Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

Vegėza

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZĖRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRĖ

ZĖRI I AMERIKĖS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHĖNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Kulturė 5 - BABAI  KISHTE ARDHĖ TE DJALI NĖ MĖRGIM, POR NUK ARRITI  MĖ TĖ KTHEHĖT NĖ ATDHE

Shkruan: Dedė PREQI

BABAI  KISHTE ARDHĖ TE DJALI NĖ MĖRGIM, POR NUK ARRITI  MĖ TĖ KTHEHĖT NĖ ATDHE

(Cikėl tregimi nga mėrgimi)

 

      Nuk duhet tė turpėrohemi, nėse lotėt dėshmojnė rrėfimin e njė miku, i cili qanė duke treguar ngjarjen, e cila na josh qė t'i vihemi deri nė fund… Edhe pse ėshtė njė ngjarje rrėqethėse dhe e kaluar, ajo ėshtė pėrjetuar dhe paraqet njė lloj ekzistence, e cila sjellė njė realitet tė jetės sė njeriut nė mėrgim, dhe se jeta e njeriut, nė ēfarėdo rrethanash kurrė nuk pushon me peripetitė e veta, ajo vazhdon tė frymojė pėrsėri.

 

 

            Secili njeri e ka historinė e vet tė jetės dhe sa do qė tė thuash se, ngjarjeve tė pa kėndshme duhet t’ua kthejmė shpinėn, prapė nuk mundemi, sepse nė ato ngjarje fshehėn sekretet e nevojshme tė jetės, me tė cilat duhet tė ballafaqohemi, nė momente tė ndryshme.

            Kur njeriu kupton se fati i tij nuk ėshtė vetėm lumturia, apo edhe vuajtja, ai duhet ta pranojė gjatė jetės njėrėn dhe tjetrėn, nga fakti se, duhet tė lirohet nga ngarkesat qė ai i bartė nė vehte. Edhe jeta nė mėrgim i ka ngjarjet e veēanta tė natyrės sė vet, tė cilat nganjėherė harrohen, por ato qė mbesin, sigurisht qė janė diku tė fshehura dhe nuk mund tė shlyhen aq shpejtė, sepse kanė lėnė diku gjurmė, apo vragė nė shpirtin e ndonjė mėrgimtari.

            Nuk duhet tė turpėrohemi, nėse lotėt dėshmojnė rrėfimin e njė miku, i cili qanė duke treguar ngjarjen, e cila na josh qė t'i vihemi deri nė fund… Edhe pse ėshtė njė ngjarje rrėqethėse dhe e kaluar, ajo ėshtė pėrjetuar dhe paraqet njė lloj ekzistence, e cila sjellė njė realitet tė jetės sė njeriut nė mėrgim, dhe se jeta e njeriut, nė ēfarėdo rrethanash kurrė nuk pushon me peripetitė e veta, ajo vazhdon tė frymojė pėrsėri.

            Blerimi, njė burrė goxha i shtyrė nė moshė, kishte kaluar mė shumė se tridhjetė vite nė mėrgim, duke punuar nė njė qytet tė Zvicrės. Mirėpo, deri sa ishin prindėrit akoma tė shėndetshėm dhe tė fortė nė kėmbėt e veta, Blerimi nuk kishte shumė brenga, por kur i vdiq e ėma, nė shtėpi mbeti vetėm babai, i cili e kishte vėshtirė tė jetojė nė vetmi. Pas pak, Blerimi e  sjelli babėn e vet nė Zvicėr, dhe ky veprim e gėzoi shumė, me ē’rast u gėzua e tėrė familja, fėmijėt dhe bashkėshortja e Blerimit.

            Disa herė Blerimi e planifikonte tė kthehej pėrgjithmonė nė Kosovė, pėr shkak tė pėrkujdesjes sė prindėrve tė vet,  por plani i tij nuk mund tė realizohej lehtė, sepse jeta e tij nuk gjente kuptim, duke ditur se fėmijėt ishin tė shpėrndarė nė shkolla dhe profesione tė ndryshme, tė cilėt vet i financonte sė bashku me bashkėshorten, ashtu edhe pensionimi i tyre i parakohshėm  nuk ishte njė rrugėzgjidhje dhe kjo sakrificė e tyre nė kėtė mėnyrė ishte e pa kuptimtė nė botėn perėndimore.

            Mė kėtė domethėnie nuk ėshtė vetėm rasti i Blerimit, por ka plot raste tė tjera, nė tė cilat depėrtojnė kėto ngjarje dhe mė tė dhimbshme, qė ka plot pleq e plaka, e jetojnė tė vetmuar, tė cilėve u mungojnė tė afėrmit e tyre, jo qė gjinden tė gjithė nė mėrgim, por i ka vetmuar jeta e mė shumė ajo lufta e fundit nė Kosovė, e cila i ka marrė mė vete dhe i ka pėrbi pa mėshirė shumė tė rinj dhe tė reja.

