Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

Vegėza

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZĖRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRĖ

ZĖRI I AMERIKĖS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHĖNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Kulturė 5 - ALBANĖT ME FAMĖ NĖ MIJĖVJEĒARĖ

Shkruan: Elena KOCAQI

      

ALBANĖT ME FAMĖ NĖ MIJĖVJEĒARĖ

(Nga Troja e lashtė deri nė ditėt tona)

 

 

 

Librin e autores Elena Kocaqi, "Albanėt dhe fama nė mijėvjeēarė"  mund ta shkarkoni falas nė sektorin

 

„Literaturė“

 

dhe tek

 

www.pashtriku.org

 

 

  

 

            MBRETĖRIA TROJANE

 

            Ēfarė etniciteti kanė pasur trojanėt

 

            Qytetėrimi trojano-dardan, ėshtė njė nga qytetėrimet mė tė lashta dhe mė tė ndritura qė ka njohur njerėzimi dhe sė bashku me qytetėrimet e Kretės dhe atė etrusk pėrbėjnė bazėn e atij qė quhet qytetėrimi evropian, apo Perėndimor, pasi si qytetėrimi grek, dhe ai romak nuk janė gjė tjetėr veēse derivate tė kėtij qytetėrimi.

            Populli dardano-trojan i Azisė sė Vogėl ėshtė quajtur nga autorėt e antikitetit si populli i parė qė ka banuar atė vend, qė pas pėrmbytjes sė madhe dhe Dardani si i pari njeri qė ka lindur nė atė tokė. Pėr herė tė parė nė histori, dardanėt pėrmenden si aleatė tė Hetėve nė betejėn e Kadeshit nė vitin 1272 p.k. kundėr mbretit legjendar Ramses II i Egjiptit.

            Tė dhėnat e tjera rreth tyre jepen nga Homeri dhe mė pas nga autorėt antikė. Dardanėt e Trojės ishin qendra, ose kryeqyteti i Perandorisė trojano-dardane qė pėrfshinte tė gjithė Azinė e Vogėl me njė influencė qė shtrihej nga Gadishulli Ilirik deri nė Evropėn Perėndimore. Troja ėshtė qytetėrimi mė i lavdishėm i racės evropiane.

            Nga Troja dhe rrethinat si Thraka, Iliria, dėshmohet se e kanė origjinėn pothuajse tė gjitha dinastitė dhe kombet e Evropės Perėndimore, kėshtu qė, ėshtė e rėndėsishme tė pėrcaktohet se cilėt ishin trojanėt dhe ēfarė etniciteti kanė pasur ata.

 

            Popullsia trojane e Azisė sė Vogėl, ishte dardano-albane

 

            Autorėt antikė kanė sjellė njė numėr tė madh faktesh direkt apo indirekt, tė cilat, po tė lexohen me pak vėmendje, nxjerrin nė pah origjinėn e trojanėve. Kur flasim pėr trojan kemi parasysh tė gjitha fiset qė popullonin Azinė e Vogėl si lidėt, frigėt, myzėt, dardanėt, karianėt, pellazgėt, lelekėt etj.

            Faktet qė tregojnė se popullsia e Azisė sė Vogėl ėshtė e njė fisi me ilirėt, dalin qartė nga tė dhėnat e historianėve antik. Le t’i marrim me radhė:

            1 – Paionėt ishin njė nga fiset mė tė mėdha ilire. Herodoti te vepra e tij Historia jep bisedėn qė zhvillohet midis disa paionėve dhe mbretit tė Persisė, Dari, nė tė cilėn ai pėrcjell fjalėt e paionėve kur tregojnė pėr origjinėn e popullit tė tyre “Paionia nė brigjet e Strymonit (nė Maqedoninė bregdetare) dhe se ky lum nuk ishte shumė larg Helespontit, se ishin me prejardhje teukrase dhe koloni e trojanėve”

            2 – Straboni te Gjeografia thotė po tė njėjtėn gjė pėr paionėt “Paionėt disa i quajnė koloni frigase disa tė tjerė vendas”.

            Paionėt njė nga fiset mė tė rėndėsishme tė ilirėve quhen trojanė dhe frigas, nga Herodoti dhe Straboni.

            3 – Paionėt Trojanė janė ilirė dhe kėtė na e tregojnė autorėt antikė, midis tyre Apiani, i cili thotė se “Paionėt janė njė fis i madh pranė Istrit dhe shtrihen pėr sė gjati qė nga Japodėt deri te Dardanėt.

            Prej helenėve ata quhen paionė, kurse prej romakėve quhen panonė, tė cilėt pėrfshihen nė Iliri”.

            Pra, paionėt janė ilirė, por e konsiderojnė veten e tyre si trojanė, atėherė edhe trojanėt janė i njėjti fis me ilirėt. Nga kėto fakte del se meqė paionėt ilirė, janė trojanė, atėherė ilirėt dhe trojanėt janė njė etni. Ky fis i madh Ilir siē do e shohim, ka qenė shtrirė nga Maqedonia deri nė Danub dhe ėshtė ndarė nė Panoninė e Sipėrme dhe atė tė Poshtme.

            4 – Trojanėt janė quajtur Dardanė nga Homeri dhe, sipas tij, janė tė parėt qė kanė banuar nė Azinė e Vogėl pas pėrmbytjes sė madhe. Pas rėnies sė Trojės ka fakte qė njė pjesė e tyre u shpėrngulėn pėr t’u vendosur nė vende tė tjera tė botės pellazgo-ilire apo albane. Ėshtė fakt qė ishte Ene Dardanidi ai qė themeloi Romėn. Ėshtė fakt qė njė fis ilir ka pasur emrin dardan. Ata jetojnė ende dhe sot nė ato troje dhe quhen shqiptarė.

 

            Nga libri  "Albanėt dhe fama nė mijėvjeēarė"