitha femrat apo meshkujt e bukur qė i shohim nė kėtė botė 7 miliardėshe qenie njerėzore?!

 

 

            Kujdes me vėmendje: TA DINI SE NĖ KĖTĖ BOTĖ ĒDO FYTYRĖ E NJERIUT ĖSHTĖ E BUKUR - NUK EKZISTON ASNJĖ FYTYRĖ E SHĖMTUAR!

            Po si ka mundėsi qe 7 miliard njerėz mbi tokė te gjithė tė jen te bukur?!

            Kemi  dėgjuar shpeshherė qė thuhet: jaaa bukuria fletė vetė, ishte si mollė, ishte si llokum, ishte djalė bukuroshė etj!...

            Atėherė, nėse bukuria fletė vetė, pse nuk dashurohemi nė ēdo kalimtar rasti qė e takojmė (fjala ėshtė pėr gjithė ata njerėz tė pashėm, tė bukur qė i shohim ēdo ditė)?!

            Miq tė dashur, pėr ta kuptuar kėtė ma qartė, ja disa tė dhėna qė sjellin deri te lindja e dashurisė nė shikim tė parė:

            Vetėm gjenet e trupit janė ato qė pėrcaktojnė se kurė, dhe mė kė, ne tė dashurohemi, sado qė ne shohim femra apo meshkuj tė bukur, edhe pėr ata qė thuhet: "ishte aq i bukur si tė kishte yll nė ballė." Por pse vallė nuk arrijmė qė asnjėherė tė dashurohemi me tė gjithė kėta/to bukurosh/e?

            Sepse e ceka mė lartė, jemi diku 7 miliardė njerėz mbi tokė, por fakti ėshtė se, edhe femrat apo meshkujt  qė "nuk" janė tė bukur, edhe kėta dashurohen, edhe kėta krijojnė familje normale, edhe kėta do tė kenė pasardhės tė shėndoshė e tė lumtur sikurse gjithė tė bukurit!

            Sytė tanė, nė momentin e vrojtimit tė njė personit tjetėr pėrballė nesh, bartin informacione deri te truri ynė pėrmes sinapsave nervore, dhe nga truri pėrsėri barten e reflektohen tė dhėnat deri te gjenet.

            Gjenet i ngjajnė njė mikpritėsi qė ka njė mysafirė pėr zemėr!

            Me tė kuptuar se nė derėn e tij po troket mysafiri i zemrės,  hapet dera me dashurin ma tė madhe shpirtėrore, urdhėro mikė, mikeshė, shokė, dashamirė apo kushdo qoftė tjetėr i-e dashur pėr tė.

            Nė tė njėjtėn mėnyrė, siē e ilustrova simetrinė e gjeneve me njė mikpritės shtėpie, ashtu pra, posa gjenet tė marrin informacionin se personi pėrballė syve tanė ka njė strukturė gjenetike tė fytyrės, trupit qė i pėrshtatet karakteristikave tė gjeneve tona, menjėherė truri ngarkon tė gjitha shqisat dhe ēdo muskul e ushqen tė reflektoi elasticitet - vihen nė lėvizje muskujt e fytyrės, hynė nė veprim buzėqeshjet sa ma tė bukur tė mundshme, krejt kjo pėr ta joshė tjetrin.

            Miq tė dashur,

            Nėse dėshironi mund ta quani si Big-Bang i dashurisė, ose - dashuri nė shikim tė parė por, njė ėshtė e vėrtetė, se pa dhenė sinjalin gjenet, sado tė shohim individ tė bukur, s’do tė ketė lindje, as tė dashurisė nė shikim tė parė, as nė tė dytė e as nė shikime tė tjera...

            T'i kthehemi sėrish familjes. E ceka qė nė fillim se thuhet: pasuria ma e artė qė ekziston mbi rruzullin e tokės ėshtė familja! Ashtu ėshtė dhe s’ka tjetėr pėrveē familjes.

            E ceka, po ashtu, se: pėr tė pasur njė familje tė ekuilibruar, tė shėndoshė tė hareshme me respekt tė ndėrsjellė ėshtė krejtėsisht e qartė se furnizues kryesor i dashurisė sė paskajshme nė familje janė gjenet dhe vetė faktori njeri.

            Struktura e bashkėjetesės pėr njė familje me tė gjitha atributet pozitive, kompakte ėshtė si fakt i rolit tė mirėkuptimit nė mesė dy prindėrve nė familje.

            Mirėkuptimi nė familje s’ėshtė qė u zbulua rastėsisht, mirėkuptimi u lindė me vetė lashtėsinė e njeriut dhe ėshtė si peshorja e drithit, qė pas tė korrurave, peshon djersen e punėtorit dhe dembelit!...

            Sa herė qė flasim pėr familjen duhet tė jemi tė kujdesshėm, por tėrthorazi nuk do lėmė anash pa i cekur disa shembuj qė, sadopak, ndoshta mundė tė jenė si njė daulle e akorduar pėr vetėdijesimin e shoqėrisė me fokus - familjen e shėndoshė.

            Ne atė familje ku ka mirėkuptim, ka edhe begati. E pėr tė arritur deri te bėrthama e suksesit te njė familje, pėr tė qenė familje e lumtur, nė harmoni te plotė, ku fėmijėt tė pasurohen me kulturė autoktone, tė pasurohen me njohuri bashkėkohore, rolė kyēė kanė dy prindėrit, pastaj vije rrethi familjar, shoqėria e dikur deri te vetarsimimi i plotė pėrmes studimeve akademike.

            Shpeshherė dėgjojmė se prindi ėshtė shtylla e konakut, hajati, kulmi, dyshemeja ose oxhaku etj.

            Unė jam pėrpjekur qė pėrmes leximit, informatave tė ndryshe, nga jeta e pėrditshme, nga burimet autoktone, tė dhėnat gojore, tė shkruara e tė lexuara por, miq tė dashur, siē thuhet popullorēe: Sille kah ta sjellėsh, shumica e informatave po ma afrojnė njė pėrgjigje si mė tė saktė! E kjo ėshtė: se, femra (NĖNA) ėshtė Abetarja e fėmijėve - nėna ėshtė Universiteti i fėmijėve, 95% e edukatės, kulturės ėshtė si rezultat falė nėnės si mėsimdhėnėse, edukatore e mbi tė gjitha, si Shenjtore e pastėr e universit qė ushqen fėmijėn e vet, pėrpos bukės, me ushqimin e shpirtit, ėshtė ajo qė fėmijėn e vetėdijeson tė jetė i pavarur pėr jetėn.

            Pra, QELIZA E ARTĖ e familjes sė suksesshme ėshtė NĖNA.

            Po ashtu, tė njėjtin rolė e hasmi pa kurrfarė kontestimi, edhe te shtazėt dhe shpezėt.

 

            Vazhdon...