            Dhe ē‘farė njeriu mund tė thotė, asgjė nuk ėshtė befasuese, apo ēka shikon me sy e dėgjon me vesh, sepse jeta ėshtė nganjėherė njė plasaritje e pangjitshme, qė ndahet nė copa-copa, qė vėshtirė e ka tė unifikohet, por njeriu vet duhet tė vendos pėr fatin e vet! Dhe ashtu, njė ditė prej ditėsh, babai i Blerimit, kur arriti nė Zvicėr, me ē’rast u gėzuan tė gjithė, u gėzuan dhe fėmijėt, tė cilėt krahėhapur e pritėn gjyshin e tyre, por u gėzua shumė edhe vet Blerimi, i cili  jo vetėm qė kishte obligim moral  tė kujdeset pėr prindėrit e vet, por i hiqet njė brengė e madhe qė kishte pėr babanė, tė cilin e kishte nė mendje ditė e natė, posaēėrisht gjendjen e tij shėndetėsore. Ishte njė gėzim i madh edhe pėr plakun, sepse e mundonte vetmia, megjithatė nė anėn tjetėr nuk dėshironte ta linte vendlindjen dhe  atdheun e vet.

            Kaluan disa ditė, muaj dhe vite, plaku jetonte te djali i vet nė Zvicėr, i cili kėnaqej edhe me nipėrit e vet, edhe pse shpesh herė zbulohej se e mundonte diēka, sidomos kur mbetej nganjėherė nė banesė i vetmuar, sepse nipėrit shkonin nė shkollė, kurse djali i vet Blerimi me bashkėshorten ishin nė punė. Nganjėherė e vizitonte ndonjė mik, sidomos ndonjėri qė qėllonte nė pushim mjekėsor, duke ia hequr pakėz mallin, por edhe duke shėtitur nėpėr qytet, apo brigjeve tė liqenit. Ishte e pa mundur pėr plakun qė tė mos pėrmallohet, sidomos kur shėtiste nėpėr fusha dhe ara me tė mbjella e tė korra, duke i kujtuar fushat e veta tė bjerra…

            Njė ditė plaku, duke shėtitur i tha mikut tė vet: Kur do tė ndodh, qė tė kthehen tė gjithė kėta mėrgimtarė nė vendin e vet, tė cilėt u larguan me dhunė, e dikush erdhi vetėm pėr punė, apo ē’farė do tė jetė fati i tyre? Miku i vet e shikoi me njė buzėqeshje dhe nuk shkrepi menjėherė qė tė ia kthejė pėrgjigjėn , por vetėm i buzėqeshi. Fol. Fol mik i dashur, e di qė tė mundon edhe ty kjo gjė, por atdheu po ju pret dhe ju duhet tė vendosni vet. Edhe unė kam tė njėjtin mendim iu pėrgjigj miku, ndoshta do tė ndodh njė ditė, sepse edhe unė jam mėrzitė…

            Plaku pėrsėri e vazhdoi bisedėn, nuk kanė faj nė njė mėnyrė, a po e sheh Kosovėn tonė dhe njerėzit e saj, njėherė lufta e shkatėrroj vendin deri nė themel, mirėpo, pas ēlirimit menduam se do tė behėt mirė dhe tani  nuk e kemi armikun te koka. Njė gjė e mirė ndoshta pritet tė ndodhė, por sot jeta nė Kosovė ėshtė e pa lakmueshme, sidomos pėr rininė, e cila nuk ka punė dhe perspektivė, edhe pse duket e vrullshme, prapė ėshtė e pakėnaqur me tė ardhmen e vet, dhe po lakmon me dalė nėpėr Evropė, aty ku mendon se e gjėnė vetveten.

            Kishte tė drejtė plaku, sepse e kishte brengėn e tė rinjve, tė cilėt jo vetėm qė po lakmojnė tė dalin nė botėn perėndimore, por edhe kanė tė drejtė, nga se kushtet e tyre i shtyejnė tė pėrpiqen pėr njė jetė mė tė begatshme. Kaluan mė shumė se dhjetė vite, plaku nuk ishte kthyer nė atdhe, sepse afati i dokumenteve personale u kishte kaluar koha, pasaportėn e Serbisė, e kishte grisur, tė cilėn nuk pranoi ta merrte pėrsėri. Ndėrsa, Blerimit i kishin premtuar nė Bashkinė ku jetonte, se pas kėrkesės qė kishte paraqitė, do tė ndėrmarrin ndonjė mundėsi pėr leje tė qėndrimit nė Zvicėr.

            Por, pa pritur njė ditė ndodhi ajo sė cilės nuk mundemi asnjėri t‘i ikim, sepse shpirti harxhohet me sekonda, i cili nuk kėrkon falje, apo t'i vendosim ndonjė frenim. Plaku, po sa hėngri bukė e pastaj piu edhe kafe, dhe pas njė pauze tė shkurtėr filloi diēka tė pėshpėriste, njėherazi iu zhvillue edhe gjuha, duke folur pa lidhje. Tė gjithė menduan se plaku po bėnė pakėz humor dhe nuk e trazuan, por kur ra mė gjunjė nė dysheme, disi i lodhur dhe iu lėshua trupi,  Blerimi e kuptoi  se gjendja e plakut ishte pėrkeqėsuar, menjėherė e muar telefonin tė thėrriste ndihmėn e parė, por plaku e dorėzoi shpirtin e tij menjėherė, duke lėnė buzėqeshjen e fundit familjes sė tij tė ngushtė.

            Blerimi edhe pse ishte i mėrzitur, nuk e humbi kontrollin, ai i  lajmėroi disa kushėrinj dhe shokė qė i kishte aty afėr, por tani e kishte brengė tė madhe e cila e mundonte dhe ia shtonte mė shumė „hallin“, se ēfarė tani duhet tė ndėrmerr, sepse plaku nuk kishte fare dokumente personale pėr tė udhėtuar pėr atdhe. Ishin qaste tė vėshtira pėr Blerimin, nėse e lajmėron policinė, apo komunėn ku jetonin, problemet do tė zgjerohet mė shumė, sepse ishte e paligjshme, qė njė qytetar i huaj, apo kushdo tjetėr tė qėndrojė pa dokumente, ashtu dhe dėnimet janė tė ashpra, jo vetėm me gjoba, por mė tė rėnda janė vėrejtjet pėr komunitete…

            Kėshtu Blerimi,  pas njė bisede tė gjatė qė bėri me disa kushėrinj dhe shokėt e tij, vendosėn qė mos ta lajmėrojnė askėnd nė komune dhe as policinė e vendit pėr vdekjen  e babait, por vendosėn tė rrezikojnė nė njė mėnyrė tė jashtėzakonshme, qė ta rregullojė bagazhin mbi automobil dhe kufomėn e babait ta vendosin nė tė, nė vend tė plaēkave, duke u nisur sė bashku me bashkėshorten e tij, nė drejtimin tė  Italisė, pėr nė Kosovė.

            Nė orėt e mėngjesit ata e kaluan kufirin e Zvicrės dhe arritėn tė kalojnė nė kufirin e Italisė, aty nė Ciaso, pa pasur ndonjė problem. Nė kėtė vend u ndalėn tė pushojnė pakėz, sepse kishin nevojė tė pushojnė dhe tė freskohen pakėz, pse jo,  tė pinė edhe nga njė kafe, pėr t’i  mos kotur gjumi. Kėshtu qė, pasi e parkuan kerrin, hynė nė njė restaurant rrugor, i cili qėndronte nė bri tė rrugės, nė tė cilin gumėzhojshin njerėzit sikur tė ishte mesi i ditės, e jo mėngjesi i hershėm. Nuk u vonuan shumė, dhe pas njė gjysmė ore,  Blerimi  sė bashku me bashkėshorten u kthyen te kerri i tyre pėr tė vazhduar rrugėn.

            Mirėpo, duke iu afruar mė afėr kerrit, sytė shkojnė menjėherė nė drejtim tė bagazhit, me qė rast nuk e shohin bagazhin fare  ku qėndronte mbi kerr  kufoma e babait, me ē’rast e shikojnė njėri-tjetrin tė habitur, dhe bashkėshortes sė Blerimit i humbė vetėdija, e cila bie pėrtokė. Blerimi u mundua ta mbajė qė mos tė bie nė tokė tė thatė prej betoni, por edhe atė e kishte lėshuar fuqia, me ē’rast nuk vonon, arrin  policia, tė cilėt e shėnojnė raportin e ngjarjes, por duke e mos kuptuar tė vėrtetėn.

            Zemėrimi ishte i tepruar nė kėtė rast nga njė numėr i madh gjėrash, sa ia bėnte dhėmbja e babės, aq edhe mė shumė kufoma e tij e vjedhur nga ndonjė hajn i rrugėve, duke menduar se nė bagazh tė kerrit ka plaēka tė vlershme. Blerimi kishte lajmėruar mė herėt nė shtėpi se po vie me kufomėn e babait dhe i kishte njoftuar tė afėrmit e vet pėr ngushėllime, qė tė nesėrmen tė bėhet varrimi i babės nė vendlindje, edhe pse kjo  kurrė nuk ndodhi